Դենի Մուքվեգե
| Դենի Մուքվեգե ֆր.՝ Denis Mukwege | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | մարտի 1, 1955[1][2] (69 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Բուկավու, Բելգիական Կոնգո[3] |
| Քաղաքացիություն |  ԿԴՀ |
| Կրոն | Հիսունականներ |
| Կրթություն | Բրյուսելի ազատ համալսարան, Անժեի համալսարան, Université du Burundi? և Université de Kinshasa? |
| Մասնագիտություն | իրավապաշտպան, գինեկոլոգ, մանկաբարձ և պաստոր |
| Աշխատավայր | Panzi Hospital?[4] |
| Պարգևներ և մրցանակներ | |
| Անդամություն | Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա |
 Denis Mukwege Վիքիպահեստում | |
Դենի Մուքենգերե Մուքվեգե (ֆր.՝ Denis Mukengere Mukwege, մարտի 1, 1955[1][2], Բուկավու, Բելգիական Կոնգո[3]), կոնգոցի գինեկոլոգ, Պատվավոր լեգիոնի շքանշանակիր (2013), Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր (2018)։ Առավել հայտնի է որպես Պանզի հիվանդանոցի հիմնադիր և տնօրեն։ Հիվանդանոցի աշխատանքն ուղղված է այն կանանց բժշկական օգնության իրականացմանը, որոնք դարձել են խմբային բռնաբարությունների զոհ, ինչը հաճախ կիրառվում էր Կիվուի կոնֆլիկտի ժամանակ։ Իր գործունեության շնորհիվ Մուքվեգեն ճանաչվել է ժամանակակից լավագույն մասնագետներից մեկը գինեկոլոգիական վնասվածքների բուժման ոլորտում[17]։ Կոնգոյի երկրորդ պատերազմի ժամանակ Մուքվեգեն, ըստ որոշ տվյալների, օգնություն է ցուցաբերել հազարավոր կանանց, նրանցից որոշներին՝ մի քանի անգամ՝ երբեմն անելով տասնյակ վիրահատություններ իր 18-ժամյա աշխատանքային օրվա ընթացքում[17]։ Իր կարիերայի ընթացքում Մուքվեգեն դարձել է Մարդկանց իրավունքների ոլորտում ՄԱԿ-ի մրցանակի դափնեկիր (2008), Ուլոֆ Պալմեի մրցանակի հաղթող (2009), և մի շարք այլ մրցանակների դափնեկիր։ 2014 թվականին Եվրոպական միության ղեկավարության անունից Մուքվեգեն ստացել է Սախարովի անվան մրցանակ պատերազմական շրջանում սեռական բռնության զոհ դարձած կանանց վերականգնման իր կողմից կատարած աշխատանքների համար[18] և արդեն այդ ժամանակ հայտարարվել է Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի ապագա թեկնածու[19]։ ԱՄՆ Ազգային բժշկական ակադեմիայի արտասահմանյան անդամ է (2014)[20]։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Երիտասարդ տարիներ և կրթություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Դենի Մուքվեգեն ծնվել է 1955 թվականի մարտի 1-ին Բելգիական Կոնգոյում (այժմ՝ Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն) գտնվող Հարավային Կիվուի Բուկավու բնակավայրում։ Նա հիսունական-պաստորի ընտանիքի ինը երեխաներից երրորդն էր[21], և մանկուց հոր հետ այցելում էր հիվանդությունների տառապող մարդկանց, ինչից հետո որոշեց դառնալ բժիշկ՝ բուժելու նրանց, որոնց համար աղոթում էր իր հայրը։ Հարավային Բուրունդիում նախնական բժշկական կրթություն ստանալուդ հետո Մուքվեգեն աշխատել է Լեմերիայի հիվանդանոցում և ի սկզբանե մասնագիտացել է մանկաբուժության մեջ, սակայն շուտով, կոնգոցի կանանց մոտ հանդիպելով հետծննդյան բարդությունների շատ դեպքերի և չունենալով համապատասխան մասնագիտության բժիշկների, մեկնել է Ֆրանսիա, որտեղ 1984 թվականից մինչև 1989 թվականը ուսումնասիրել է գինեկելոգիա և մանկաբարձություն Անժե համալսարանում[22]։
Անձնական կյանք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ամուսնացած է Կաբոյի Մապենդո Մադելինի հետ[23]։ Նրանք հինգ երեխա ունեն՝ Ալեյն, Պատրիսիա, Սիլվի, Լիզա և Դենիզ[24][25]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 Hollar S. Encyclopædia Britannica
- ↑ 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #1046715771 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ Doctor and Advocate: One Surgeon's Global Fight for the Rights of Rape Survivors(անգլերեն) // Pacific Standard — (untranslated), 2017. — ISSN 1941-5672
- ↑ DR Congo doctor Denis Mukwege wins Sakharov prize // BBC News Online — 2014.
- ↑ 2013 Laureates Announced
- ↑ United Nations Human Rights Prize 2008 — Office of the High Commissioner for Human Rights.
- ↑ Honorary doctor Denis Mukwege wins the 2018 Nobel Peace Prize — Umeå University, 2018.
- ↑ The Nobel Peace Prize Announcement
- ↑ Identifiants et Référentiels (ֆր.) — ABES, 2011.
- ↑ Category: Medal Recipients
- ↑ https://www.harvard.edu/on-campus/commencement/honorary-degrees
- ↑ https://www.news.uliege.be/cms/c_10321216/fr/seance-de-rentree-academique-2018
- ↑ https://organisation.univ-pau.fr/fr/decouvrir-l-uppa/histoire/docteur-honoris-causa/denis-mukwege-2022.html
- ↑ https://nouvelles.univ-rennes2.fr/event/doctorat-honoris-causa-dr-denis-mukwege
- ↑ https://my-angers.info/12/05/ceremonie-honoris-causa-de-luniversite-dangers/84448
- ↑ 17,0 17,1 «Where repairing rape damage is an expertise». The Globe and Mail. 22 октября 2008. Վերցված է 22 октября 2014-ին.
- ↑ «Премию Сахарова присудили африканскому врачу-гинекологу». Lenta.ru. 21 октября 2014. Վերցված է 22 октября 2014-ին.
- ↑ «Nobel Peace Prize: Congo rape trauma surgeon among favorites». CNN. 10 октября 2013. Վերցված է 22 октября 2014-ին.
- ↑ http://www8.nationalacademies.org/onpinews/newsitem.aspx?RecordID=10202014A
- ↑ «Denis Mukwege, l'«homme qui répare les femmes», reçoit le prix Sakharov». Le Figaro. 22 октября 2014. Վերցված է 22 октября 2014-ին.
- ↑ «Denis Mukwege, le garde du corps des Congolaises». Le Figaro. 1 декабря 2013. Վերցված է 22 октября 2014-ին.
- ↑ «Innovators: Dr. Denis Mukwege». findingDulcinea. 24 июля 2008. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ մայիսի 9-ին. Վերցված է 22 октября 2014-ին.
- ↑ «O arauto do Congo». Aliás. 3 июля 2010. Վերցված է 22 октября 2014-ին.
- ↑ «Dr. Denis Mukwege ist Afrikaner des Jahres 2008». Afrikanet.info. 30 января 2009. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 22 октября 2014-ին.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- «Лауреат премии Сахарова Дени Муквеге: «Женщин нельзя использовать как мишень в вооружённых конфликтах»». Euronews. 26 ноября 2014. Վերցված է 30 ноября 2014-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դենի Մուքվեգե» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||||||
