Israël Querido
| Israël Querido | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Portretfoto genomen op 5 augustus 1932 door Vereenigde Fotobureaux N.V.
| ||||
| Algemene informatie | ||||
| Geboren | 1 oktober 1872 | |||
| Geboorteplaats | Amsterdam | |||
| Overleden | 5 augustus 1932 | |||
| Overlijdensplaats | Amsterdam | |||
| Land | Nederland | |||
| Beroep | Schrijver | |||
| Werk | ||||
| Genre | Naturalisme | |||
| Bekende werken | De Jordaan, De oude waereld, het land van Zarathustra | |||
| Dbnl-profiel | ||||
| ||||
Israël Querido (Amsterdam, 1 oktober 1872 - aldaar, 5 augustus 1932) was een Nederlands naturalistisch schrijver.
Querido kwam uit een arm Joods gezin en moest al jong zijn eigen brood verdienen. Dat deed hij onder meer als horlogemaker, violist, diamantbewerker, juwelier en journalist. Als schrijver debuteerde hij in 1893 met een bundel gedichten onder de titel Verzen, spoedig gevolgd door Gedichten (1894), geschreven onder de indruk van een bezoek aan Parijs. Beide boeken verschenen onder het pseudoniem Theo Reeder. Daarna schreef hij ook kritieken, die deels gebundeld werden.
Bekend zijn vooral zijn boeken geworden waarin het Amsterdamse volk wordt getekend. Querido's eerste prozawerk was extreem naturalistisch. Émile Zola was zijn voorbeeld in Levensgang (1901). Daarna volgde Menschenwee (1903). Zijn eerste grote werk was de vierdelige romancyclus De Jordaan, bestaande uit: De Jordaan (1912), Van Nes en Zeedijk (1914), Manus Peet (1922) en Mooie Karel (1925).
Hij verwijderde zich geleidelijk van het naturalisme en schreef naar het voorbeeld van Louis Couperus een grote historische romancyclus, hoewel hij eerder diens historische werken zwaar gekritiseerd had. Het betreft zijn driedelige cyclus De oude waereld, het land van Zarathustra (Amsterdam, Scheltens & Giltay, 1918-1921), geïllustreerd door Marius Bauer (eerste deel: Koningen) en Willem van Konijnenburg (derde deel: Morgenland), waarin Querido een beeld geeft van koning Xerxes en het Perzische Rijk.
Hij was in socialistische kringen populair, mede dankzij zijn column in het dagblad Het Volk, 'Uit het dagboek van Querido'. Hij had al lange tijd last van een zwak hart maar zijn dood kwam onverwacht, toen hij 59 jaar oud was.
Zijn tijdgenoot Henri Borel betreurde in een in memoriam de onkritische bewondering die Querido in zijn jonge jaren ten deel was gevallen, waardoor hij 'de overladenheid en gezwollenheid van zijn taalgebruik steeds verder opvoerde', tot het onleesbaar werd, een 'litterair stotteren'.[1]
Familie
[bewerken | brontekst bewerken]Emanuel Querido (1871-1943) is een broer van Israël.
Galerij
[bewerken | brontekst bewerken]-
Karikatuur van Israël Querido door Theo van Doesburg (1910). -
Schrijver Israël Querido te midden van de vertolkers van zijn epos 'De Jordaan' dat in 1929 in de Parkschouwburg in Amsterdam wordt opgevoerd. Namen van de spelers onbekend -
Foto uit 1924: Is Querido in zijn zeer eenvoudige Amsterdamse onderkomen
Bibliografie
[bewerken | brontekst bewerken]- 1893 - Verzen. Onder het pseudoniem Théo Reeder
- 1894 - Gedichten. Onder het pseudoniem Théo Reeder
- 1898 - Meditaties over literatuur en leven
- 1899 - Frank van der Goes. Studiën over tijdgenooten; 1e Reeks, I. Niet verder verschenen
- 1900 - Levensgang. Roman uit de diamantwerkerswereld. Eerste deel; Tweede deel
- 1903 - Menschenwee. Roman van het land. (Eerste deel); (Tweede deel)
- 1904 - Over literatuur
- 1904 - Zegepraal
- 1906 - Kunstenaarleven. Eerste deel; Tweede deel
- 1906 - Literatuur en kunst. Eerste reeks
- 1908 - Muziek, tooneel en literatuur
- 1908-1912 - Studien. Bundel I; Tweede bundel
- 1910 - Van den akker
- 1911 - Emile, of Over het wezen der opvoeding van Jean Jacques Rousseau. Uit het Fransch bew. door Is. Querido. Vert. van: Émile, ou De l'éducation, 1762. Bevat slechts boek 1 en 2
- 1911 - Van het groene laken
- 1912-1924 - De Jordaan. Amsterdamsch epos
- Deel 1. 1912
- Deel 2: Van Nes en Zeedijk. 1914
- Deel 3: Manus Peet. 1922
- Deel 4: De mooie Karel. 1924
- 1912 - Geschreven portretten. Bevat: Jac. van Looy, Lodewijk van Deyssel, Marcellus Emants, Hélène Swarth, Mr. J.N. van Hall, C. Spoor, Herman Gorter, Balzac, P.L. Tak, Friedrich Nietzche [i.e. Nietzsche], Jan Sluyters
- 1912 - Arbeid
- 1913 - Melvina en de legende van den vuurtoren
- 1913 - Napoleon
- 1914 - Saul en David. Treurspel in vier bedrijven (vijf tafreelen)
- 1915 - Letterkundig leven
- 1917 - Aron Laguna
- 1918 - Van verbeelding en werkelijkheid
- 1918-1921 - De oude waereld
- 1919 - De jeugd van Beethoven
- 1919 - Van verleden en heden
- 1924 - Muziek (proza-keur)
- 1924 - Over literatuur. Karakteristieken
- 1926 - Misleide majesteit. Zinnebeeldig verhaal uit de oudheid
- 1927 - Simson de godgewijde
- 1929 - Simson. Ontreddering
- 1930 - Groote figuren
- 1930 - Kater Don Juan
- 1931 - Van armen en rijken
- 1931 - Mijn zwerftochten door Jordaan en donker Amsterdam
- 1932 - Menschenharten. Roman
Literatuur
[bewerken | brontekst bewerken]- 1903 - De schrijver Is. Querido. Bloemlezing van citaten uit recensies
- 1906 - Ludwig Bückmann. Is. Querido. Haarlem: Bohn
- 1917 - Dirk M.J.P.Ch. Breebaart. Is. Querido's Jordaan als episch kunstwerk
- 1927 - J.L. Boender. Is. Querido en het begrip literatuur
- 1932 - Catalogue de la bibliothèque de feu Israël Querido. Vente publique du 12-15 décembre chez Internationaal antiquariaat (Menno Herzberger)
- 1933 - Karel de Wind. Rond het leven van Israël Querido
- 1933 - A.M. de Jong. Israël QueridoDe mens en de kunstenaar
Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- Portret in S.A.J. van Faassen, 'Querido, Israël (1872-1932)', in: Biografisch Woordenboek van Nederland 1 (1979).
- Online boeken van Israël Querido
- Biografieën, werken en teksten bij de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (dbnl)