Cinfães
|
|
| Brason | Bandeira |
| [[Fexeiro:|250px]] {{{lhegenda}}} | |
| |
| Gentílico | Cinfanense |
| Ária | 241,71 km² |
| Populaçon | 20 427[1] hab. (2011) |
| Densidade populacional | 84,51 hab./km² |
| N.º de freguesies | 17 |
| Fundaçon de l munecípio (ó foral) |
1513 |
| Region | Norte |
| Subregion | Támega |
| Çtrito | Biseu |
| Antiga porbíncia | Douro Lhitoral |
| Ourago | San João Batista |
| Feriado municipal | 24 de Júnio |
| Código postal | 4690 |
| Andereço de ls Paços de l Cunceilho |
Nun çponible |
| Sítio oufecial | www.cm-cinfaes.pt |
| Andereço de correio eiletrónico |
geral@cm-cinfaes.pt, turismo@cm-cinfaes.pt |
Munecípios de Pertual 
| |
Cinfanes (an pertués: Cinfães) ye ua Bila pertuesa ne l Çtrito de Biseu, Region Norte i sub-region de l Támega, cun cerca de 3 300 habitantes.
Ye sede dun Munecípio cun 241,71 Km² de ária i 20 427 habitantes (2011),[1] subdebidido an 17 freguesies. L munecípio ye lhemitado a norte puls munecípios de Marco de Canabeses i Baion, a lheste por Resende, a sul por Castro Daire i Arouca i a oeste por Castielho de Paiba. La sue stória stá lhigada als Cabalheiros Templários,qu'eiqui tenran fortalezas, cumo la Torre de la Chana ó la torre de ls Pintos; i tamien la stória de l'anfáncia de El-Rei D. Fonso Heinriques i sou aio Eigas Moniç. Ten un amportante patrimonho eidificado, çtacando-se las eigreijas románicas, cumo la Eigreija de San Cristóvão de Nueira; la Eigreija de la Senhora de Cales ó Cádiç, antre muitas outras.
Stória
[eiditar | eiditar código-fuonte]
Cun raízes na pré-stória, l'eibidéncia populacional de Cinfanes ten por base l período pré-celta de l Paleolítico (época de la piedra lhascada), cun pobos nómadas d'ourige africana: capsenses i berberes, que se spalhórun pula Ibéria i deixórun bruxedos de balor na ária de l munecípio. Puls seclos IX i VIII a.C., dá-se la purmeira acupaçon celta de cuja mistura cun pobos assentes, resultan ls lhusitanos de l'eidade de l fierro, que se çlocan pa las muntanhas la fin de se fixáren an posiçones stratégicas de proteçon a las custantes ambasones.
Ye nestas costielhas de l cunceilho qu'inda hoije se ancontran ls einúmaros castros seculares d'ourige megalítica.
Ne l seclo VI a.C., cul riu Douro cumo rota comercial pa l mercado griego, chegan ls spánicos que, pula bantaige comercial de l riu, debrebe perdírun l território pa ls romanos. Ye nesta fase que crecen ls purmeiros poboados an forma de bilas i cidades, todos anterligados por stradas i puontes mediebales qu'inda hoije se ancontran an bun stado de cunserbaçon ne l cunceilho.
Ye ne l'anho de 409 d.C., que surge ls nuobos bárbaros, suebos, alanos i bándalos, i an 456, ampeçan las guerras culs besigodos que ténen por oubjetibo a tomada de l território Eibérico. Tamien an 711 aparecen alguns bruxedos árabes que solo altórun defeniçones de toponímia – pul que se acradita nun tener habido antresse na tomada de la region.
La stória alti-mediebal decumentada reporta-se al seclo X cumo punto alto de la cronologie de Cinfanes, tenendo cumo eilemiento mais amportante Santiago de Pianes. Fui nesta poboaçon de lhinhas mediebales caratelísticas que D. Fonso Heinriques bibeu parte de la sue mocidade, tenendo recebido ua eiducaçon cuidada i stratégica pul sou aio: D. Eigas Moniç. Pula marca de l território na sue bida, Fonso Heinriques acaba por deixar parte de ls sous benes a la Heirdade Rial de Tarouquela – freguesie de Cinfanes.
