ne

Niet te verwarren met: né, nè, nē, Ne

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  ne    (hulp, bestand)
• IPA: / nə / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• ne

Woordherkomst en -opbouw

• dit is een ontwikkeling van de oorspronkelijke verbuigingen van het lidwoord, die in het algemeen Nederlands zijn verdwenen

Lidwoord

ne

1. (Zuid-Nederlands) mannelijk onbepaald lidwoord wanneer het eropvolgende woord met een andere medeklinker dan b of h begint

   ▸ Allee, dat snap ik nu niet, dat doet ne vriend normaal toch niet?

   ▸ Mijn vader was ne kameraad, nen broer, ne vriend, ne vader en ne peter voor veel mensen.

Opmerkingen

• Als het eropvolgende mannelijke woord met een klinker, b of h begint, wordt een -n tussengevoegd en wordt dit lidwoord nen geschreven. Veel sprekers doen dit ook als het eropvolgende woord met d of t begint.

Synoniemen

• een

Verwante begrippen

• de, den, het

Gangbaarheid

• Het woord ne staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

Achterhoeks

Lidwoord

ne

1. een, 'n; onbepaald lidwoord voor vrouwelijke naamwoorden

Aloene

Telwoord (alp)
1		10	100	103
2		20
3
4
5		50
6
7
8
9

Hoofdtelwoord

ne

1. zes

Bosnisch

Bijwoord

ne

1. nee

Esperanto

Bijwoord

ne

1. nee
2. niet

Frans

Uitspraak

• Geluid:  ne    (hulp, bestand)
• IPA: /nə/

Woordafbreking

• ne

Partikel

ne

1. niet (meestal als deel van een combinatie met woorden als pas, plus, guère, jamais, point, personne, rien, aucun, nul die in het Nederlands vaak met één woord wordt vertaald)

Opmerkingen

• In literair of archaïsch Frans kan ne ook buiten zo'n combinatie als ontkenning voorkomen; in spreektaal wordt het als deel van de combinatie soms weggelaten.

Synoniemen

• n' (voor een woord dat in de uitspraak met een klinker begint)

Gotisch

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Proto-Germaanse *nē

Partikel

ne

1. nee; duidt ontkenning aan, het tegengestelde van ja

Schrijfwijzen

• ne
• 𐌽𐌴

Antoniemen

• 𐌾𐌰 (ja)

Verwante begrippen

• 𐌽𐌴𐌹 (nei)
• 𐌽𐌹 (ni)

Lets

Partikel

ne

1. niet

Voegwoord

ne … ne …

1. noch … noch …, niet … en niet …

Middelengels

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Proto-West-Germaanse *ne, via het Oudnederlandse ne

Bijwoord

ne

1. niet

Schrijfwijzen

• ni
• ny

Verwante begrippen

• never
• non
• nought

Overerving en ontlening

• Engels: (verouderd) ne
• Schots: (verouderd) ne

Middelnederlands

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Proto-West-Germaanse *ne, via het Oudnederlandse ne

Bijwoord

ne

1. niet

Schrijfwijzen

• en

Synoniemen

• niet

Verwijzingen

• Vroegmiddelnederlands woordenboek - Instituut voor de Nederlandse taal (I)
• Vroegmiddelnederlands woordenboek - Instituut voor de Nederlandse taal (II)
• Middelnederlands woordenboek - Instituut voor de Nederlandse taal (I)
• Middelnederlands woordenboek - Instituut voor de Nederlandse taal (II)

Nedersaksisch

Lidwoord

ne

1. 'n, een; een onbepaald lidwoord voor vrouwelijke naamwoorden

Synoniemen

• n
• 'n
• un

Persoonlijk voornaamwoord

ne m

1. accusatief enk van hei: hem

Verwante begrippen

• iähne

Oudfries

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Proto-Germaanse *ne, via het Proto-West-Germaanse *ne

Bijwoord

ne

1. niet

Schrijfwijzen

• ni

Overerving en ontlening

• Noord-Fries: ni

Oudsaksisch

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Proto-Germaanse *ne, via het Proto-West-Germaanse *ne

Bijwoord

ne

1. niet

Overerving en ontlening

• Middelnederduits: ne, en

Saterfries

Uitspraak

• IPA: /nə/

Lidwoord

ne

1. 'n, een; onbepaald lidwoord voor vrouwelijke naamwoorden

   «Ne grieze Gous.»

   Een grijze gans.

Schots

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Angelsaksische ne, via het Middelengelse ne

Bijwoord

ne

1. (verouderd) niet

Tsjechisch

Uitspraak

• IPA: /nɛ/
• Geluid:  ne    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• ne

Tussenwerpsel

ne

1. nee; duidt ontkenning aan, het tegengestelde van 'ja'

   «Ne, to neudělám.»

   Nee, dat ga ik niet doen.

Schrijfwijzen

• (spreektaal) né

Synoniemen

• nikoliv, nikoli

Antoniemen

• ano, jo, no

Partikel

ne

1. niet; ontkenning, tegenovergestelde van 'wel'

   «Tak jdeme, ne?»

   Zullen we niet eens gaan?

Synoniemen

• viď, viďte, že

Afgeleide begrippen

• ne-

Typische woordcombinaties

• ne že ne

Twents

Lidwoord

ne

1. 'n, een; een onbepaald lidwoord voor vrouwelijke naamwoorden

Westfaals

Lidwoord

ne

1. (Oostwestfaals) 'n, een; een onbepaald lidwoord voor vrouwelijke naamwoorden

Persoonlijk voornaamwoord

ne m

1. (Oostwestfaals) accusatief enk van hei: hem