Таутомерия

Таутомерия – кадимки шартта бири-бирине тең өтүп турган тең салмактуу абалдагы изомерлер. Прототроптук таутометрия кеңири таралган, мында өзгөрүү протондун өтүшүнүн натыйжасында ишке ашат. Таутометрияга ацетоуксус эфиринин кетоенолдук формалары тиешелүү: СН₃-С-СН₂СООС₂Н₅ CH₃t;C=CH-COOC₂H₅ООН Ацетоуксус эфири, бир жагынан кетондор үчүн мүнөздүү болгон реакцияга кирсе, экинчи жагынан енолдук реакцияга кирет. Анионтроптук таутометрия сейрек кездешет. Углеводцордун эритмелеринде, мисалы, Д-глюкозанын эритмесинде тең салмакта углеводдордун үч формасы болот: ⍺-глюкопираноза, β-глюкопираноза жана ачык чынжырлуу альдегиддик. Таутометрия кубулушу менен көптөгөн химиялык-технологиялык процесстер, өзгөчө дары заттарды жана боёочу заттарды синтездөө менен тыгыз байланышкан. Таутометрия тирүү организмдерде өтүүчү процесстерде өтө чоң роль ойнойт.

Колдонулган адабияттар

• “Кыргызстан” улуттук энциклопедиясы: 6-том. Башкы редактору Асанов Ү. А. К 97. Б.: Мамлекеттик тил жана энциклопедия борбору, 2014. 816 бет, илл. ISBN 978 9967-14-117 -9