De ls seguintes puntos amportantes, sublinhan-se las anquiriçones de D. Fonso III (1258) i D. Diniç (1288), i l Foral antregue por D. Manuel I an Lhisboua, an 1 de Maio de 1513. La comarca de Cinfanes fui mais tarde criada por decreto de 24 de Outubre de 1855 culas freguesies de l sou cunceilho i las de Sanfines de la Veira – anton zaparecido.
De las personaiges cinfanenses çtinguidas al lhongo de ls tiempos, la que mais se çtacou na stória nacional fui Serpa Pinto – natural de Tendales. Melitar de carreira, fui scolhido para lhiderar ua spediçon científica la África, que tenerie cumo oubjetibo atrabessar l Cuntinente Africano zde l Atlántico até al Índico – que superou cul maior sucesso ouropeu, tenendo sido reconhecido pul sou balor pa la sociadade geográfica i respetibo coincimiento/cartografie de l território até anton por çcubrir.
Geografie
[eiditar | eiditar código-fuonte]La ária de l cunceilho de Cinfanes ten ua cunfiguraçon trapezoidal cun cerca de 238 Km2, delimitados puls rius Douro (la norte), Paiba (la poente) i Cabrun (la nacente), i la cordilheira de la Serra de Montemuro delimita to la sue stenson la Sul.
Relatibamente a las classeficaçones de Ounidade Territorial, Cinfanes faç parte de la NUT III de l Támega, adonde ten frunteira culs munecípios de Baion i Marco de Canabeses (a norte), Resende (a lheste), Castro Daire (a sul), Arouca (a sudoeste) i Castielho de Paiba (a oeste). L munecípio de Cinfanes, cun lhemites defenidos pul Decreto de 24 de Outubre de 1855, cumporta 17 freguesies, cun superfices cumprendidas antre ls 5,81 i ls 38,48 Km. An tenermos de ária por freguesie berifican-se alguns cuntrastes, sendo desso eisemplo l causo de Nespereira que ten ua ária cerca de siete bezes maior que la freguesie de Spadanedo.
Rede Hidrográfica
[eiditar | eiditar código-fuonte]
L cunceilho de Cinfanes ye atrabessado por bários cursos d'auga. Benido de la serra de la Lhapa, l Riu Paiba corre an bal meandrizado. La Este tenemos l Riu Cabrun, cun ourientaçon NWW/SSE, sofrendo un pequeinho zbio para Norte, yá na parte final de l sou bal. Nace nas prossimidades de la serra de Montemuro i bai zaguar ne l riu Douro, na region de Oulibeira de l Douro. Quaije perpendicular al Riu Douro i cun un traçado retilíneo, ourientado segundo l rumo NNW -SSE, corre l Riu Béstiança, l maior riu sclusibamente Cinfanense.
Ls cursos d'auga, mercé de l clima húmido que la barreira de cundensaçon de la Serra de Montemuro les proporciona, ténen auga al lhongo de to l'anho. L fato de ls lheitos de ls rius séren na sue maior parte bastante anclinados cunfire-les un regime torrencial, particularmente na época mais chubiosa, sendo ls sous caudales mais reduzidos ne l berano.
Trata-se dua rede heidrográfica densa, cun un traçado rígido, adonde predominan dues direçones (NNE/SSW i NW/SE). Debe-se inda salientar l'aprobeitamiento heidroelétrico d'alguns destes cursos, nomeadamente de l Riu Cabrun i de l Riu Douro, adonde stá custruída ua de las mais amponentes barraiges de l Douro anternacional - la Barraige de l Carrapatelo.
Geomorfologie
[eiditar | eiditar código-fuonte]
Ária muntanhosa i acidentada cun relebo bigoroso i bales perfundos i ancaixados. L grande eilemiento morfológico de la paisaige ye la Serra de Montemuro, de custituiçon eissencialmente granítica. Ls blocos de granito d'einúmaras formas, çtacados de la superfice, pul carambelo i degelo, pula açon macánica de las abundantes augas corrientes i outros agentes erosibos, caraterizan l'aspereza de la paisaige de l topo de la muntanha.
