Jump to content

Աբո Թիֆլիսեցի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Աբո Թիֆլիսեցի
Ծնունդմոտ 756
ԾննդավայրԲաղդադ, Սասանյան Պարսկաստան
Վախճանհունվարի 6, 786(0786-01-06)
Վախճան վայրԹիֆլիս
Վախճան պատճառգլխատում
ԵկեղեցիՎրաց ուղղափառ եկեղեցի
Սրբացված կարգսուրբ
Հիշատակության օրՀունվարի 8
Սուրբ հովանավորԹիֆլիս
Երկիր Իրաք

Աբո Թիֆլիսեցի կամ Աբո Թբիլելի, Հաբո Տփիլելի (վրաց.՝ აბო თბილელი, ჰაბო ტფილელი, մոտ 756, Բաղդադ, Սասանյան Պարսկաստան - հունվարի 6, 786(0786-01-06), Թիֆլիս), նահատակ, Թիֆլիս քաղաքի երկնային հովանավորը։ Ոգեշնչման արարողությունը կատարվում է Վրաց ուղղափառ եկեղեցում հունվարի 8-ին՝ ըստ հուլյան տոմարի (21 հունվարի գրիգորյան օրացույցով

Ազգությամբ արաբ է։ Բաղդադում զբաղվել է անուշահոտ յուղեր պատրաստելով։ Քարթլիի թագավոր Ներսեի շքախմբի կազմում 775 թվականին գնում է Թիֆլիսի էմիրություն, որ գտնվում էր արաբական տիրապետության ներքո։ Ներսեն Բաղդադում ամբաստանության պատճառով երեք տարի անցկացրել էր բանտում, արդարացվել էր խալիֆի կողմից և ուղարկվել Վրաստան։ Թիֆլիսում Աբոն հակվում է դեպի քրիստոնեական հավատը, սկզբում նա աստվածաբանական բանավեճեր էր վարում քրիստոնյաների հետ, սակայն հետո հավատում էր նրանց հայացքների ճշմարիտ լինելուն։ 781 թվականին Ներսեն փախչում է Խազարիա։ Աբոն գնում է նրա հետ։ Խազարիայում նա մկրտվում է, ապա ճգնավորի կյանք է վարում Աբխազիայում։ 782 թվականին վերադառնում է Թիֆլիս և քարոզչությամբ զբաղվում արաբ քրիստոնյաների շրջանում։ 785 թվականին արաբ էմիրի հրամանով բանտ է նետվել և գլխատվել Քրիստոսի մկրտության օրը, մարմինն այրվել է, իսկ աճյունը լցվել ոչխարի մորթու մեջ ու նետվել Կուր գետը։ Այս վայրում, ըստ ավանդության, երևաել է լույսի սյուն։

«Մետեխի» Վերափոխման տաճարը Թիֆլիսում

Աբոյի գործերի վկա Իոանե Սաբանիձեն գրել է նրա վարքն ու նահատակությունը Քարթլիի կաթողիկոս Սամուիլ VII-ի հանձնարարությամբ։ Այդ աշխատությունը Վրաստանի պատմությանն ամենահին գրավոր աղբյուրներից ու գրական հուշարձաններից մեկն է, որ գրվել է Վասիլի Մեծի՝ Սեբաստիայի 40 նահատակներին նվիրված աշխատության, Արեոպագիտի, ինչպես նաև վրացական վաղ վարքագրությունների ազդեցությամբ։ Աբո Թիֆլիսեցու վարքը ներառվել է վարքագրությունների տարբեր ժողովածուներում և բազմիցս վերամակվել։ Կուրի ափին՝ Աբոյի մարմինն այրելու վայրում, XIII դարում կառուցվել է Մետեխիի տաճարը։

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Полное жизнеописание святых Грузинской церкви // Перевод М. Сабинина. СПб., 1871, ч. 1.
  • Кекелидзе К. С. Памятники древнегрузинской агиографической литературы. Тбилиси, 1956.
  • Attwater, Donald and Catherine Rachel John. The Penguin Dictionary of Saints. 3rd edition. New York: Penguin Books, 1993. ISBN 0-14-051312-4.
  • Holweck, F. G. A Biographical Dictionary of the Saints. St. Louis, MO: B. Herder Book Co. 1924.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աբո Թիֆլիսեցի» հոդվածին։
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy