Daimiel

Daimiel
	Brasón
Localización
	39°04′20″N 3°36′52″O / 39.0722, -3.6144
Estado	España
Comunidade autónoma	Castela-A Mancha
Provincia	provincia de Cidade Real
Capital	Daimiel
Poboación
Poboación	17.645 (2024) (40,29 hab./km²)
Xeografía
Parte de	Mancomunidade «Terra de Cabaleiros e Tablas de Daimiel»
Superficie	438 km²
Altitude	627 m
Comparte fronteira con	Almagro ; Arenas de San Juan ; Las Labores ; Puerto Lápice ; Manzanares ; Villarrubia de los Ojos ; Malagón ; Fuente el Fresno ; Torralba de Calatrava ; Bolaños de Calatrava
Organización política
• Alcalde	Leopoldo Jeronimo Sierra Gallardo
Identificador descritivo
Código postal	13250
Fuso horario	UTC+01:00
Código INE	13039
Sitio web	daimiel.es

Daimiel é un concello español da provincia de Cidade Real, en Castela-A Mancha. É un importante enclave vinícola e industrial do Campo de Calatrava, na rexión da Mancha. Foi declarada cidade en 1887 pola Raíña Rexente María Cristina de Habsburgo-Lorena.

A uns 10 quilómetros da cidade sitúase un dos parques nacionais do Estado e Reserva da Biosfera, o Parque Nacional das Tablas de Daimiel, creado en 1973, con reclasificación en 1980.

Situación

O concello está situado na metade norte da provincia de Cidade Real. Limita cos termos municipais seguintes: ao norte con Villarrubia de los Ojos, ao sur con Bolaños de Calatrava, ao leste con Manzanares, ao oeste con Torralba de Calatrava, ao suroeste con Almagro, ao noroeste con Malagón e Fuente el Fresno e ao nordés con Puerto Lápice, Arenas de San Juan e Las Labores. Atópase a 29 km ao nordés da capital provincial, e dista 168 km de Madrid.

Economía

Praza de España, cunha oliveira milenaria no centro.

A agricultura é o sector económico máis importante desta localidade. O viñedo pode considerarse o cultivo básico na zona. Dentro da variedade de viñedo cultivado destaca: a Airén, ocupando o 95% da superficie total, seguida en menor proporción pola Cencibel e Chelva. Prodúcese como cultivo único ou como cultivo asociado, xeralmente coa oliveira.

Tamén é importante na zona a gandería, principalmente pola produción de leite. Aproximadamente o 80% de devandita produción destínase á venda, mentres que o resto é para a elaboración de queixos, acollidos baixo a Denominación de orixe Queixo manchego.

Destaca a actividade téxtil, con numerosos talleres de confección, así como a madeira, agroalimentarios e industrias tradicionais. O sector servizos, co comercio e a hostalería, son dúas pezas claves na economía daimieleña, servindo a cidade de centro comercial para os pobos da contorna. Ademais, o sector da construción ten pequenas empresas construtoras dedicadas principalmente á subcontratación dos seus servizos con grandes corporacións.

O municipio ten tres polígonos industriais con boas comunicacións por estrada e ferrocarril. O primeiro foi inaugurado en 1998, o segundo en 2006 baixo o nome de Polígono Industrial Daimiel Sur, mentres que o terceiro, o Complexo Industrial Alto Guadiana, aínda está en construción^[cando?].

Patrimonio artístico

Fonte "La Manola" no Parterre; detrás, a Parroquia de Santa María a Maior.

Igrexa de Santa María

Situada no Parterre, a súa orixe probablemente sexa templario, debido a que se atoparon multitude de pegadas desta orde. A igrexa foi reconstruída e ampliada en épocas posteriores pola Orde de Calatrava. Na fachada norte, atópase a Porta da Umbría, de arco oxival con dous arquivoltas. Na fachada de poñente existe outra porta, de arco gótico, tapiada; e na fachada do mediodía está a Porta do Sol, protexida por un pórtico de tres arcadas con arco acortinado de orixe renacentista. A torre, que está dividida en tres corpos, foi reconstruída en 1818.

Convento da Nosa Señora da Victoria

De mediados do século XVII, fundado na antiga ermida da Santísima Trindade, con autorización do Rei Filipe IV. No interior merece destacarse a bóveda de canón con lunetos e a cúpula do cruceiro. Residen nel algunhas monxas de clausura.

Ermida da Virxe da Paz

Está situada ao final da rúa Jesús, nunha pequena praza co mesmo nome. Foi a igrexa do antigo Convento de relixiosas Carmelitas Descalzas desde 1615 ata mediados do século pasado, cando se trasladaron fóra da cidade.

Igrexa de San Pedro Apóstolo

Parroquia de San Pedro Apóstolo, nevada.

Situada na praza do mesmo nome, naceu como consecuencia do crecemento da poboación no século XVI e grazas á licenza do emperador Carlos V o 10 de febreiro de 1542. Foi declarada Ben de Interese Cultural, coa categoría de Monumento Nacional en 1989.

É de planta de cruz latina, orde dórica, bóvedas de ladrillo e arcos en pedra; en cruceiro e ábsida, as bóvedas son de crucería. Ten dúas portas, a porta principal e outra aos pés da nave de estilo renacentista recentemente restaurada. A torre é de planta cadrada co remate octogonal.