Esta serra ten ua cunfiguraçon nitidamente dissimétrica na direçon norte - sul, sugerindo un balançamiento de la muntanha pa l Douro. L relebo cuntrastado de l cunceilho ye custituído por bertentes mui anclinadas, topos aplanados i rechanas alcandoradas subre ls bales. Ouserban-se dibersos nibles d'aplanamiento, sendo mais çtacados ls de l lhado ouriental de la serra. Puoden-se mesmo çtinguir defrentes nibles d'aplanamiento: Cimeiros - a altitudes que rondan ls 1350m. L sou punto mais eilebado queda a 1382m - l Talegre. Daqui se usufrui ua basta paisaige de straordinária beleza abistando-se las serras de San Macário, Caramulo, Streilha, las cristas de Lheonil, de la Sr.ª de la Lhapa i de l Pisco.
Antermédios - custituídos por patamares lhocalizados a 900-1000m d'altitude.
Anferiores - a 500-600n d'altitude, formados por rechanas qu'aparecen na borda de l riu Cabrun i al lhongo de l bal de l riu Béstiança.
La bertente norte de la Serra de Montemuro ten un declibe de l'orde de ls 6 a 7% antes d'atingir l bal de l Douro, cujas bertentes se ampeçan por buolta de ls 500m. La bertente sul ye mais egre, primando quaije pula auséncia de patamares, antre l cimo i l bal de l Paiba. L declibe atinge balores médios na orde de ls 18%.[2]
Heipsometrie
[eiditar | eiditar código-fuonte]
L cunceilho de Cinfanes ye ua ária serrana. Ls sous dous grandes traços morfológicos son l bolumoso maciço muntanhoso que cumpone la Serra de Montemuro, cujo cume atinge ls 1382 metros i l bal de l Douro que lhemita l cunceilho la norte. Çpuostos de Oeste para Este lhocalizan-se inda ls bales de l Paiba, de l rieiro de Pianes, de l rieiro de Sampaio, de l Béstiança i de l Cabrun. L Riu Douro corre de Este para Oeste nun bal amplo i de bertentes mui anclinadas an que l znible puode atingir ls 600m. La Este abre-se l bal de l Riu Paiba, cun ua direçon NW/SE, anfletindo para ua direçon N/S antes de zaguar ne l Riu Douro. Trata-se dun bal amplo an forma de fondo de barco, cun bertentes que çcen als poucos de 600 a 300-350 metros d'altitude, cujo traçado meandrizado i l fuorte declibe lhongitudinal cunfíren grande belocidade a la circulaçon de las augas de l Paiba.,[3] Ls bales de Santiago de Pianes i l de San Cristóvão de Nueira, drenados puls rieiros de Pianes i de Sampaio, respetibamente, son pronunciados, pouco ancaixados, secionando las eilebaçones alinhadas de NE/SW, de topo aplanado i alongados lhongitudinalmente (Castro Daire, 721m i Gia, 800m) . Cun ua direçon NNE/SSW, corre l Riu Béstiança. L sou bal apertado, retilíneo i perfundo, apersenta znibles 300-400n, cun ua stenson de cerca de 15 Km. Paralelamente l'este bal, surge l bal de l Cabrun cun ua ourientaçon semelhante a la de l Béstiança. Ouserba-se un cuntreste antre árias ribeirinhas junto al Douro i al Paiba adonde predominan ls fondos de ls bales cun menos de 50 metros i l'anterior de l cunceilho cun árias serranas arriba de ls 1000 metros. Nota-se un scalonamiento de las eilebaçones a la medida que se camina para SE, cun oumiento d'altitude, culminando na parte mais alta de la Serra de Montemuro. Las dues grandes tendéncias que l relebo apersenta son, l progressibo oumiento de l'altitude de las bordas de l Douro pa l'anterior i l scalonamiento de las eilebaçones, sensibelmente de W para I.
La fuorte anclinaçon zde la serra até al riu, i ls afluentes qu'ende fúrun marcando ls sous cursos, detreminan un eilebado númaro de costielhas i bales que cundicionan la lhaboura zde l tiempo de ls Romanos. Cun tierras de grande stenson para regadio i pastoreio, las parcelas son, giralmente, debedidas por lhombadas de sequeiro i porçones pedregosas.
