Фредрик Јутфелт
Фредрик Јутфелт (роден 1975) е шведски научник. Неговото поле на студии е физиологија, а неговиот тековен фокус на истражување е на ефектите од затоплувањето и закиселување на океаните врз физиологијата и однесувањето на рибите. Тој е професор на Катедрата за биологија на Норвешкиот универзитет за наука и технологија (НУНТ) во Трондхајм, Норвешка, каде што е водач на секцијата за физиологија на животните. Неговата истражувачка група се нарекувала Лабораторија за екофизиологија на рибите Јутфелт и истражувал како рибите реагирале физиолошки и во однесувањето на промените во околината.[1] Голем дел од истражувањата се засновале на лабораториски студии на зебрафи, а тој изградил истражувачки објект за зебра риба во НУНТ. Истражувачката група ги проучувала и влијанијата на климатските промени врз морските животни.[2]
Тој има добиено истражувачки грант Консолидатор на ЕРЦ од Европскиот совет за истражување за годините 2021-2026 (2 милиони евра).[3]
Јутфелт бил активен во откривањето и спротивставувањето на фабрикувањето податоци и научното недолично однесување, што довело до повлекување на написи, вклучително и од престижното научно списание Наука.[4][5][6][7]
Во 2006 година дипломирал со докторат на Универзитетот во Гетеборг, Шведска, со тезата Цревниот епител на салмонидите: трансепителен транспорт, бариерна функција и бактериски интеракции.[8] По завршувањето на докторатот, тој бил постдоктор на Универзитетот во Гетеборг во соработка со Норвешкиот институт за морски истражувања во Берген, Норвешка. Во 2010–2014 година се вработувал како Доцент на Универзитетот во Гетеборг, а во 2015 година се вработил како вонреден професор на Катедрата за биологија, НУНТ, каде што е унапреден во редовен професор во 2021 година.[9]
Јутфелт бил член на Програмата за извонредни академски соработници на НУНТ во текот на 2017-2021 година. Учесниците на оваа група се научници кои се меѓународно признати во својата област.[10]
За време на неговиот докторат и постдокторатот, неговата истражувачка тема била физиологијата на животните, и конкретно епителната физиологија кај рибите.
Неодамна, неговата тема за истражување се промени во физиологијата на климатските промени, истражувајќи како и закиселувањето на океаните и температурата влијаат на рибите. Истражувањето за закиселување на океаните беше високо објавено по трудот објавен во научното списание Природа. Написот „Закиселувањето на океаните не го нарушувале однесувањето на рибите од коралните гребени“ било објавено во 2020 година[11] и веќе (2022) е високо цитиран.[12] Претходно било сугерирано дека рибите од коралните гребени се загрозени од закиселувањето на океаните што предизвикувале сериозни абнормалности во однесувањето. Новите резултати од студијата покажале дека закиселувањето на океаните, што е сериозна закана за рибите, не влијае драматично на однесувањето на рибите од коралните гребени. Сепак, и коралните гребени и поврзаните риби се загрозени од зголемувањето на нивото на Јаглерод Диоксид.[13]
Лабораторијата за екофизиологија на рибите Јутфелт истражува како еволуцијата може да доведе до физиолошка адаптација на температурната средина каде што живеат рибител. Тие неодамна изведоа голем експеримент за вештачка селекција, објавен во Зборникот на Националната академија на науките на Соединетите Американски Држави (План), покажувајќи дека еволуцијата на толеранција кон затоплувањето може да се случи кај рибите. Сепак, се сугерирало дека стапката на еволуција е премногу бавна за еволутивното спасување за да се заштитателе рибите од влијанијата на климатските промени.[14][15]
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ „Fish Ecophysiology Lab – Fredrik Jutfelt“. Посетено на 2022-06-08.
- ↑ „A cushy lab life has its evolutionary costs—when it comes to fish, that is“. Посетено на 2022-06-08.
- ↑ „ERC Consolidator Grants 2020 List of Principal Investigators – LS domain“ (PDF). www.erc.europa.eu. Посетено на 2022-06-08.
- ↑ „De avslørte at forskeren hadde diktet opp eksperimentet. Da startet kampen for å bli trodd“ (норвешки).
- ↑ „Paper about how microplastics harm fish should be retracted, report says“. Посетено на 2022-06-08.
- ↑ Sundin, J.; Jutfelt, F. (2018). „Keeping science honest“. Science. 359 (6383): 1443. Bibcode:2018Sci...359.1443S. doi:10.1126/science.aat3473. PMID 29599216.
- ↑ „Does ocean acidification alter fish behavior? Fraud allegations create a sea of doubt“. www.science.org (англиски). Посетено на 2022-06-09.
- ↑ Jutfelt, Fredrik (2006). The intestinal epithelium of salmonids : transepithelial transport, barrier function and bacterial interactions. ISBN 978-91-628-6834-5.
- ↑ „Employees - Department of Biology - NTNU“. www.ntnu.edu. Посетено на 2022-06-08.
- ↑ „Outstanding Academic Fellows Programme 2017-2021 - NTNU“. www.ntnu.edu. Посетено на 2022-06-08.
- ↑ Clark, Timothy D.; Raby, Graham D.; Roche, Dominique G.; Binning, Sandra A.; Speers-Roesch, Ben; Jutfelt, Fredrik; Sundin, Josefin (2020-01-08). „Ocean acidification does not impair the behaviour of coral reef fishes“. Nature (англиски). 577 (7790): 370–375. Bibcode:2020Natur.577..370C. doi:10.1038/s41586-019-1903-y. ISSN 1476-4687. PMID 31915382.
- ↑ „Ocean acidification effects on Atlantic cod larval survival and recruitment to the fished population“. scholar.google.com.
- ↑ Bazilchuk, Nancy (2020-01-08). „Ocean acidification a big problem — but not for coral reef fish behaviour“. Norwegian SciTech News (англиски). Посетено на 2022-06-09.
- ↑ Morgan, Rachael; Finnøen, Mette H.; Jensen, Henrik; Pélabon, Christophe; Jutfelt, Fredrik (2020-12-29). „Low potential for evolutionary rescue from climate change in a tropical fish“. Proceedings of the National Academy of Sciences (англиски). 117 (52): 33365–33372. Bibcode:2020PNAS..11733365M. doi:10.1073/pnas.2011419117. ISSN 0027-8424. PMC 7776906 Проверете ја вредноста
|pmc=(help). PMID 33318195 Проверете ја вредноста|pmid=(help). - ↑ Brandslet, Steinar (2020-12-14). „Oppvarming av kloden går raskere enn evolusjonen“. Gemini.no (норвешки букмол). Посетено на 2022-06-09.