Samuel Beckett
 Samuel Beckett
| ||
|---|---|---|
| 13 april 1906 – 22 december 1989 | ||
| ||
Samuel Beckett.
| ||
| Geboorteland | Ierland | |
| Geboorteplaats | Foxrock, Dublin | |
| Nationaliteit | Iers | |
| Overlijdensplaats | Parijs | |
| Nobelprijs | Literatuur | |
| Jaar | 1969 | |
| Reden | "Voor zijn schrijven, dat - in nieuwe vormen voor roman en theater - in de armoede van de moderne mens zijn ware hoogte bereikt. " | |
| Voorganger(s) | Yasunari Kawabata | |
| Opvolger(s) | Aleksandr Solzjenitsyn | |
Samuel Barclay Beckett (Foxrock, Dublin, 13 april 1906 — Parijs, 22 december 1989) was een Ierse (toneel)schrijver en dichter.
Biografie
[bewerken | brontekst bewerken]Beckett werd geboren op Goede Vrijdag, 13 april 1906. Over deze datum bestond een tijd lang verwarring doordat Beckett volgens zijn geboortebewijs niet op 13 april, maar op 13 mei werd geboren.[1] Deirdre Bair suggereert in haar Samuel Beckett: A Biography zelfs dat Beckett bewust over zijn geboortedatum zou liegen.[2] Deze datum dook ook op in andere biografieën, zoals in Samuel Beckett: The Last Modernist van Anthony Cronin.[3] Een geboortebericht in een krant van 14 april 1906 bewijst echter het tegendeel. De vertraagde geboorteregistratie kan verklaard worden door het feit dat het in Ierland indertijd een gewoon gebruik was om de geboorte pas na enkele weken te melden.[2]
Hij studeerde Frans, Italiaans en Engels aan het Trinity College in Dublin van 1923 tot 1927. Vlak daarna werd hij aangenomen als leraar in Parijs. Daar ontmoette hij James Joyce, die een enorme invloed op hem had. In 1929 bracht hij zijn eerste werk uit, een kritisch essay dat Joyce' werk verdedigde. Zijn eerste korte verhaal Assumption werd hetzelfde jaar uitgebracht. In 1930 won hij een kleine literatuurprijs met zijn gedicht Whoroscope dat voornamelijk over René Descartes gaat, een andere grote invloed op zijn schrijven.
In 1930 ging hij terug naar Ierland en werkte aan het Trinity College, maar vertrok weer na 2 jaar. Hij reisde door Europa en vestigde zich uiteindelijk permanent in Frankrijk. Hij publiceerde daar een kritische studie van het werk van Marcel Proust.
Hij deed een poging een boek te schrijven in de stijl van James Joyce, maar dit werd later uitgebracht als een serie korte verhalen More Pricks than Kicks. Er wordt wel gezegd dat elk van deze verhalen een milde parodie is op de verhalen in Dubliners van Joyce. Hierna bracht hij de roman Murphy uit.
Zijn bekendste boeken zijn waarschijnlijk de drie die bekendstaan als de “trilogy": Molloy (1951), Malone Dies (1951 in het Frans, in 1958 vertaald in het Engels) en The Unnamable (1953, vertaald in 1960). De laatste opent als volgt, hetgeen typisch genoemd mag worden voor Becketts stijl:
- "Where now? Who now? When now? Unquestioning. I, say I. Unbelieving. Questions, hypotheses, call them that. Keep going, going on, call that going, call that on."
Beckett is het meest beroemd geworden door het toneelstuk Wachten op Godot (uitgebracht in 1952 in het Frans (En attendant Godot), Engelse vertaling uitgebracht in 1955). Het stuk kreeg in eerste instantie slechte kritieken, maar langzaam werd het erg populair. Hetzelfde geldt voor het stuk Endgame.
Omdat zijn stukken na 1947 vrijwel alle in het Frans geschreven zijn, wordt hij samen met Ionesco gezien als de beste Franse toneelschrijver van de twintigste eeuw. Hij vertaalde zijn stukken zelf in het Engels.
De theaterstukken die hij schreef zijn kaal, minimalistisch en diep pessimistisch over menselijke natuur en de lotsbestemming van de mens. Na zijn laatste boek, How it is, werden zijn thema's ook steeds cryptischer.
Hij kreeg de Nobelprijs voor Literatuur in 1969.
Hij ligt begraven op het Cimetière du Montparnasse in Parijs.
Bibliografie
[bewerken | brontekst bewerken]Toneelstukken
[bewerken | brontekst bewerken]Verzameld in The Complete Dramatic Works (1986), ISBN 0-571-14486-1
- Wachten op Godot, 1955
- Allen die vallen, 1957
- Acts Without Words I, 1958
- Acts Without Words II, 1959
- Krapp's Last Tape, 1958, (deel 1; mp3; 28,3 MB en deel 2; mp3; 29,4 MB)
- Endgame, 1958
- Embers, 1959
- Happy Days, 1961 (in het Nederlands opgevoerd als Gelukkige dagen)
- Words and Music, 1962 (mp3; 13,8 MB)
- Cascando, 1963 (mp3; 9,7 MB)
- Play, 1963
- The Old Tune, 1963 (Engelse vertaling van La Manivelle, hoorspel van de Frans-Zwitserse schrijver Robert Pinget)
- Come and Go, 1966
- Film, 1967 (mpg; 170 MB)
- Eh Joe, 1967
- Breath, 1970
- Rough for Theatre I, 1976
- Rough for Theatre II, 1976
- Rough for Radio I, 1976
- Rough for Radio II, 1976
- Not I, 1976
- That Time, 1976
- Footfalls, 1976
- Ghost Trio, 1976
- ... but the clouds ..., 1977
- A Piece of Monologue, 1979
- Rockaby, 1982
- Ohio Impromptu, 1982
- Quad, 1984
- Catastrophe, 1984
- Nacht und Träume, 1984
- What Where, 1984
Korte verhalen
[bewerken | brontekst bewerken]Verzameld in The Complete Short Prose, 1929-1989, 1995, ISBN 0-8021-3490-4
- Assumption, 1929
- Sedendo et Quiescendo, 1932
- Text, 1932
- A Case in a Thousand, 1934
- First Love, 1946
- The Expelled, 1946
- The Calmative, 1946
- The End, 1946
- The Capital of the Ruins, 1946
- Texts for Nothing, 1950-1952 (#8; mp3; 3,7 MB)
- From an Abandoned Work, 1954-1955
- The Image, 1956
- All Strange Away, 1963-1964
- Imagination Dead Imagine, 1965
- Enough, 1965
- Faux Départs, 1965
- Ping, 1966
- Lessness, 1969
- The Lost Ones, 1966/1970
- Fizzles, 1973-1975
- Heard in the Dark 1
- Heard in the Dark 2
- One Evening
- As the story was told, 1973
- Sound, 1973
- Still 3, 1973
- The Cliff, 1975
- neither, 1976
- Stirrings Still, 1988
- Dream of fair to middling women (eerste roman geschreven in 1932, gepubliceerd in 1993) (Nederlandse vertaling: Droom van matig tot mooie vrouwen, uitgeverij De Bezige Bij)
- Murphy (1938) (Nederlandse vertaling: Murphy, uitgeverij Querido)
- Molloy (1951) (Nederlandse vertaling: Molloy, uitgeverij De Bezige Bij)
- Malone meurt (1951) (Nederlandse vertaling: Malone sterft, uitgeverij De Bezige Bij)
- L'Innommable (1953) (Nederlandse vertaling: Naamloos, uitgeverij De Bezige Bij)
- Watt (1953) (Nederlandse vertaling: Watt, uitgeverij IJzer)
- Nouvelles et textes pour rien (1958) (Nederlandse vertaling: Verhalen en teksten zomaar, Uitgeverij Meulenhoff)
- Comment c'est (1961) (Nederlandse vertaling: Hoe het is, uitgeverij De Bezige Bij)
- Mercier and Camier (1970) (Nederlandse vertaling: Mercier en Camier,: roman, Uitgeverij Koppernik)
- Company (1980) (Nederlandse vertaling: Gezelschap, uitgeverij De Bezige Bij)
- Mal vu mal dit (1981) (Nederlandse vertaling: Slecht gezien, slecht gezegd, uitgeverij De Bezige Bij)
- Worstward Ho (1983) (Nederlandse vertaling: Ten slechtste gekeerd, uitgeverij De Bezige Bij)[4]
- ↑ (en) Mitchner, Stuart, In a New York Moment: Having It Both Ways on Samuel Beckett’s Other Birthday. Town Topics (13 mei 2015). Geraadpleegd op 19 februari 2023.
- ↑ a b (en) Harman, Mark, Shedding light on a dark and droll Irish master. boston.com (1996). Geraadpleegd op 19 februari 2023.
- ↑ (en) Cronin, Anthony (1997). Samuel Beckett: The Last Modernist.. HarperCollins Publishers.
- ↑ In de Westersingel (Rotterdam) is een waterkunstwerk aangebracht van Job Koelewijn: Formule B. met de in dit boek voorkomende tekst: [Ever tried. Ever failed.] No matter. Try again. Fail again. Fail better.
· 
· 