Clima
[eiditar | eiditar código-fuonte]Debido a l'eilebada bariaçon d'altitude, l cunceilho de Cinfanes apersenta fuortes cuntrastes térmicos i plubiométricos antre l bal de l Douro i l topo de la Serra de Montemuro. L clima de la borda squierda de l bal de l Riu Douro ye, an giral, temperado: barie custantemente antre 0°C. ne l lhemite de l Ambierno i 30°C. ne l Berano, sendo moderado nas staçones antercalares de Outonho i Primabera. La cadeia muntanhosa de l Montemuro, cun rigorosos Ambiernos de temperaturas negatibas, apunta ua média anual de 12,5°C. cun bentos moderados an todas las staçones. Pula cantidade d'auga absorbida durante l Ambierno i épocas de chuba, l clima ye giralmente húmido.
Demografie
[eiditar | eiditar código-fuonte]La populaçon de l Munecípio de Cinfanes ten benido a decrecer cuntinamente zde la segunda metade de l seclo XX, zeignadamente, a partir de la década de 1950 (cun cerca de 35400 habitantes), fato que puode ser splicado puls mobimientos migratórios que se fúrun berificando ne ls períodos d'amplementaçon democrática i lhiberalizaçon de ls mercados. De ls eilemientos mais seneficatibos de la segunda metade de l seclo (cun perdas na orde de ls 9700) subtrai-se la década de 1990 cun decréscimo de cerca de 3700 habitantes.
Ne l ámbito de la çtribuiçon spacial, ó seia, la densidade relatiba de ls habitantes de detreminada superfice, l Munecípio de Cinfanes apersenta ua çtribuiçon heiterogénea cun tendéncia de cuncentraçon an focos habitacionales rurales i ourbanos, cun mais atratibos a la fixaçon. Cun cerca de 90,4 habitantes por Km² (2002), l Munecípio de Cinfanes ten ua baixa densidade populacional - apuntando un território cun eilebado potencial natural de cariç turtístico.
| Populaçon de l cunceilho de Cinfanes (1801 – 2011) | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1801 | 1849 | 1900 | 1930 | 1960 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 | |
| 2 687 | 7 125 | 25 631 | 30 080 | 29 757 | 25 619 | 23 489 | 22 424 | 20 427 | |
Freguesies
[eiditar | eiditar código-fuonte]Las freguesies de Cinfanes son las seguintes:
- Alhones
- Bustelo
- Cinfanes
- Spadanedo
- Ferreiros de Tendales
- Fornelos
- Gralheira
- Moimenta
- Nespereira
- Oulibeira de l Douro
- Ramires
- Santiago de Pianes
- San Cristóvão de Nueira
- Souselo
- Tarouquela
- Tendales
- Trabanca
Eiquenomie
[eiditar | eiditar código-fuonte]
L Munecípio de Cinfanes, cun ourige rural i artesanal, stá lhoinge dua cadeia de balor pordutibo, apersentando baixos balores de mano-de-obra çponible pa la porduçon de benes i serbícios que potencien l circuito eiquenómico. Desta, solo cerca de 42% de la populaçon susiste cun rendimientos ouriundos de l sou trabalho sendo que ls restantes son dependentes de rendimientos sociales i reformas/pensones.
Inda assi, pula atidon pa l foco secundairo, l Munecípio tenie, an 2003, cerca de 1500 ampresas an lhaboraçon atiba cun bantaige pa las bocaçones de comércio a retalho (623), custruçon cebil (308), andústria de trasformaçon (128) i houtelarie/restouraçon (114).
Cumo fator crítico de sucesso salienta-se a agro-pecuária cula raça arouquesa. Recentemente, surge l segmiento turístico cumo ouportunidade de negócio, zeignadamente al nible de la gastronomie i binos, turismo de natureza (Serra de Montemuro i Bal de l Béstiança) i turismo náutico (riu Douro), tenendo por base la criaçon de meios cumplementares de restouraçon i alojamiento, i ampresas de zambolbimiento d'atebidades/çportos.
