Zarautz

Zarautz

Alcume	haizeak
Localización
43°17′11″N 2°10′29″O
Estado	España
Comunidade autónoma	País Vasco
Provincia	Guipúscoa
Comarcas	Urola Kosta
Poboación
Poboación	23.370 (2024) (1.579,05 hab./km²)
Lingua oficial	lingua éuscara (lingua predominante)
Xeografía
Parte de	Azpeitia (judicial district) (en) Urola Kostako Udal Elkartea/Mancomunidad Urola Kosta (en) UEMA - Udalerri Euskaldunen Mankumunitatea
Superficie	14,8 km²
Bañado por	Mar Cantábrico
Altitude	4 m
Comparte fronteira con	Aizarnazabal Aia Getaria
Creación	1237
Organización política
• Alcalde	Xabier Txurruka
Identificador descritivo
Código postal	20800
Fuso horario	UTC+01:00
Código INE	20079
Outro
Irmandado con	Cardano al Campo (pt) Pontarlier El Hagounia (en)
Sitio web	zarautz.eus

Zarautz é unha cidade e concello do País Vasco, situada na parte oriental da comarca de Urola Kosta, na provincia de Guipúscoa. Esta vila turística linda ao leste e ao sur co concello de Aia, e ao oeste co concello e cidade de Getaria. Posúe catro enclaves, que lindan cos concellos xa mencionados, chamados Alkortiaga, Elkano, Sola e Arbestain. Este último comparte fronteira tamén co concello de Aizarnazabal. En 2023 (INE) contaba cunha poboación de 23 152 habitantes, mais en épocas estivais, adoita chegar aos 45 000. Zarautz atópase a uns 15 km de distancia da capital provincial, Donostia.

Foi fundada, como vila, en 1237 por Fernando III de Castela. Ata o século XVI, os seus habitantes adicábanse, mormente, á pesca, en especial, á de baleas. Logo, coa desaparición da balea do Cantábrico, os habitantes da vila comezaron a adicarse a outros mesteres, como á agricultura, á industria téxtil ou á fabricación de móbeis e barcos.

Segundo algúns manuscritos achados, aínda que non conclusos, nos estaleiros de Zarautz construíuse a primeira nave que deu a volta ao mundo, nomeada ''nao Victoria'', comandada por Juan Sebastián Elcano, nado ao carón de Zarautz, na localidade veciña de Getaria.

Cos seus 2,8 km, a praia de Zarautz é a máis extensa do País Vasco, do mesmo xeito que unha das máis longas do mar Cantábrico. A zona preto ao paseo marítimo destacaba pola presenza de palacetes e vivendas construídas pola alta burguesía durante o século XIX, que foron substituídas gradualmente por edificios e vivendas. O Palacio de Narros, situado á fronte da praia, foi un posto de veraneo para a raíña Isabel II de España, así como da raíña consorte de Bélxica, Fabiola de Bélxica.

Historia

Entre as primeiras noticias históricas acerca de Zarautz está a concesión de carta foral polo rei Fernando III de Castela en 1237. A súa poboación dedicouse tradicionalmente á pesca, especialmente a de baleas. Esta tradición mariñeira continuou até o século XVI, pasou a dedicarse en boa medida a actividades industriais como ferrerías, estaleiros navais, confección téxtil e de mobles.

Na segunda metade do XIX douse unha importante evolución na economía local, cando a raíña Isabel II de España colleu o costume de pasar un tempo de repouso no verán, e escolleu a vila de Zarautz como lugar de estancia; á raíña foi seguida de familias nobiliarias e outras persoalidades que arrastraban consigo un numeroso séquito. Zarautz pasou a converterse nunha das primeiras localidades turísticas de España. A localidade enriqueceuse con construcións luxuosas e o ritmo mantívose durante a primeira metade do século XX.

Monumentos

• Palacio de Narros de 1536, arrodeado dun xarín á inglesa. Nel hospedouse a raíña Isabel II e outras personalidades.
• Casa-Torre dos Zarrautz de fins do século XV.
• Torre Luzea, tamén do XV.
• Casa Portu do século XVI; hoxe Casa do Concello.
• Casa Makatza do XV, con aspecto de casa-torre defensiva.
• Casa Dotorqua do XVI, exemplo arquitectónico tradicional vasco.
• Igrexa Parroquial de Santa Maria la Real, con transformacións ao longo dos séculos.
• Convento dos Padres franciscanos, del 1610, contén unha importante biblioteca vasca.
• Convento de Santa Clara de 1611.

A cidade está dotada de moitos xardíns e parques: Parque de Vista Alegre', Parque de Mutxio, Parque de Torre Luzea, Parque de Pagoeta (cun museo no mesmo parque e cunha antiga ferraría).

Proximidades

• A 15 km, Orio, pintoresco paisaxe vasca sobre do río Oria.
• A 10 km, Getaria, porto de pesca tradicional.
• A 12 km, Zumaia , outra localidade litoral.
• A 28 km, Santuario de Loiola grandioso complexo monastico que comprende a casa da familia Loyola con recordos e reliquias do santo.

Festas

As máís importantes son a patronais de San Pelaio do 25 ao 27 de xuño. Tamén a festas da Virxe, do 14 ao 17 de agosto e as Euskal Jaiak o 9 de setembro.