Afschrijving
Een afschrijving in bedrijfseconomische zin is het in de boekhouding tot uitdrukking brengen van de waardedaling van een bedrijfsmiddel over een bepaalde periode. Er wordt steeds afschrijving toegepast om de slijtage door het gebruik tot uitdrukking te brengen.
Achtergrond
Deze afschrijving vormt een kostenpost in de winst-en-verliesrekening en leidt dus tot een lager resultaat in de verslagperiode. Deze kosten worden afschrijvingskosten genoemd. De termen economische levensduur, technische levensduur en restwaarde zijn hier van belang. De afschrijvingskosten worden bepaald door de aanschafwaarde te verminderen met de restwaarde en de uitkomst hiervan vervolgens te delen door de economische levensduur.
In feite wordt het matching-principe voor de jaarrekening hier toegepast: ieder jaar draagt zijn eigen kosten en lasten. De investering in het bedrijfsmiddel wordt dan ook via de afschrijvingen aan de onderscheiden jaren toegerekend. Het betreft een louter boekhoudkundige gebeurtenis: de uitgave (investering) zal immers vaak reeds jaren tevoren gedaan zijn. In Nederland wordt niet wettelijk bepaald hoe een onderneming moet of mag afschrijven.
Mogelijkheden
Er zijn veel verschillende mogelijkheden van afschrijven:
- Lineair
- Lineair tot restwaarde
- Degressief (naar lineair)
- Degressief (vast percentage van de boekwaarde)
- Sum of the year digits (vast afnamebedrag)
- Normale annuïteitenmethode
- Gebaseerd op gebruik/prestatie
De bekendste methoden worden hieronder uitgelegd met een voorbeeld.
Voorbeeld lineaire afschrijving zonder restwaarde
- Een bedrijfsmiddel heeft bij aanschaf een waarde van € 10.000. De economische levensduur wordt op 5 jaar geraamd; nadien heeft het activum geen waarde meer. De jaarlijkse afschrijving van het object is dan:
- € 10.000 / 5 = € 2.000
- Het voorbeeld gaat er van uit dat het product geen restwaarde heeft. Dat zal niet altijd zo zijn.
Voorbeeld lineaire afschrijving met restwaarde
- Een auto wordt gekocht voor € 25.000, na 3 jaar zal deze vermoedelijk nog een restwaarde van € 13.000 hebben. Het activum heeft immers nog wel een zekere inruilwaarde. De economische levensduur is verstreken, maar de technische levensduur zeker nog niet. De jaarlijkse afschrijving is dan:
- (€25.000 - €13.000) / 3 = € 4.000
De voorbeelden gaan uit van een lineaire afschrijving (de afschrijving is per periode gelijk). In werkelijkheid zal de waardeafname niet altijd lineair zijn. Het gaat dan om bedrijfsmiddelen, die vooral in de eerste jaren het meeste nut afwerpen. Om hier aan tegemoet te komen zijn er verschillende methoden van afschrijving ontwikkeld. De belangrijkste naast de lineaire methode is afschrijving met een vast percentage van de boekwaarde, bijvoorbeeld 10%. Bij deze methode wordt de afschrijving elk jaar lager, omdat door de afschrijvingen de boekwaarde elk jaar lager wordt. Deze methode heet: 'degressieve afschrijving'.
- In het 1e jaar is het:
- (€25.000 - €13.000)*10% = €1.200
- Het 2de jaar is het:
- (€25.000 - €13.000 - €12.00)*10% = €1.080
De keuze voor de methode van afschrijven wordt vaak bepaald door praktische en fiscale overwegingen. In specifieke gevallen is door de wetgever of regelgever aangegeven tegen wat voor waarde gewaardeerd dan wel afgeschreven moet worden. Afhankelijk van het type product dat afgeschreven wordt, kan/moet men een andere afschrijving gebruiken.
Bij belangrijke waardedalingen van de bedrijfsmiddelen kunnen inhaalafschrijvingen nodig zijn.
De belastingwet hanteert vergelijkbare noties als het om afschrijven gaat. Wel is daar door de Wetgever sinds 2007 in bepaalde gevallen een bepaalde afschrijvingsduur voorgeschreven. Bij onroerende objecten is de WOZ-waarde een rol gaan spelen.