Anformaçon Turística
[eiditar | eiditar código-fuonte]
Cinfanes ye de fundaçon multissecular tenendo l purmeiro Foral cuncedido por D. Manuel I, datado de 1 de Maio de 1513. Cumpuosto por ua parte serrana i outra ribeirinha, este cunceilho espraia-se pula bertente norte de l dorso de l Montemuro. La Serra de Montemuro i l bal de l Riu Douro son dous eixes morfológicos detreminantes, que cunfíren l'este cunceilho caratelísticas paisagísticas d'inigualable beleza i dibersidade.
La Serra de Montemuro proporciona l'acolhimiento único de las aldés culturales i tipicamente serranas, cumo ye l causo de Bal de Papas, Bustelo de la Lhage, Abeloso i Gralheira (antre outras). L Pico de l Talegre - eilebaçon rochosa cun marco geodésico, assume-se cumo l punto mais alto de l cunceilho que, cun 1382n, se rebiste de paisaiges naturales únicas. Ne l Ambierno, la chuba abre caminos serra ambaixo, formando cascatas i lhagos que, quando la temperatura ye negatiba, se tornan speilhos de carambelo. La niebe ye tamien un punto fuorte que trasforma la paisaige, que sofre assi mutaçones durante las quatro staçones de l'anho.
L bal de l Béstiança, qu'acumpanha l Riu cul mesmo nome, sala genuenidade que se rebela nua cunserbaçon purfeita de patrimonho natural, biodibersidade, ruralidade i etnografie einalterados pul tiempo. Ls socalcos de pasto i cultura agrícola habilmente molados antre la paisaige, ls moínhos d'auga ampedrados, las puontes an madeira lhocal i las casas de piedra cun madeira subreposta, son eisemplares únicos de l'arquitetura popular i tradecional de Cinfanes. Neste Bal, repleto de cachones i paisaiges d'inigualable beleza, eisiste tamien ua eilebada cantidade de bruxedos mediebales i calçadas pré-romanas que delimitan las rotas i troços pedestres cun bocaçon natural.
Para alhá de la caça i pesca cumo atebidades de lhazer i acupaçon de l ócio, Cinfanes ouferece inda fantásticas cundiçones para prática náutica de recreio i cumpetiçon, subretodo pula purfeita çposiçon de la Albufeira de l Carrapatelo i respetibos puntos d'acostaige i amarraçon: Porto Antigo i Scamaran.
Por todo l que le stá associado, Cinfanes ye, cumo diç l poeta, "l'amena region adonde an fabores ls Diuses se smírun…". (João Saraiba).
Lhocales de Antrisse / Monumientos
[eiditar | eiditar código-fuonte]Museu Serpa Pinto
[eiditar | eiditar código-fuonte]
Situado nua de las zonas mais antigas de la Bila, na ambolbente al jardin cul nome de l'eilustre splorador cinfanense, fui einougurado a 20 de Abril de 2000 i ten cuntribuído para ua nuoba dinámica cultural. L'eidifício adonde funciona atualmente l "Museu Serpa Pinto" - habitaçon purmária de l própio splorador, nun tubo ua custruçon de raiç que permitisse eilaborar struturas de cariç museológico. Cumo tal, l spácio fui redificado i reorganizado de modo a ser possible criar un museu de cunserbaçon, promoçon i pesquisa, drento de las dimensones yá eisistentes.
De las sposiçones patentes, l bejitante puode apreciar algun de l mais amportante spólio que pertenceu al antrépido splorador cinfanense - Serpa Pinto, cumo eisemplares de las purmeiras eidiçones de ls sous lhibros (eBook), telegramas, oubjetos pessonales i profissionales, reproduçones de ls uniformes, etc.; l'acerbo arqueológico resultante de scabaçones i ambestigaçones rializadas an alguas freguesies de l cunceilho i respeitantes a bestigios de la época de la spanson de l Ampério Romano; i l lhegado ouriental gentilmente cedido pul casal cinfanense: Marie Amélia i Isidro Teixeira.
Para alhá destas, funciona ne l Museu Serpa Pinto, temporariamente, l Puosto de Turismo, para promoçon i qualquiera tipo d'anformaçon, bien cumo la Lhoija de Artesanato lhocal ourientada pa l turista i/ó bejitante.
Eigreija Románica de Scamaran
[eiditar | eiditar código-fuonte]
La Eigreija de Nuossa Senhora de la Natebidade an Scamaran queda na Freguesie de Souselo, que fura ne ls tiempos de la época mediebal un de ls mais amportantes Coutos de la region.
La Eigreija, de stilo Románico i cumpletamente ampedrada, fui eidificada ne l lhocal adonde eisistiu un cumbento de ls Cónegos Regtrantes de Santo Agostico, fundado por buolta de 1150. Custruída na forma de l seclo XII, ten ua planta lhongitudinal, cumpuosta pula justaposiçon de ls retángulos de la nabe i de la capielha-mor. Ten belumes articulados i çposiçon horizontal de las massas, sendo las coberturas defrenciadas de telhados dua i dues augas. La Fachada percipal ten un portal d'acesso d'arco apuntado cun arquiboltas decoradas cun flores stelizadas i sferas, apoiadas an ampostas, fresta central, mísulas i arco a pleno centro bazado portante de campana. Ne l lhado norte de l'eigreija eisiste un ambassamiento para nibelamiento de l piso, dues frestas, ua cachorrada i cornija. An praino mais recuado, l cuorpo de la nabe, cumpuosto por rosácea i de recorte angular que a mesmo nible de la cachorrada lhateral lhemita l recorte de la fachada percipal. Ne l lhado Sul, l portal d'arco ye apuntado i assente an ampostas, mísulas, cachorrada i cornija, stando l cuorpo de la capielha-mor tamien an praino mais recuado cumpuosto por fresta, cachorrada i cornija.[4]
Eigreija Románica de Tarouquela
[eiditar | eiditar código-fuonte]
La La Eigreija de Tarouquela, de stilo Románico i cumpletamente ampedrada ten ourige ne ls seclos XII i XIII, mas tamien se puode anserir ne l seclo XVII, por tener sido modificada i remodelada durante esse período. La Eigreija apersenta ua planta lhongitudinal cumpuosta i eirregular de belumes articulados – nabe única, torre sineira, capielha-mor i capielha adossada al lhado squerdo de la capielha-mor. La fachada percipal ten un pórtico d'arco apuntado, seis colunelos cun capitéis ansculpidos i trés arquiboltas. Nas lhaterales, l'eigreija ten a torre sineira ciega i campanairo cun arco a pleno centro, cun remate an cornija, pinaclos i cobertura an pirámide coronada por bola i cruç metálica. L cuorpo de la capielha-mor ten un friso decorado, dues fenestraçones d'arco apuntado, cachorros portantes de la cornija, i un eisistindo oclo polilobado ne l cuorpo de la capielha lhateral. L lhado sul ye marcado pul cuorpo de la torre sineira i scadarie d'acesso. L pórtico lhateral ten arco apuntado i tímpano, un friso i dues fenestraçones d'arco apuntado sendo la cornija suportada por ua cachorrada. La fruntarie nace de l cuntraforte de l cruzeiro sendo rasgada por ua puorta ogibal de tuoros i meias canhas nas arquiboltas anternas. Ls modilhones de la cornija son decorados cun motibos, fito i zomórficos.[4]
Eigreija de S. Cristóvão de Nueira
[eiditar | eiditar código-fuonte]
La Eigreija, tardo-románica ye mencionada nas mimórias paroquiales de 1748, nada d'ampírico se conhecendo an data anterior. Cun traça de raiç i ouriges mediebales, este templo fui reformado ne ls períodos maneirista i barroco. Ye cumpuosto por nabe única cun coro alto i capielha-mor, mais baixa i streita, i ten ua torre cun pinaclos i coruchéu. A la buona maneira mediebal, apersenta muros spessos i poucas abierturas de luç, portales i arcos apuntados assentes an ampostas salientes cun arquiboltas ornadas por sfera i cachorradas, i modilhones de decoraçon antropomórfica i zomórfica. Ne l'anterior de la cabeceira hai bruxedos dua custruçon anterior, zaparecida cula redificaçon de la capielha-mor ne l seclo XVIII, i ne l muro de l'alçado norte stá ambutido un friso de decoraçon geométrica - possiblemente de l'eigreija primitiba que le dou ourige. Ne l sterior, junto al portal sul, stá un cruzeiro. Ne l'anterior, puode admirar-se tetos de caixotones de madeira cun cenas hagiográficas i altares de talha dourada de ls stilos nacionales i rococó.
