Jump to content

Ջոն Գուրդոն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ջոն Գուրդոն
անգլ.՝ John Gurdon
Դիմանկար
Ծնվել էհոկտեմբերի 2, 1933(1933-10-02)[1][2][3] (91 տարեկան)
ԾննդավայրDippenhall, Farnham, Waverley, Սըրրի, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն
ԿրթությունՔրայսթ Չյորչ, Իթըն քոլեջ և Edgeborough School?
Մասնագիտությունկենսաբան, բժիշկ և համալսարանի դասախոս
ԱշխատավայրՕքսֆորդի համալսարան, Քեմբրիջի համալսարան[4] և Կալիֆոռնիայի տեխնոլոգիական ինստիտուտ
Ծնողներհայր՝ William Nathaniel Gurdon?
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Բելգիայի գիտությունների, գրականության և կերպարվեստի թագավորական ակադեմիա և Եվրոպական ակադեմիա[14]
Կայքgurdon.cam.ac.uk/research/gurdon
 John Gurdon Վիքիպահեստում

Սըր Ջոն Բերտրան Գուրդոն (հոկտեմբերի 2, 1933(1933-10-02)[1][2][3], Dippenhall, Farnham, Waverley, Սըրրի, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն) բրիտանացի զարգացման կենսաբան, ով առավել հայտնի է միջուկային փոխպատվաստման[15][16][17] և կլոնավորման ոլորտում իր նորարական հետազոտություններով։[18][19][20][21]

2009 թվականին նա պարգևատրվել է Լասկերի մրցանակով, 2012 թվականին նա և Շինյա Յամանական արժանացել են ֆիզիոլոգիայի կամ բժշկության Նոբելյան մրցանակի՝ հասուն բջիջները կարող են վերածվել ցողունային բջիջների բացահայտման համար։[22]

Կարիերա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գուրդոնը հաճախում էր Էջբորոյի նախապատրաստական ​​դպրոցը մինչև Իթըն քոլեջը, կենսաբանության իր կուրսեցիների 250 տղաների մեջ նա զբաղեցնում էր վերջին տեղը, և վերջինն էր բոլոր գիտական ​​առարկաներից։[23] Ուսուցիչներից մեկը զեկույց գրեց, որում ասվում էր. «Ես կարծում եմ, որ նա գաղափարներ ունի գիտնական դառնալու մասին, իսկ ներկայում դա բավականին ծիծաղելի է»: «Երբ խնդիրներ ունես, օրինակ՝ փորձը չի աշխատում, ինչը հաճախ է պատահում, հաճելի է հիշեցնել ինքդ քեզ, որ, ի վերջո, դու այդքան էլ լավ չես այս աշխատանքում, և դպրոցի ուսուցիչը կարող է ճիշտ լինել»:A schoolmaster wrote a report stating, "I believe he has ideas about becoming a scientist; on his present showing this is quite ridiculous."[24][25][26] Գուրդոնը բացատրում է, որ դա միակ փաստաթուղթն է, որ ուսուցիչը երբևէ գրել է. «Երբ խնդիրներ ունես, օրինակ՝ փորձը չի աշխատում, ինչը հաճախ է պատահում, հաճելի է հիշեցնել ինքդ քեզ, որ, ի վերջո, դու այդքան էլ լավ չես այս աշխատանքում, և դպրոցի ուսուցիչը կարող է ճիշտ լինել»։[27]

Գուրդոնը Օքսֆորդում սկզբում դասականներ էր կարդում, այնուհետև անցավ կենդանաբանության՝ ստանալով մագիստրոսի կոչում: Իր թեկնածուական աստիճանի համար նա ուսումնասիրել է միջուկային փոխպատվաստումը Xenopus սեռի գորտի տեսակների մոտ։[28][29][30] Կալտեխում հետդոկտորական աշխատանքի անցնելուց հետո,[31] նա վերադարձավ Անգլիա, Օքսֆորդի համալսարանի կենդանաբանության ամբիոն (1962–71)։[32]

Գուրդոնն իր հետազոտական ​​կարիերայի մեծ մասն անց է կացրել MRC մոլեկուլային կենսաբանության լաբորատորիայում (1971–83), այնուհետև Կենդանաբանության ամբիոնում (1983– այսօր)։ 1989-ին նա դարձավ Քեմբրիջի Բջջային կենսաբանության և քաղցկեղի Wellcome/CRC ինստիտուտի հիմնադիր անդամ (հետագայում՝ Wellcome/CR UK)՝ և այն նախագահեց մինչև 2001 թվականը։ Նա ծառայել է որպես կենսաէթիկայի Նուֆիլդի խորհրդի անդամ (1991-1995) ապա Քեմբրիջի Մագդաղենյան քոլեջի նախագահ (1995-2002):

