თვალი
ქართული
[რედაქტირება]თვალი¹
[რედაქტირება]
|
ეს სიტყვა-სტატია მთავარ გვერდზე იყო გატანილი. | 
|
ეტიმოლოგია
[რედაქტირება]წაკითხვა
[რედაქტირება]- ფონეტიკური ტრანსლიტერაცია (IPA): [tʰvɑli]
- აუდიო მაგალითი: თვალი ?
- დამარცვლა: თვა·ლი, მრ. რ. თვა·ლე·ბი, თვალ·ნი
მნიშვნელობა
[რედაქტირება]| ➤ თვალ-ი, თვალ-ის(ა), მრავლობითი: თვალ-ებ-ი, თვალ-ნ-ი | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
- მხედველობის ორგანო, — თვალბუდეში მოქცეული გუგა, რომელიც აღიქვამს სინათლეს.
- ამ მნიშვნელობისათვის ციტატები არ გვაქვს. დაგვეხმარეთ მოძიებაში.
- ძალიან ძვირფას, ძალიან საყვარელ არსებაზე იტყვიან.
- ამ მნიშვნელობისათვის ციტატები არ გვაქვს. დაგვეხმარეთ მოძიებაში.
- ➤ სინონიმები: თუალი
წარმოებული ლექსიკა
[რედაქტირება]- ➤ წარმოებული სიტყვები: თვალაბმული, თვალაკი, თვალახელილი, თვალდავსებული, თვალზომა, თვალთვალი, თვალმაისა, თვალცრემლიანი, თვალღია
- ➤ იდიომები: თვალებზე ხელის აფარება • თვალები დაუყენა • თვაალებიდან ცეცხლის ყრა • თვალებით ჭამს • თვალების აბმა • თვალების ახელა • თვალების ახვევა • თვალების გახელა • თვალების გულში ჩაბრუნება • თვალების დაბრმავება • თვალების დარჩენა • თვალებში აქვს ჭკუა • თვალებში მტვრის შეყრა • თვალებში ნაცრის მიყრა • თვალთან თითს ვერ მიიტან • თვალი დაადგა • თვალი დაუდგება • თვალი დაუყენა • თვალი უჭირავს • თვალიდან ბეწვის გამოცლა • თვალის აბმა • თვალის ახელა • თვალის ახვევა • თვალის გადავლება • თვაალის გახელა • თვალის დაბრმავება • თვალის დარჩენა • თვალის დახამხამებაზე • თვალის დახამხამებამდე • თვალის დახამხამებაში • თვალის დახუჭვა • თვალის დევნება • თვალის თვალში გაყრა • თვალის მოტყუება • თვალის მოჭრა • თვალის მოხუჭვა • თვალის სინათლე • თვალის ჩინი • თვალს არ ახამხამებს • თვალს წყალი დაალევინა • თვალსა და თვალს შუა ბეწვის გამოცლა • თვალსა და ხელს შორის • თვალსა და ხელს შუა • თვალში ამოღება • თვალში დაჯდომა • თვალში ეკლად სჩრია • თვალში ეკლად უზის • თვალში ეჩხირება • თვალში ეცა • თვალში მოსვლა • თვალში თვალის გაყრა • თვალში ნაცრის ჩაყრა • თვალში უზის • თვალწინ დაუდგა • თვალწინ ეხატება • თვალწინ წარმოუდგა
- ➤ ანდაზები: ბრმა რას ჩივის და – ორთავ თვალსა • შურიან კაცს მეზობლის ვარდი თვალში ეკლად ესობოდა • ყველაზე მეტად თვალთ იმას აკლია, ვინც თავის თავს აქებს
თარგმანები
[რედაქტირება]
|
წყაროები და რესურსები
[რედაქტირება]
ქართული ენის განმარტებითი ლექსიკონი, ტომი 4, სვეტი 387-392, თბილისი, 1955 წელი.
იხილეთ ქართული ვიკიპედიის სტატია „თვალი“- „თვალი“ ქართული ენის განმარტებით ონლაინ-ლექსიკონში
- ქართული ენის ორთოგრაფიული ლექსიკონი, ვარლამ თოფურია, ივანე გიგინეიშვილი, თბილისი „განათლება“, 1998, გვ. 289
- საჯარო მოხელის ორთოგრაფიულ-სტილისტიკური ლექსიკონი, თამარ ვაშაკიძე, ავთანდილ არაბული, თეა ბურჭულაძე, თბილისი, 2022, გვ. 315
- ნეიმანი ალ., ქართულ სინონიმთა ლექსიკონი, მესამე გამოცემა, თბ.: „განათლება“, 1978, გვ. 199.
- ქართული მატერიალური კულტურის ლექსიკონი, ელდარ ნადირაძე, თბილისი, 2022, გვ. 187
- სულხან-საბა ორბელიანი, ლექსიკონი ქართული : [ორტომეული], ტ. 1, თბილისი: „მერანი“, 1991, გვ. 304.
- ალექსანდრე ონიანი, ქართული იდიომები, თბ.: „ნაკადული“, 1966, გვ. 89-95.
თვალი²
[რედაქტირება]
ეტიმოლოგია
[რედაქტირება]წაკითხვა
[რედაქტირება]- ფონეტიკური ტრანსლიტერაცია (IPA): [tʰvɑli]
- აუდიო მაგალითი: თვალი ?
- დამარცვლა: თვა·ლი, მრ. რ. თვლე·ბი, თვალ·ნი
მნიშვნელობა
[რედაქტირება]| ➤ თვალ-ი, თვლ-ის(ა), მრავლობითი: თვლ-ებ-ი, თვალ-ნ-ი |
- სოლებიაანი (ან მთლიანი) წრე, რომელიც ღერძზეა წამოცმული, ბრუნავს და ამოძრავებს გადასაზიდ საშუალებას (ურემს, ეტლს, ვაგონს).
- ამ მნიშვნელობისათვის ციტატები არ გვაქვს. დაგვეხმარეთ მოძიებაში.
- ➤ სინონიმები: ბორბალი, გოგორა
- იშვიათი მინერალისაგან გამოთლილი ძვირფასი ქვა, რამეში (ბეჭედში, გვირგვინში...) ჩასასმელი.
- პატიოსანი თვალი. კეთილშობილი თვალი
- ამ მნიშვნელობისათვის ციტატები არ გვაქვს. დაგვეხმარეთ მოძიებაში.
- გადატანით: ყველაზე კარგი, ყველაზე ძვირფასი (ვინმესთვის ან რამესთვის).
- ამ მნიშვნელობისათვის ციტატები არ გვაქვს. დაგვეხმარეთ მოძიებაში.
- ზოგი ჩასაბერი საკრავის (სალამურის, დუდუკის...) ნახვრეტი, რომელზედაც თითის დადება-აღებით (ჰაერის ამოშვება-დახშვით) საჭირო ბგერებს გამოაცემინებენ.
- ამ მნიშვნელობისათვის ციტატები არ გვაქვს. დაგვეხმარეთ მოძიებაში.
- რაიმე ნაგებობის ცალკეული განყოფილება, სათავსი.
- ამ მნიშვნელობისათვის ციტატები არ გვაქვს. დაგვეხმარეთ მოძიებაში.
- საფქვავი მოწყობილობა წისქვილისა (ხვიმირი, ქვები, ალა...).
- ამ მნიშვნელობისათვის ციტატები არ გვაქვს. დაგვეხმარეთ მოძიებაში.
- ფანჯრის თითოეული ნაწილი, რომელიც ჩარჩოს შიგნითა ტიხრებით არის შემოსაზღვრული, — უჯრედი.
- ამ მნიშვნელობისათვის ციტატები არ გვაქვს. დაგვეხმარეთ მოძიებაში.
- ქიზიყური: ფუტკრიანი გეჯა, სკა.
- ამ მნიშვნელობისათვის ციტატები არ გვაქვს. დაგვეხმარეთ მოძიებაში.
- ხურჯინის ორ განყოფილებათაგან (მხარეთაგან) თითოეული.
- ამ მნიშვნელობისათვის ციტატები არ გვაქვს. დაგვეხმარეთ მოძიებაში.
- ყულფი, რგოლი, უჯრედი (ნაქსოვისა, დაწნულისა, ჯაჭვისა...).
- ამ მნიშვნელობისათვის ციტატები არ გვაქვს. დაგვეხმარეთ მოძიებაში.
- კუთხური, თუშური: იგივეა, რაც სართული.
- ამ მნიშვნელობისათვის ციტატები არ გვაქვს. დაგვეხმარეთ მოძიებაში.
წარმოებული ლექსიკა
[რედაქტირება]თარგმანები
[რედაქტირება]
|
წყაროები და რესურსები
[რედაქტირება]- ქართული ენის განმარტებითი ლექსიკონი, ტომი 4, სვეტი 387-392, თბილისი, 1955 წელი.
- „თვალი“ ქართული ენის განმარტებით ონლაინ-ლექსიკონში
- ქართული ენის ორთოგრაფიული ლექსიკონი, ვარლამ თოფურია, ივანე გიგინეიშვილი, თბილისი „განათლება“, 1998, გვ. 289