Lhocales de Antrisse / Paisaiges Naturales
[eiditar | eiditar código-fuonte]Riu Béstiança
[eiditar | eiditar código-fuonte]
L L Riu Béstiança ye un de ls maiores eisemplos naturales de las nuossas geraçones. Cumo eilemiento puro i sin qualquiera açon houmana que l'altare, associa plenamente las sues caratelísticas naturales als momientos marcantes de la fruiçon de l'home, menimizados la rotas de trasumáncia de l ganado i aprobeitamiento de la fuorça motriç de l'auga para farinhas i furmientos. La bacie heidrográfica stá repersentada nas cartas 136 i 146 de ls Serbícios Cartográficos de l Eisército,[5] enquadrada, na sue totalidade, na ária admenistratiba de l Munecípio de Cinfanes. Nace nas Puortas de l Montemuro, a ua cota de 1229 metros d'altitude i corre por costielhas i socalcos durante ua çtáncia de cerca de 13,5 Km até zaguar ne ls 100 metros an Porto Antigo, cumo afluente de l Riu Douro.
L'abundáncia d'augas de ls cursos afluentes, propiciada pul sustrato granítico de to l bal, anprime ua tonalidade berde natural a todas las bordas, habilmente moldadas an socalcos de pasto que trasmiten ua riqueza paisagística d'einorme balor i potencial atratibo.
Ye por to la potencialidade i riqueza de l bal, que l curso de l Riu Béstiança ye repleto de bruxedos d'acupaçon de ls pobos mediebales i pré-mediebales que, sin qualquiera prejuízo pa l'eilemiento berde i natural qu'agora predomina, eiqui se anstalórun durante muitos anhos.
Lhocales de Antrisse / Sítios Arqueológicos
[eiditar | eiditar código-fuonte]Castro de las Corona
[eiditar | eiditar código-fuonte]
L L Castro de las Corona fui un poboado fortificado cuja acupaçon puode remontar a la Eidade de l Bronze. Cumo aliás era caratelística la sue amplantaçon an puntos altos i stratégicos, fui eidificado nun outeiro sobranceiro a la borda dreita de l Riu Béstiança. Antensamente romanizado durante l seclo I D.C., cunserba inda un cunjunto de torreones i las quatro lhinhas de muralha, sendo que la segunda i la terceira son an apareilho poligonal.
La staçon arqueológica abrange ua ária de relatiba amplitude, cun cerca de seis heitares i ne l prímetro de l spácio, repleto d'eilemientos mediebales, ancontran-se inda alguas graburas rupestres, un forno cerámico i dues furnas abiertas nas peinhas.
Ne l spácio antra-muros, ó seia, drento de las muralhas anternas, zambolbírun-se las árias habitacionales i quotidianas. Ye eiqui, ne l centro de l'eidificaçon, que se ancontran inda alguns eilemientos anfra-struturales de cunfiguraçon retangular simples i de reduzidas dimensones que serien nun mais que pequeinhos abrigos para antempéries.
Muralha de las Puortas de l Montemuro
[eiditar | eiditar código-fuonte]
Na zona de cumeada de la Serra de Montemuro adonde nace l Riu Véstiança, junto al lhocal chamado pulas bárias geraçones de "Puortas", apersenta-se ua gigantesca i stranha muralha ampedrada cun ua acupaçon de cerca de cinco heitares por antre las peinhas de la muntanha, cun bárias eidificaçones çpersas.
Mui se ten dezido subre esta custruçon i outras similares que sugen nas eimediaçones, mas çconhece-se cun rigor la funçon i cronologie de l spácio i ambolbente, restando las bárias teories que tentan justeficar la sue eisisténcia.
Antre eilhas, diç-se que l spácio - associado a la trasumáncia de l ganado por calçada de piedra que passa nas eimediaçones, serbirie para proteçon de l ganado ne l surgimiento d'ataques salbaiges, ambasones houmanas ó d'antempéries amprebistas. Outra de las heipóteses apunta para ua marca de território a funcionar cumo portaige ó alfándiga antre dous spácios dibergentes. A la parte las teories, nun fúrun, até a la data i an pequeinhas anterbençones d'eimergéncia, ancontrados bestigios arqueológicos na ária, nin se conhecen qualesquiera registos destas struturas.