Posuía un gran retablo barroco destruído polos republicanos na Guerra Civil. O actual é obra do escultor Alfredo Lerga, inaugurado en 1948. Na ábsida hai algunhas pinturas modernas realizadas polo daimieleño Juan D'opazo. Ao altar maior abren dúas portas, a da dereita diríxese á Capela do Pilar, e a da esquerda conduce á sancristía. Durante o século XVIII construíronse dous coros: un alto, que se conserva na actualidade e, outro baixo xa desaparecido.

Praza de España

Situada no centro da cidade, é o lugar de celebración dos actos máis significativos e importantes, como eventos taurinos ou o mercado semanal. A súa orixe remóntase ao século XVI, cando era chamada Praza dos portais brancos. De orixe renacentista, son notables os seus exemplos de arquitectura civil e popular decimonónicos, de dúas plantas, zócolos e bases de pedra, entaboamentos e cornixa de revogo e restos de ladrillo. En 1880, as columnas de pedra foron substituídas por columnas de ferro.

Nun extremo da Praza de España atópase a Oliveira Milenaria, un monumento natural plantado polos árabes no século X; exemplar único e representativo do seu cultivo tradicional (variedade cornicabra). A finais de xaneiro de cada ano celébrase a Festa da Oliveira, festa popular á que acudiron personaxes coñecidos como José Antonio Camacho, José Mota, o Club Balonmano Ciudad Real ou José Bono.

Teatro Ayala

Está situado na rúa Gregorio Molinero, xunto ao Parterre. A súa construción data do ano 1884, de estilo construtivo próximo ao clasicismo formal da época. Trátase do difundido tipo de teatro en ferradura, composto dun sistema de palcos. A fachada presentaba unha serie de elementos decorativos: pilastras, capiteis, ménsulas e relevos xeométricos, hoxe totalmente inexistentes. En 1943 sofre unha reforma, pasando de teatro en ferradura con palcos a cine con entreplanta.

Mercado Municipal e antigo Instituto Laboral

Obras de Miguel Fisac, arquitecto daimieleño de prestixio internacional, pai e precursor do que se deu en chamar Arquitectura Orgánica. O Mercado Municipal está situado na esquina da rúa Santa Teresa con Ruiz Valdepeñas. No Parque da Nosa Señora do Carme atópase o antigo Instituto Laboral, outra gran mostra da súa obra e que agora ocupa o Centro da auga.

Centro de Interpretación da auga e as Zonas Húmidas Manchegas

Antigo Instituto Laboral, atópase no parque Municipal, na saída da estrada de Daimiel a Madrid. Coa súa visita poden coñecerse mellor os aspectos naturais, sociais, económicos e históricos relacionados coa auga na rexión e co Parque Nacional das Tablas de Daimiel.

Festas de interese

Paso do Cristo da Columna, na Semana Santa daimieleña.

Entroido: celébrase un desfile de comparsas ao cal asisten numerosas asociacións culturais da rexión. Cada ano outórgase a "Máscara Guarrona", unha distinción destinada a un cidadán destacado pola súa participación nestas festas. O martes de entroido, moi popular en Daimiel, é máis coñecido como "O día do Río", no cal as máscaras Guarronas visitan o río Azuer á saída do pobo.
Semana Santa: foi declarada de interese turístico rexional en 2002. Comeza o Domingo de Ramos con "La borriquilla", onde os nenos das diferentes confrarías coas súas respectivas túnicas desfilan acompañando á imaxe de Xesús á súa entrada en Xerusalén. O Martes Santo pola noite, desde a ermida do Cristo da Luz fai o seu desfile procesional a modo de Viacrucis a centenaria Arquiconfraría da Paixón. O Mércores Santo desde a Igrexa de San Pedro Apóstolo sae a Arquiconfraría do Cristo do Consolo. O Xoves Santo pola noite fai o seu desfile procesional desde a parroquia de San Pedro Apóstolo a Confraría do Santísimo Cristo da Columna e A Nosa Señora da Amargura, coñecida popularmente como "os Coloraos". Esta é a confraría pasionaria máis antiga da localidade, sendo nomeada nas Relacións topográficas de Filipe II, mandadas facer en 1575. O Venres Santo, co primeiro raio de luz, sae desde a Igrexa da Paz unha das confrarías máis grandes de España, a do noso Pai Xesús Nazareno con máis de 5.000 irmáns. Ese mesmo día pola tarde, desde a Igrexa de Santa María saen a confraría do Cristo da Expiración e a Nosa Señora das Dores, coñecidos popularmente como "os Brancos". Pola noite, desde a Igrexa de San Pedro Apóstolo, saen as confrarías do Cristo do Sepulcro ("os Negros") e da Nosa Señora da Soidade ("os Corbatos"). O Sábado Santo sae ás rúas de Daimiel a última confraría, a de María Abatida, Raíña dos Mártires, coñecida popularmente como "os Capuchinos".
Día da Tixola (de la Sartén): celébrase a terceira semana de xuño. Cocíñanse pratos típicos da zona como faragullas, gachas ou pisto, e termina de madrugada cunha chocolatada e ao ritmo dunha orquestra.
Feira: ten lugar entre o 31 de agosto e o 5 de setembro. Hai distintas atraccións, postos comerciais, e ademais no auditorio teñen lugar concertos.
Romaría da Virxe das Cruces: celébrase na honra á patroa, a Virxe das Cruces, no seu santuario.
Día de Juan D'opazo: os mozos saen a pintar aos parques ou as prazas de Daimiel para recordar a este pintor daimieleño. Celébrase a finais de maio ou a principios de xuño.