ez

Kurmancî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /ɜz/
• Deng (Amed)^ⓘ
  • Deng (Êlih)^ⓘ
    • Deng (Bidlîs)^ⓘ
• Kîtekirin: ez

Cînav

	Yekjimar	Pirjimar
Mê û nêr	ez	em

Du kes bi hev re diavixin û cînavên "ez, min" û "tu, te" bi kar tînin.

ez

1. kesa/ê ku dipeyive dema ku behsa xwe dike,
   kesa/ê ku tiştekî dibêje,
   kesê yekem yê yekjimar

   Ez û tu.

   Ez te dibînim.

   Ez neçûm.

   Wê ez nasîm.

   • Ez şefî'ê wî me roja mehşerê
     Dê vexwit ew tasek ava kewserê — (Mela Hisênê Bateyî: Mewlûd)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: ئه‌ز‎
• kurdî-krîlî: әз

Herwiha

• e (sivikkirî)
• es (nadir e)
• wez (di stran û helbestan de)

Forma çemandî

• min

Jornav

• cînav

Têkildar

Cînavên kesîn

		Yekjmar			Pirjimar
		Navkî	Çemandî		Navkî	Çemandî
Kesê 1em		ez	min		em	me
Kesê 2em		tu	te		hûn	we
Kesê 3em	Dûr	ew	nêr	wî	ew	wan
			mê	wê
	Nêzik	ev	nêr	vî	ev	van
			mê	vê

Etîmolojî

Hevreha zazakî ez, goranî/hewramî ez, tatî ez, talîşî ez, partî 𐫀𐫉‎‎ (ʾz), pehlewî 𐫀𐫗‎‎ (ʾn‎) (/ez/, /en/), osetî ӕз (æz), sogdî 𐫀𐫉𐫇‎‎ (əzú), peştûyî زه‎‎ (ze), avestayî 𐬀𐬰𐬆‎ (ezə) û 𐬀𐬰𐬇𐬨‎‎ (ezə̄m), hexamenişî 𐎠𐎭𐎶 (a-d-m, /edem/), sanskrîtî अहम् (ahám), ermenî ես (es), latviyayî es, lîtwanî aš, slaviya kevn ꙗзъ (yazŭ), bulgarî аз (az), novgorodiya kevn ѧꙁо (ęzo), rûsî я (ya), yûnanî εγώ (egó), latînî ego, portugalî eu, îtalî io, spanî yo, fransî je, norwecî eg / jeg, danmarkî jeg, swêdî jag, almanî ich, inglîziya kevn iċ, inglîziya niha I (bixwîne: ay)... hemû ji proto-hindûewropî *éǵh₂.

Bo guherîna *ǵ ya proto-hindûewropî bi Z di zimanên îranî de, binêrin bo nimûne: zanîn, zer, mezin.

Di goranî/hewramî de peyv tenê di helbestên klasîk de maye, ji axiftina rojane winda bûye. Di soranî û farisî de ez ya bi wateya "ez" ya kurmancî nemaye lê min (bi farisî من‎ (men)) cihê wê jî girtiye.

Peyv bi forma xwe ya latînî ego wek peyveke derûnnasiyê ketiye piraniya zimanan û kurdî jî.

Çavkanî:

• Paul, Ludwig. (1998) "The Position of Zazaki Among West Iranian languages" University of Hamburg. pdf.

• Novák, Ľubomír (2013) Problem of Archaism and Innovation in the Eastern Iranian Languages (PhD dissertation)‎[[1]], Prague: Univerzita Karlova v Praze, filozofická fakulta.
• Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em, r. 22
• The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi îngilîzî û rusî): http://starling.rinet.ru/
• Etymonline. Online English Etymology Dictionary. <etymonline.com> by Douglas Harper.

Bi zaravayên din

• Soranî: من‎ (min)
• Kurdiya başûrî: min
• Hewramî: min
• Zazakî: ez

Werger

wek biker

• Abenakî: nia
• Abxazî: сара (sārā)
• Açangî: ngos, oengs
• Açehî: lôn
• Adangmeyî: i
• Adîgeyî: сэ (să)
• Afarî: anu
• Afrîkansî: ek → af
• Aghulî: зун
• Aghwanî: 𐔵𐕒𐕡 (zu)
• Akanî: me
• Aklanon: ako
• Albanî: unë → sq
• Almanî: ich → de

  Elmanîşî: i

  Almaniya navendî ya rojhilat: ich, ihch, iech

  Frankiya rojhilatî: i

  Almaniya bilind a navîn: ich

  Almaniya bilind a kevn: ih, ihh

• Altayiya başûrî: мен (men)
• Amharî: እኔ (ʾəne)
• Amuzgoyî: ja
• Aragonî: yo → an
• Aramî:

  Siryaniya klasîk: ܐܢܐ‎ (ʾĕnā)

  Aramiya cihû: אֲנָא‎ (ʾănā)

• Arapaho: hìnee
• Arçî: зон
• Aromanî: io → roa-rup, eu → roa-rup, iou, mini, mine
• Arrernteyiya rojavayî: ayenge
• Asamî: মই (moi)
• Astûrî: yo → ast
• Atong (Hindistan): ang
• Avarî: дун (dun)
• Avestayî: 𐬀𐬰𐬇𐬨‎ (azə̄m)
• Aymarayî: naya → ay
• Aynuyî: カニ (káni)
• Azerî: mən → az
• Bambarayî: nt
• Baskî: ni → eu
• Başkîrî: мин (min)
• Bayerî: i
• Bejayî: áni
• Belarusî: я → be (ja)
• Bengalî: আমি → bn (ami)
• Bextiyarî: مو‎ (mo)
• Bîslamayî: mi
• Blakfotî: niisto
• Bretonî: me → br

  Bretoniya navîn: me

• Buduxî: зын (zın)
• Bulgarî: аз → bg (az)
• Burmayî: ကျွန်တော် → my (kywantau), ကျွန်မ → my (kywanma.), ငါ → my (nga), ကျုပ် → my (kyup)
• Buruşaskiyî: ja
• Buryatî: би (bi)
• Buyî: gul, nyeez, wois
• Cimbrî: ich, i
• Cingphoyî: ngai
• Conxayî: ང (nga)
• Çamicuroyî: u'ti
• Çeçenî: со (so)
• Çekiya kevn: jáz
• Çekî: já → cs
• Çerokî: ᎠᏯ → chr (aya)
• Çeyenî: na-
• Çîçewayî: ine
• Çînî:

  Kantonî: 我 (ngo⁵)

  Dunganî: вә (və)

  Ganî: 我 (ngo³)

  Hakkayî: 𠊎 (ngài), 我 (ngô)

  Jinî: 我 (ghe²)

  Mandarînî: 我 → zh (wǒ), 俺 → zh (ǎn)

  Min beî: 我 (uòi)

  Min dongî: 我 (nguāi, ngō̤)

  Minnanî: 我 → zh-min-nan (góa)

  Teochew: 我 → zh-min-nan (ua², ngo²)

  Wuyî: 我, 阿拉

  Xiangî: 我 (ngo³)

• Çukçî: гым
• Çuvaşî: эпӗ (epĕ)
• Dalmatî: ju
• Danmarkî: jeg → da
• Diyirbalî: ŋaɖa
• Dolganî: мин
• Drungî: vgò
• Dusuniya navendî: yoku, yoku
• Elfdalî: ig
• Elwîrî-wîderî: اه‎ (a), ا‎ (a)
• Endonezyayî: saya → id, aku → id, daku → id
• Erebî: أَنَا‎ → ar (ʾanā)

  Erebiya misrî: انا‎ (ana)

  Erebiya kendavî: آنا‎ n an m (āna)

  Erebiya başûrê şamê: أنا‎ n an m (ʔana)

  Erebiya fasî: آنا‎ n an m (ʔāna), أنا‎ n an m (ʔana)

  Erebiya tunusî: آنا‎ n an m (ʔāna)

• Ermenî: ես → hy (es)
• Erzayî: мон (mon)
• Esperantoyî: mi → eo
• Estonî: mina → et, ma → et
• Etrûskî: mi (mi)
• Evenî: би (ʙi)
• Evenkî: би (bi)
• Eweyî: nye
• Falayî: ei
• Faliskanî: eco
• Farisî: من‎ → fa (man), مو‎ → fa (mo), مه‎ → fa (mə, me)

  Farisiya kevn: 𐎠𐎭𐎶 (a-d-m /adam/)

• Ferî: eg → fo

  Ferî: jeg

• Fîjî: au → fj
• Fînî: minä → fi, mä → fi, mää → fi, mie → fi, ma → fi, meikä → fi, meitsi → fi
• Fransî: je → fr

  Fransiya kevn: jo, jou, je

• Friyolî: jo
• Frîsiya bakur: ik
• Frîsiya kevn: ik
• Frîsiya saterlandî: iek
• Frîsî: ik → fy
• Fulahî: mi
• Gaelîka skotî: mi, mise
• Galîsî: eu → gl
• Gayî: mi
• Gondiyî: నన్నా
• Gorontaloyî: wa'u
• Gotî: 𐌹𐌺 (ik)
• Gujaratî: હું (hũ)
• Gurcî: მე → ka (me)
• Guwaranî: che → gn
• Hadzayî: ono n, onoko m
• Haidayî: łʌ
• Haîtî: mwen
• Havasupaî-walapaî-yavapaî: nya
• Hawayî: au, wau
• Hawsayî: ni
• Hindî: मैं → hi (ma͠i), हम → hi (ham), अहम् → hi (aham), अहं → hi (aham)
• Hirî motuyî: lau
• Hîlîgaynonî: ako
• Hîrî motuyî: lau
• Hîtîtî: 𒌑𒊌
• Hmongî: kuv
• Holendî: ik → nl, 'k → nl
• Hopîyî: nu'
• Huişui hmongiya navendî: Kuv
• Iştihardî: از‎ (az)
• Îbranî: אֲנִי‎ (aní), אנוכי \ אָנֹכִי‎ → he (anokhí)
• Îdoyî: me → io
• Îgboyî: mụ, n
• Îngilîziya kevn: iċ → ang, iċċ, ih → ang
• Îngilîziya navîn: i, ich
• Îngilîzî: I → en
• Îngriyî: miä
• Îngûşî: со (so)
• Înterlîngua: io → ia
• Interlingue: yo
• Înuîtî: uvanga
• Îrlendî: mé, mise

  Îrlendiya kevn: mé, messe

• Îstro-romanyayî: io
• Îtalî: io → it
• Îu mienî: yie
• Îzlendî: ég → is, eg → is
• Japonî: 私 → ja (わたし, watashi), わたくし → ja (watakushi), あたし → ja m (atashi), こちら → ja (kochira), 内 → ja (うち, uchi), 僕 → ja n (ぼく, boku), 俺 → ja n (おれ, ore), 我 → ja (われ, ware), 小生 → ja (shōsei), 愚生 → ja (gusei), 朕 → ja (chin), わて (wate), あっし n (asshi), あたい → ja (atai), 自分 → ja (jibun), うち → ja m (uchi), わっし n (wasshi), わし → ja (washi), 我輩 (wagahai), 予 → ja (yo)
• Javayî: aku → jv
• Jejuyî: 나
• Jurçenî: bi
• Kabardî: сэ (să)
• Kabîlî: nekk
• Kalalîsûtî: uanga
• Kalmîkî: би (bi)
• Kamtayî: মুই (mui)
• Kannadayî: ನಾನು → kn (nānu)
• Kansayî: a
• Kapverdî: mi, ami, nt
• Karaçay-balkarî: мен
• Karakalpakî: men
• Karaxanîdî: مَنْ‎ (men)
• Karelî: mie
• Kashmiri:

  Keşmîrî: بہٕ‎ → ks (bụ)

  Keşmîrî: बॖ → ks (baॖ)

• Karriyerî: si
• Kaşûbî: jô → csb
• Katalanî: jo → ca
• Kayingangî: inh
• Keçwayî: ñuqa → qu
• Khinalugî: зы (zɨ)
• Kirgizî: мен → ky (men)
• Kîkûyûyî: nĩ
• Kîngalî: මම → si (mama)
• Klallamî: cən
• Klamatî-modokî: no·
• Komî-zîriyî: ме (me)
• Koreyî: 나 → ko (na), 저 → ko (jeo)
• Kornî: my
• Korsîkayî: eiu → co
• Kreyoliya antîlleyî: mwen
• Apaçî:

  Apaçiya rojava: shíí

• Kreyoliya fransî ya Louisiana: mo
• Kreyoliya morîtanî: mo
• Kristangî: yo
• Krî: ᓂᔭ (niya)
• Krytsî: зын
• Ladînî: ie
• Ladînoyî: yo
• Lahuyî: ngal, nga˯
• Lakî: на (na)
• Lakotayî: wa-, ma-
• Lampungî: ñaʔ
• Laşiyî: ngo
• Latgalî: es
• Latînî: ego → la
• Latviyayî: es → lv
• Lawsî: ຂ້ອຍ → lo (khǭi), ຜູ້ຂ້າ (phū khā), ຂ້າພະເຈົ້າ (khā pha chao)
• Lezgînî: зун (zun)
• Lhao voyî: ngo
• Lingalayî: ngáí
• Lingua Franca Nova: me
• Livvî: minä
• Lîdyayî: 𐤠𐤪𐤰‎ (amu)
• Lîgûrî: mi
• Lîkî: 𐊚𐊎𐊒 (ẽmu)
• Lîmbûrgî: ich → li, 'ch → li
• Lîtwanî: aš → lt, eš → lt
• Lîvonî: minā
• Lombardî: mi
• Lueyî: ᦃᦾᧉ (ẋoay²)
• Lugandayî: nze
• Luksembûrgî: ech → lb
• Mòçenoyî: i
• Makedonî: јас → mk (jas)
• Malagasî: aho → mg
• Malayalamî: ഞാൻ → ml (ñān)
• Malezî: saya → ms, aku, daku → ms, hamba → ms, patik, beta → ms
• Maltayî: jien → mt, jiena → mt
• Mançûyî: ᠪᡳ (bi)
• Manksî: mee, mish
• Mansakayî: ako
• Mansî: ам (am)
• Maorî: au, ahau → mi
• Maranaoyî: ako
• Maratî: मी → mr (mī)
• Mariya rojhilatî: мый
• Marîkopayî: nyaa
• Marquesana bakur: au
• Mayayiya yukatekî: tehn
• Mayoyî: ínapo
• Mazenderanî: من‎ (mën)
• Mbya guaraniyî: xee
• Mecarî: én → hu, -ok, -ek, -ök
• Minigirî: iau
• Misrî: (jnk)
• Miyakoyî: 我ん (ばん, ban)
• Mizoyî: ka, kei
• Mînangkabawî: sayo
• Mîrandî: you
• Mokşayî: мон (mon)
• Mongoliya navîn: ᠪᠢ (bi)
• Mongolî: би → mn (bi)

  Mongoliya klasîk: ᠪᠢ (bi)

• Monî: အဲ (ʔuə)
• Morî bawah: aku
• Naga pidginî: moi, ami
• Nanayî: ми
• Napolîtanî: i
• Navajoyî: shí
• Nedersaksî:

  Almaniya jêrîn a almanî: ik

• Negidalî: би, мин-
• Nenetsiya tundra: мань (man’)
• Nepalî: म (ma)
• Nez perceyî: ˀí·n
• Ngarrindjerî: ngapi
• Nhêngatûyî: ixé
• Nîvxî: ни (ni)
• Nîwî: au
• Nootkayî: siy̕aa
• Normandî: jé, j'
• Norsiya kevn: ek
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: jeg → no

  Norweciya nînorskî: eg → nn

• Novial: me
• Ojibweyî: ᓃᓐ (niin)
• Okînawanî: 我ん (わん, wan)
• Oksîtanî: ieu → oc, jo → oc
• Oriyayî: ମୁଁ → or (mum̐)
• Oroçî: би
• Orokî: би
• Osetî: ӕз (æz)
• Oygurî: مەن‎ → ug (men)
• Ozbekî: men → uz
• Panamintî: nüü
• Papyamentoyî: mi, ami
• Pelayî: ŋa⁵⁵
• Peştûyî: زه‎ → ps (zə)
• Pidgîniya nîjeryayî: I
• Piedmontîsî: mi
• Pijînî: mi
• Pîpîlî: naja, naha
• Pîttcantcatcarayî: nganku, ngankulu, ngayulu
• Polabî: joz, jo
• Polonî: ja → pl
• Portugalî: eu → pt
• Proto-norsî: ᛖᚲ (ek)
• Prusiya kevn: as
• Puncabî: ਮੈਂ (maĩ)
• Qazaxî: мен → kk (men)
• Qiptî: ⲁⲛⲟⲕ (anok)
• Rapanuyî: au
• Rarotongî: au
• Rohingyayî: aññi
• Romancî: jau
• Romanî: me

  Romaniya kalo fînî: me

• Romanyayî: eu → ro
• Rusî: я → ru (ja), аз → ru (az)
• Rusînî: я (ja)
• Rutulî: зы
• Saanîçî: ESE
• Samî:

  Samiya înarî: mun

  Samiya lule: mån

  Samiya bakurî: mun, mon

  Samiya skoltî: mon

  Samiya başûr: manne

• Saksoniya kevn: ik
• Samiya bakurî: mun, mon
• Samiya başûr: manne
• Samoayî: aʻu, ʻou
• Sangoyî: mbï → sg
• Sanskrîtî: अहम् → sa (aham)
• Santalî: ᱤᱧ (iñ)
• Sardînî: eo
• Sebwanoyî: Ako
• Sicîlî: jù → scn, jò → scn, eu → scn; iu → scn
• Silesî: jo
• Sindhî: آئون‎ → sd
• Sirananî: mi
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: ја

  Latînî: ja → sh

• Sîlhetî: ꠝꠥꠁ (mui)
• Skotî: A, I
• Slaviya kevn:

  Kirîlî: азъ (azŭ)

  Glagolîtîk: ⰰⰸⱏ (azŭ)

• Slaviya rojavayî ya kevn: ꙗзъ (jazŭ), азъ (azŭ), ꙗ (ja)
• Slovakî: ja → sk
• Slovenî: jàz → sl
• Somalî: aniga
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: ja

  Sorbiya jorîn: ja → hsb

• Spanî: yo → es
• Squamîşî: mn
• Sundanî: kuring → su, abdi → su
• Sûmerî: 𒂷𒂊 (g̃e₂₆-e /ĝae, ngae; me/)
• Swabî: i
• Swahîlî: mimi
• Swêdiya kevn: iak
• Swêdî: jag → sv
• Şerpayî: ང
• Şorî: мен (men)
• Şoşonî: ne
• Tabaruyî: ngoi
• Tabasaranî: узу (uzu)
• Tacikî: ман → tg (man)

• Tagalogî: ako → tl, ko → tl
• Tahîtî: au, vau
• Tamîlî: நான் → ta (nāṉ)
• Tangsayî: ngiz
• Tangutî: 𘘮
• Taosî: ną
• Tarahumarayiya navendî: ne
• Tarifitî: nešš n
• Taşelhitî: ⵏⴽⴽⵉ n an m (nkki)
• Tausugî: aku
• Tayiya bakurî: ᩁᩣ (ha)
• Tayî: ผม → th (pǒm), ดิฉัน → th, ฉัน → th (chǎn), กระหม่อม → th, หนู → th, ข้าพเจ้า → th, กู → th (guu)
• Tedim çinî: kei
• Telûgûyî: నేను → te (nēnu)
• Ternateyî: ngori
• Teteriya krîmî: men
• Teterî: мин → tt (min)
• Tetûmî: ha'u
• Thrasî: asn (asn)
• Tidoreyî: ngori
• Tigrînî: ኣነ → ti (ʾanä)
• Tirkiya kevn: 𐰋𐰤‎ (b²n² /ben/), 𐰢𐰤‎ (mn² /men/)
• Tirkî: ben → tr
• Tirkmenî: men
• Tîbetî: ང (nga), བདག (bdag)
• Tlingitî: x̱át
• Tokelawî: au
• Tokpisinî: mi
• Tolaiyî: iau
• Tongî: u, ou, ku
• Toxarî A: ñuk, näs
• Toxarî B: ñiś
• Tsafikiyî: la, čiʰké, če
• Tsimşî: y̓
• Tujia:

  Tujiayiya bakurî: ngaf

• Tupînambayî: ixé, xe
• Tuvalûyî: au
• Tuvanî: мен (men)
• Tûpiya kevn: ixé
• Udiheyî: би
• Udî: зу (zu)
• Udmurtî: мон (mon)
• Ugarîtî: 𐎀𐎐 (ản /ʾan/)
• Ulçî: би
• Umbriyî: eho
• Umbunduyî: ame
• Unamî: ni
• Urdûyî: مَیں‎ (ma͠i), ہم‎ → ur (ham), خاکسار‎ (xāksār)
• Ûkraynî: я → uk (ja)
• Venîsî: mi → vec
• Vepsî: minä
• Viyetnamî: tôi → vi, tớ → vi, ta → vi, tui → vi, tao → vi, mình → vi (Vietnamese uses a series of kinship terms, names and professions for both "I" and "you" (instead of professions), depending on gender, age, social status and relationship between speakers.)
• Volapûkî: ob → vo
• Voroyî: maq
• Votî: miä
• Walîsî: au
• Walonî: dji → wa
• Wappoyî: ˀàh
• Weylsî: mi, fi, i

  Weylsiya navîn: mi

• Wiradhurî: ngadhu
• Wîlamowî: ych
• Wînnebagoyî: né
• Wolofî: man → wo
• Xakasî: мин (min)
• Ximêrî: ខ្ញុំ → km (khñom), ខ្ញុំបាទ (khñombaat), នាងខ្ញុំ (niəngkhñom), ខ្ញុំព្រះករុណា → km (khñom prĕəh karunaa), ខ្ញុំព្រះអង្គ (khñom prĕəh ɑng), ខ្ញុំម្ចាស់ (khñom mcah)
• Xosayî: ndi-
• Yagarayî: atta
• Yakutî: мин (min)
• Yamanayî: xay
• Yidîşî: איך‎ (ikh), כ׳‎ (kh')
• Yiyiya siçuwayî: ꉢ
• Yorubayî: mo, nt, mi, mà
• Yupîkiya navendî: wiinga
• Yûnanî: εγώ → el (egó)

  Kevn: ἐγώ (egṓ)

• Zaiwa: ngò
• Zêlandî: ik, 'k
• Zhuangî: gou
• Zimanê destan ê emerîkî: 1@Sternum-FingerBack
• Zouyî: kei
• Zuluyî: mina
• Zuniyî: hoˀ
• ǃKungî: mi
• ǃXóõ: n̄, n̄ʻn̄

Wek berkar: binêrin min

Zazakî

Cînav

ez

1. ez
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Baskî

Pirtik

ez

1. na, nexêr, ne, no
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên na hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Mecarî

Cînav

ez

1. ev (yekjimar, biker)
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)