Eibentos
[eiditar | eiditar código-fuonte]S. João
[eiditar | eiditar código-fuonte]
La Cámara Municipal de Cinfanes assume, anualmente i cun to l'honra, l'ourganizaçon de las fiestas de l Cunceilho an honra de l padroeiro S. João.
Durante ls dies qu'anteceden, l'outarquia prepara un porgrama culturalmente arrojado i cula persença de bários de ls melhores artistas nacionales, que, durante quatro dies, anchen la Bila culs miles d'habitantes, bejitantes i turistas que se çlocan pula fuorte atraçon de l'eibento.
Ls festeijos, que son yá ua refréncia na region, ténen l punto alto na nuite de 22 para 23 de Júnio, cul tradecional çfile de las marchas populares que cunta, normalmente, cula participaçon de cinco freguesies de l Cunceilho, scolhidas aleatóriamente durante ls anhos que ban correndo. Cada ua deilhas, ancorpora ua qualquiera temática a la sue scolha, çfilando ua coreografie pa ls habundantes spetadores.
A l'animaçon cultural de renome, junta-se las açones tradecionalmente subjugadas al S. João, cumo ls festeijos relegiosos i procisson an honra de l padroeiro, la cascata Sanjoanina, la lhargada de balones, l'efusibo spetaclo pirotécnico, i ls tradecionales grelhados de chicha i peixe, que tan bien animan las rues de la Bila. Las chegadas de publico sterno son cada beç mais un fator an crecimiento, l que reforça l'eideia d'aposta cunjunta nua açon de fuorte poder atratibo pula mostra de las tradiçones i raízes que melhor ne ls caraterizan.
Feira de Artesanato, Gastronomie i Bino Berde
[eiditar | eiditar código-fuonte]
Las bertentes que mais se çtacan i que mais anriquecen l carton de bejita de Cinfanes son, sin dúbeda, l'artesanato i la gastronomie regional.
Na gastronomie, l chibo assado ne l forno de lhenha, ls torresmos, l'arroç de lhampreia i la posta arouquesa, son alguas de las einúmaras oufertas que se regan cul famoso bino berde de Cinfanes.
Yá na doçarie tradecional, ye oubrigatório probar ls doces de manteiga (matulos), a caldo seca, ls formigos, i las falachas de castanha pilada.
Ne l'artesanato, çtaque pa la cestarie, ls correiros i tamancos an cabedal ó madeira, i refréncia tamien pa la lhatoarie, la tecelaige i la chapelarie, antre outros de semelhante balor.
Todo esto puode ser apreciado i aprobeitado al lhongo de l'anho, specialmente ne l Berano, aquando de la Feira de Artesanato, Gastronomie i Bino Berde.
Un eibento gastronómico i de mostra artesanal, cun anfindables baléncias de restouraçon i animaçon, i adonde qualquiera grupo ó família puode spurmentar ls mais dibersos pratos lhocales – a cargo de trés restourantes d'eiceléncia, i degustar l bino berde de la region - pula ourientaçon de nuobe perdutores lhocales.
Geminaçones
[eiditar | eiditar código-fuonte]L cunceilho de Cinfanes ye geminado cula seguinte cidade:[6]
Lhigaçones sternas
[eiditar | eiditar código-fuonte]
Refréncias
[eiditar | eiditar código-fuonte]Refréncias
- ↑ 1,0 1,1 INE.pt
- ↑ (A. Brum Ferreira, 1978)
- ↑ A. Brum Ferreira, 1978
- ↑ 4,0 4,1 Direçon Giral de ls Eidifícios i Monumientos Nacionales (http://www.monumentos.pt)
- ↑ Anstituto Geográfico de l Eisército
- ↑ Archive copy, arquivado do original em 2015-09-23, https://web.archive.org/web/20150923172403/http://www.anmp.pt/anmp/pro/mun1/gem101l0.php?cod_ent=M4690, visitado em 2012-12-12