सोव्हिएत संघाचा कम्युनिस्ट पक्ष
सोव्हिएत संघाचा कम्युनिस्ट पक्ष (रशियन: Коммунистическая партия Советского Союза) हा सोव्हिएत संघ ह्या भूतपूर्व देशामधील एकमेव राजकीय पक्ष होता. १ जानेवारी १९१२ रोजी व्लादिमिर लेनिनने ह्या कम्युनिस्ट पक्षाची स्थापना केली. २९ ऑगस्ट १९९१ रोजी सोव्हिएत संघाच्या विघटनादरम्यान कम्युनिस्ट पक्ष बरखास्त करण्यात आला.
कार्ल मार्क्स व लेनिन ह्यांच्या विचारवादावर आधारित असलेल्या कम्युनिस्ट पक्षाचे सोव्हिएत संघाच्या जवळजवळ सर्व अस्तित्वादरम्यान देशावर संपूर्ण नियंत्रण होते. नियमानुसार पक्षाचा सरचिटणीस सोव्हिएत संघाचा सरकारप्रमुख व राष्ट्रप्रमुख ह्या पदांवर आपोआप नियुक्त होत असे.
१९८८ सालच्या मिखाईल गोर्बाचेवने आणलेल्या अनेक धोरणांमुळे कम्युनिस्ट पक्षाचा एकछत्री अंमल कमी झाला.
सरचिटणीसांची यादी
[संपादन]| नाव (जन्म-मृत्यू) |
चित्र | कार्यकाळ |
|---|---|---|
| एलेना स्तासोव्हा (1873–1966)[१] |
|
एप्रिल 1917–1918 |
| याकोव्ह स्वेर्दलोव्ह (1885–1919)[२] |
|
1918 – 16 मार्च 1919 |
| एलेना स्तासोव्हा (1873–1966)[१] |
|
मार्च 1919 – डिसेंबर 1919 |
| निकोलाय क्रेस्तिंस्की (1883–1938)[३] |
|
डिसेंबर 1919 – मार्च 1921 |
| व्याचेस्लाव्ह मोलोतोव्ह (1890–1986)[४] |
|
मार्च 1921 – एप्रिल 1922 |
| जोसेफ स्टॅलिन (1878–1953)[५] |
3 एप्रिल 1922 – 16 ऑक्टोबर 1952 | |
| निकिता ख्रुश्चेव्ह (1894–1971)[६] |
|
14 सप्टेंबर 1953 – 14 ऑक्टोबर 1964 |
| लिओनिद ब्रेझनेव (1906–1982)[७] |
14 ऑक्टोबर 1964 – 10 नोव्हेंबर 1982 | |
| युरी आंद्रोपोव्ह (1914–1984)[८] |
|
12 नोव्हेंबर 1982 – 9 फेब्रुवारी 1984 |
| कॉन्स्टान्टिन चेरनेन्को (1911–1985)[७] |
13 फेब्रुवारी 1984 – 10 मार्च 1985 | |
| मिखाईल गोर्बाचेव (जन्म 1931)[९] |
|
11 मार्च 1985 – 24 ऑगस्ट 1991 |
| व्लादिमिर इवाश्को (1932–1994)[१०] |
24 ऑगस्ट 1991 – 29 ऑगस्ट 1991 |
- ^ a b McCauley 1997, पान. 117.
- ^ Williamson 2007, पान. 42.
- ^ Rogovin 2001, पान. 38.
- ^ Phillips & 2001 20.
- ^ Brown 2009, पान. 59.
- ^ Taubman 2003, पान. 258.
- ^ a b Chubarov 2003, पान. 60.
- ^ Vasil'eva 1994, पाने. 218.
- ^ Service 2009, पान. 435.
- ^ McCauley 1998, पान. 314.