Գուրդոնն ամուսնացել է Ժան Էլիզաբեթ Մարգարետ Կուրտիսի հետ, որից ունի որդի և դուստր։[33]

Հետազոտություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տեսանյութ Գուրդոնի համահեղինակությամբ բաց հասանելի հոդվածից։[34] Կենդանիների տեսարան տարբեր սաղմերի վրա, որոնք զարգանում են Xenopus laevis ձվերում. վերևում ցուցադրվում է դիպլոիդ laevis x laevis, որը ճեղքվում և մտնում է գաստրուլյացիա մոտ 50 րոպե շուտ, քան հապլոիդը [ laevis] x laevis (միջին) և [laevis] x tropicalis cybrid (ներքևի) սաղմերը:

Միջուկային փոխանցում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1958 թվականին Գուրդոնը, ով այն ժամանակ Օքսֆորդի համալսարանում էր, հաջողությամբ կլոնավորեց գորտ՝ օգտագործելով Քսենոպուսի շերեփուկի սոմատիկ բջիջների չվնասված միջուկները։[35][36] Այս աշխատանքը սաղմնային բլաստուլայի բջիջներից միջուկների փոխպատվաստման վերաբերյալ 1952 թվականին Բրիգսի և Քինգի աշխատանքի կարևոր ընդլայնումն էր։[37][38] [39]

Գուրդոնի փորձերը գրավեցին գիտական ​​հանրության ուշադրությունը, քանի որ այն փոխեց զարգացման հասկացությունը, և միջուկային փոխանցման համար նրա մշակած գործիքներն ու տեխնիկան դեռ օգտագործվում են այսօր: Կլոն[40] տերմինը (հին հունարեն κλών (klōn, «ճյուղ») բառից) արդեն կիրառվում էր 20-րդ դարի սկզբից՝ կապված բույսերի հետ։ 1963 թվականին բրիտանացի կենսաբան Հոլդեյնը, նկարագրելով Գուրդոնի արդյունքները, առաջիններից մեկն էր, ով օգտագործեց «կլոն» բառը կենդանիների նկատմամբ:

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 Rogers K. Encyclopædia Britannica
  2. ↑ 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  3. ↑ 3,0 3,1 Munzinger Personen (գերմ.)
  4. ↑ Montenegro A. ORCID Public Data File 2023 — 2023. — doi:10.23640/07243.24204912.V1
  5. ↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/2012/
  6. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  7. ↑ http://www.laskerfoundation.org/awards/2009basic.htm
  8. ↑ Award winners : Copley Medal — Royal Society.
  9. ↑ https://wolffund.org.il/2018/12/09/john-b-gurdon/
  10. ↑ http://www.jsps.go.jp/english/e-biol/02_pastrecipients.html
  11. ↑ https://www.brandeis.edu/rosenstiel/rosenstiel-award/past.html
  12. ↑ https://cavavub.be/nl/eredoctoraten
  13. ↑ https://www.developmental-biology.org/ross-harrison-award/
  14. ↑ https://www.ae-info.org/ae/User/Gurdon_John
  15. ↑ Gurdon, J. B.; Byrne, J. A. (2003). «The first half-century of nuclear transplantation». Proceedings of the National Academy of Sciences. 100 (14): 8048–8052. Bibcode:2003PNAS..100.8048G. doi:10.1073/pnas.1337135100. PMC 166179. PMID 12821779.
  16. ↑ Gurdon, J. B. (2006). «From Nuclear Transfer to Nuclear Reprogramming: The Reversal of Cell Differentiation». Annual Review of Cell and Developmental Biology. 22: 1–22. doi:10.1146/annurev.cellbio.22.090805.140144. PMID 16704337. S2CID 6185731.
  17. ↑ Gurdon, J. B.; Melton, D. A. (2008). «Nuclear Reprogramming in Cells». Science. 322 (5909): 1811–1815. Bibcode:2008Sci...322.1811G. doi:10.1126/science.1160810. PMID 19095934.
  18. ↑ Williams, R. (2008). «Sir John Gurdon: Godfather of cloning». The Journal of Cell Biology. 181 (2): 178–179. doi:10.1083/jcb.1812pi. PMC 2315664. PMID 18426972.
  19. ↑ Kain, K. (2009). «The birth of cloning: An interview with John Gurdon». Disease Models and Mechanisms. 2 (1–2): 9–10. doi:10.1242/dmm.002014. PMC 2615171. PMID 19132124.
  20. ↑ Gurdon, J. (2003). «John Gurdon». Current Biology. 13 (19): R759–R760. doi:10.1016/j.cub.2003.09.015. PMID 14521852. S2CID 12271157.
  21. ↑ Gurdon, J. (2000). «Not a total waste of time. An interview with John Gurdon. Interview by James C Smith». The International Journal of Developmental Biology. 44 (1): 93–99. PMID 10761853.
  22. ↑ «The Nobel Prize in Physiology or Medicine – 2012 Press Release». Nobel Media AB. 8 October 2012.
  23. ↑ «Sir John Gurdon Biography and Interview». achievement.org. American Academy of Achievement.
  24. ↑ «Sir John B. Gurdon – Biographical». nobelprize.org. Վերցված է 2017-06-03-ին.
  25. ↑ Gurdon Institute (25 August 2016), Gurdon Institute | John Gurdon's 'Journey of a lifetime' lecture, March 2016, Վերցված է 2017-06-03-ին
  26. ↑ «None of us should ever be written off». Western Gazette. 18 October 2012. Արխիվացված է օրիգինալից 30 November 2012-ին. Վերցված է 24 October 2012-ին.
  27. ↑ Collins, Nick (8 October 2012). «Sir John Gurdon, Nobel Prize winner, was 'too stupid' for science at school». The Telegraph. London. Վերցված է 29 April 2016-ին.
  28. ↑ Nuclear transplantation in Xenopus (Thesis). Thesis DPhil—University of Oxford. 1960.(չաշխատող հղում)
  29. ↑ Gurdon, John (1961). Studies on nucleocytoplasmic relationships during differentiation in vertebrates (DPhil thesis). University of Oxford.(subscription required)
  30. ↑ www.zoo.cam.ac.uk
  31. ↑ Rodney Porter Lectures: Biography
  32. ↑ «www.chch.ox.ac.uk». Արխիվացված է օրիգինալից 2023-07-05-ին. Վերցված է 2024-08-15-ին.
  33. ↑ www.burkespeerage.com
  34. ↑ Narbonne, P.; Simpson, D. E.; Gurdon, J. B. (2011). Misteli, Tom (ed.). «Deficient Induction Response in a Xenopus Nucleocytoplasmic Hybrid». PLOS Biology. 9 (11): e1001197. doi:10.1371/journal.pbio.1001197. PMC 3217020. PMID 22131902.
  35. ↑ Gurdon, J. B.; Elsdale, T. R.; Fischberg, M. (1958). «Sexually Mature Individuals of Xenopus laevis from the Transplantation of Single Somatic Nuclei». Nature. 182 (4627): 64–65. Bibcode:1958Natur.182...64G. doi:10.1038/182064a0. PMID 13566187. S2CID 4254765.
  36. ↑ Gurdon, J. B. (1962). «The developmental capacity of nuclei taken from intestinal epithelium cells of feeding tadpoles». Journal of Embryology and Experimental Morphology. 10: 622–640. PMID 13951335.
  37. ↑ Robert Briggs and Thomas J. King (May 1952). «Transplantation of Living Nuclei From Blastula Cells into Enucleated Frogs' Eggs». Proc Natl Acad Sci U S A. 38 (5): 455–463. Bibcode:1952PNAS...38..455B. doi:10.1073/pnas.38.5.455. PMC 1063586. PMID 16589125.
  38. ↑ Swarup H. Production of heteroploidy in the three-spined stickle back (Gasterosteus aculeatus L) Nature in 1956;178:1124–1125. doi: 10.1038/1781124a0; http://www.nature.com/nature/journal/v178/n4542/abs/1781124a0.html
  39. ↑ Wabl, M. R.; Brun, R. B.; Du Pasquier, L. (1975). «Lymphocytes of the toad Xenopus laevis have the gene set for promoting tadpole development». Science. 190 (4221): 1310–1312. Bibcode:1975Sci...190.1310W. doi:10.1126/science.1198115. PMID 1198115. S2CID 23153308.
  40. ↑ Gurdon, J. B.; Colman, A. (1999). «The future of cloning». Nature. 402 (6763): 743–746. Bibcode:1999Natur.402..743G. doi:10.1038/45429. PMID 10617195. S2CID 4302017.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ջոն_Գուրդոն&oldid=10122982» էջից
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy