sond

Kurmancî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /sˤoːnd/
• Jihevqetandin: sond

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	sond	sond
Îzafe	sonda	sondên
Çemandî	sondê	sondan
Nîşandera çemandî	wê sondê	wan sondan
Bangkirin	sondê	sondino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	sondek	sondin
Îzafe	sondeke	sondine
Çemandî	sondekê	sondinan

Misilman gelek caran bi Qur'anê sond dixwin, bawermendên dînên din jî bi kitêbên xwe yên pîroz

sond mê

1. qesem, dirametî, soz, ehd
   • Mey ko biçit saxerê di destê wê dilberê
     Sûndê bi xaliq dixwim roj e di Birca-hemel
     Dêm-i di camê me dî sur di medamê me dî — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

Herwiha

• sûnd
• swînd
• sînd

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: سۆند‎

Bide ber

• ehd
• soz

Jê

• sondî
• sondxwarî
• sondxwer
• sondxwerî
• sond xwarin
• sondxwarin
• sondxwarî

Etîmolojî

Hevreha soranî سوێن‎ (swên) / سوێند‎ (swênd), zazakî sond, suwend farisî سوگند‎ (sogend), pehlewî sokend, sanskrîtî sver-, îngilîzî swear, almanî schwören, swêdî svära, danmarkî sværge, norwecî sverge, hemû ji proto-hindûewropî *swer- (“axivîn, gotin”). Bi giştî *sw- ya proto-hindûewropî di zimanên îranî de dibe *xw-/xv-. Di avestayî de ev peyv wisa ye: xvar- lê nayê zanîn ka çima di zimanên din yên îranî de "s" di vê peyvê de hatiye parastin. Peyva "soz" çendî ku bi ser ve bişibe peyva "sond" jî, ne hevreha wê ye: soz ji "söz" (gotin, peyv) ya tirkî ye.

• proto-hindûewropî *swer- (“sond xwarin”)

• proto-hindûaryanî *hwer (“sond xwarin”)

avestayî: x^vār-

partî: sog'nd

pehlewî: sokend

sogdî: sw'kent

farisî: sowgend

peştûyî: sogin

kurmancî: sûnd > sond

soranî: swênd

zazakî: sond

sanskrîtî: svar-

almanî: schwören ((sond xwarin)

îngilîzî: swear (sond xwarin)

Çavkanî: Cheung p.149, Watkins p.88, Etymonline

Werger

• Afarî: xiiba
• Afrîkansî: eed → af
• Aklanon: sumpa'
• Albanî: be → sq m, betim → sq n
• Almanî: Eid → de n, Schwur → de n
• Aromanî: giurãmintu nt, giurat nt
• Astûrî: xuramentu n
• Azerî: and → az
• Başkîrî: ант (ant)
• Belarusî: прыся́га m (prysjáha), кляцьба́ m (kljacʹbá)
• Bengalî: শপথ → bn (śôpôth), কসম → bn (kôśôm)
• Bulgarî: кле́тва → bg m (klétva)
• Burmayî: သစ္စာ → my (sacca)
• Çekî: přísaha → cs m
• Çînî:

  Kantonî: 宣言, 宣誓

  Mandarînî: 誓詞 → zh, 宣誓 → zh

  Minnanî: 宣誓 → zh-min-nan (soan-sè)

• Danmarkî: ed → da g
• Endonezyayî: sumpah → id
• Erebî: قَسَم‎ n (qasam), حَلْف‎ n (ḥalf), حِلْف‎ n (ḥilf), يَمِين‎ n (yamīn)
• Ermenî: երդում → hy (erdum)
• Esperantoyî: ĵuro
• Estonî: tõotus, vanne
• Farisî: سُوگَند‎ → fa (sowgand), قَسَم‎ → fa (qasam), حَلف‎ → fa (half), حِلف‎ → fa (helf)
• Ferî: eiður n
• Fînî: vala → fi
• Fransî: serment → fr n
• Friyolî: zur n, ğur, zurament n, ğurament
• Galîsî: xuramento → gl n, xura m, promesa → gl m
• Gotî: 𐌰𐌹𐌸𐍃 n (aiþs)
• Gurcî: ფიცი (pici)
• Hindî: शपथ → hi m (śapath), सौगंद → hi m (saugand), क़सम m (qasam)
• Holendî: eed → nl n, bezwering → nl m
• Îbranî: שבועה \ שְׁבוּעָה‎ → he m (shvuá)
• Îngilîziya kevn: āþ n
• Îngilîzî: oath → en
• Îrlendî: mionn n, móid m
• Îtalî: giuramento → it n
• Îzlendî: eiður → is n
• Japonî: 誓い → ja (ちかい, chikai), 誓約 → ja (せいやく, seiyaku), 宣誓 → ja (せんせい, sensei)
• Katalanî: jurament → ca n
• Kirgizî: ант → ky (ant)
• Koreyî: 맹세 → ko (maengse), 선서 → ko (seonseo), 서약 → ko (seoyak)
• Ladînî: jurament n
• Latgalî: pīzvārs n
• Latînî: iūrāmentum nt, sacramentum nt, fides n
• Latviyayî: zvērests n
• Lawsî: ຄຳສາບານ (kham sā bān)
• Lîtwanî: priesaika m
• Luksembûrgî: Eed n
• Makedonî: заклетва m (zakletva)
• Malezî: sumpah
• Maorî: kupu taurangi
• Maranaoyî: sapa'
• Mecarî: eskü → hu, fogadalom → hu
• Mongolî:

  Kirîlî: тангараг → mn (tangarag)

  Mongolî: ᠲᠠᠩᠭᠠᠷᠢᠭ (tangɣarig)

• Norsiya kevn: eiðr n
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: ed → no n

  Norweciya nînorskî: eid n

• Oksîtanî: jura → oc, jurament → oc n
• Osetî: ард (ard)
• Osmanî: آند‎ (and), سوگند‎ (sevgend)
• Oygurî: قەسەم‎ (qesem)
• Ozbekî: qasam → uz, ont → uz
• Palî: sapatha m
• Peştûyî: سوګند‎ n (sawgand), حلف‎ → ps n (half)
• Plodîşî: Eid n
• Polonî: przysięga → pl m
• Portugalî: juramento → pt n, jura → pt m, promessa → pt m
• Puncabî: ਹਲਫ਼ m (halaf)
• Qazaxî: ант (ant), серт (sert)
• Romancî: engirament, güramaint, angiramaint, saramaint
• Romanyayî: jurământ → ro nt, legământ → ro nt
• Rusî: прися́га → ru m (prisjága), кля́тва → ru m (kljátva)
• Sahoyî: dhiiwa
• Sanskrîtî: शपथ → sa m (śapatha)
• Sardînî: giura m
• Sebwanoyî: sumpa
• Sicîlî: giuramentu n
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: за́клетва m, при̏сега m

  Latînî: zákletva → sh, prȉsega → sh m

• Slaviya kevn:

  Kirîlî: присѧга m (prisęga)

• Slaviya rojavayî ya kevn: клꙗтва m (kljatva)
• Slovakî: prísaha m
• Slovenî: prisega → sl m
• Spanî: juramento → es n
• Swahîlî: yamini → sw
• Swêdî: ed → sv g
• Tacikî: савганд (savgand), қасам (qasam), ҳалф (half)
• Tagalogî: panunumpa
• Tarifitî: tjaǧit m
• Tayî: คำสาบาน
• Telûgûyî: ప్రమాణం → te (pramāṇaṃ)
• Teterî: ант → tt (ant)
• Tirkî: ant → tr, kasem → tr, yemin → tr
• Tirkmenî: kasam
• Tîbetî: མནའ (mna')
• Ugarîtî: 𐎐𐎄𐎗 (ndr)
• Urdûyî: قَسَم‎ m (qasam), سَوگَنْد‎ m (saugand), حَلْف‎ m (half), شَپَتھ‎ m (śapath)
• Ûkraynî: прися́га m (prysjáha), кля́тва m (kljátva), клятьба́ m (kljatʹbá)
• Venîsî: giuramento n
• Viyetnamî: lời tuyên thệ, lời thề
• Weylsî: llw n
• Ximêrî: សបថ → km (sâbâth), ប្រណិធាន → km (prɑɑnethiən)
• Yidîşî: שבֿועה‎ m (shvue)
• Yûnanî: όρκος → el n (órkos)

  Kevn: ὅρκος n (hórkos), ὅρκιον nt (hórkion)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.