Istre
|
Vila d'Occitània | 
|
|
Istre
Istres | ||
|---|---|---|
 | ||
| La pòrta d'Arle a Istre. | ||
| ||
| ||
| Geografia fisica | ||
| ||
| Coordenadas | 43° 30′ 54″ N, 4° 59′ 22″ E | |
| Superfícia | 113,73 km² | |
| Altituds · Maximala · Mejana · Minimala |
120 m 20 m 0 m | |
| Geografia politica | ||
| País |  Provença | |
| Estat |  França | |
| Region 93 |
Provença Aups e Còsta d'Azur  | |
| Departament 13 |
Bocas de Ròse  | |
| Arrondiment 134 |
Istre (capluòc) | |
| Canton 1395 |
Istre Nòrd Istre Sud | |
| Intercom 241300177 |
Oèst Provença | |
| Cònsol | François Bernardini (DVG) (2014-2020) | |
| Geografia umana | ||
| Populacion Populacion totala (2018) |
43 411 ab.  44 059 ab. | |
| Densitat | 377,53 ab./km² | |
| Autras informacions | ||
| Gentilici | Istréens, Istréennes (en francés) | |
| Còde postal | 13118 e 13800 | |
| Còde INSEE | 13047 | |
| www.istres.fr www.istres.fr www.istres.fr | ||
Istre (Istres en francés) es una comuna provençala situada dins lo departament dei Bocas de Ròse e la region de Provença-Aups-Còsta d'Azur.
Toponomia
[modificar | Modificar lo còdi]L'etimologia d'Istre es mau segura. Lo luòc aparéis per lo premier en 964 sus una carta dau rèi Conrad lo Pacific amb l'apelacion Ystro. Una premiera teoria remanda au latin ostrea (« üstria ») ò au cèlta Istr-Mel (« montanha d'üstrias »). Una segonda teoria, emesa per Charles Rostaing (1904-1999), prepausa puslèu una explicacion liada a la racina preindoeuropèa is (« autor »).
Geografia
[modificar | Modificar lo còdi]Istre se situa a l'oèst de l'Estanh de Bèrra dins lei regions orientalas de Crau. Lo clima es de tipe mediterranèa amb una ariditat leugierament superiora au rèsta de la region. Pasmens, la construccion dau canau de Crapona e de divèrsei canaus segondaris permet un aigatge eficaç de la zòna. La vila actuala se tròba principalament entre l'Estanh a l'èst, la basa aeriana a l'oèst, l'Estanh de l'Olivier au nòrd e un sector palunós au sud. Pasmens, lo territòri comunau comprèn tanben lo vilatge d'En Transen que se situa dins lo nòrd, a proximitat de la vila de Miramàs. Lo còr istoric es limitat e lo bastit es relativament recent en causa de l'estatut de vila novèla de la comuna. Leis aisses de comunicacion son nombrós e son orientats segon un aisse nòrd-sud que correspònd ai constrenchas geograficas de la vila (terren militar a l'oèst e estanh a l'èst). Lei pus importants son la Departamentala D5 e la Nacionala N1569.
Istòria
[modificar | Modificar lo còdi]De traças d'ocupacion umana datant de 10 000 avC son estadas descubèrtas sus lo territòri comunau. Durant l'Antiquitat, un oppidum, dich Oppidum dau Castelan, ocupèt la cima d'una còla au sud de l'Estanh de l'Olivier dau sègle VI au sègle I avC. Coma d'autreis aglomeracions celtoliguras de la region, intrèt en contacte amb lei Grècs de Marselha e adoptèt d'elements tecnics coma l'escritura. Amb la conquista romana de la region, foguèt pauc a pauc abandonat au profiech de sites pus favorables a la construccion en temps de patz.
Durant lei periòdes seguents, Istre foguèt un pichon centre fortificat. D'efiech, un castrum es atestat en 964. Dins aquò, son desvolopament foguèt limitat, probablament en causa de l'ariditat de la region. Ansin, en 1793, la populacion èra de solament 2 000 abitants, çò qu'èra pas lo signe d'una aglomeracion importanta. Lo premier eveniment a l'origina de la vila actuala foguèt la fondacion de la basa aeriana en 1917. Centre de formacion important durant la Premiera Guèrra Mondiala, gardèt un ròtle major après lo conflicte e fa totjorn partida dei basas aerianas pus importantas dei fòrças armadas francesas. En particular, i son estacionats un centre d'assai e una partida dei fòrças estrategicas encargadas dei missions nuclearas
Lo segond eveniment foguèt la creacion de la zòna industriala de Fòs dins leis ans 1970. Per lotjar la populacion, Istre foguèt designada « vila novèla » per lo govèrn francés. Sa populacion passèt alora rapidament de 9 500 abitants en 1962 a 42 000 en 2006. Uei, s'es estabilizada a l'entorn d'aquela chifra. En 1984, Istre foguèt chausida per Gaston Defèrre per venir sosprefectura au detriment dau Martegue e de Selon, lei doas aglomeracions istoricas de la region. Aquela decision venguèt un factor duradís de division entre aquelei comunas. Aquò empachèt pas la creissença d'Istre mai, dempuei leis ans 2000, lo bastit dei premiers quartiers construchs necessitan de trabalhs importants de renovacion. En parallèl, plusors cònsols majors de la vila foguèron condamnats per corrupcion.
Cultura
[modificar | Modificar lo còdi]En causa de son importància istorica febla, Istre a un patrimòni arquitecturau limitat. Pasmens, existís una glèisa romanic dau sègle XIII dins lo centre istoric. Tanben, fau nòtar lo Portau d'Arle qu'es un monument deis ans 1770 bastit per remplaçar un dei portaus fortificats de l'Edat Mejana. La vila es tanben estacat ai tradicions dei pastres que realizavan cada an la transumància. Per aquò, una fèsta annuala foguèt creada en 1964.
Annèxas
[modificar | Modificar lo còdi]Liames intèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]Personalitats e objèctes liats a la comuna
[modificar | Modificar lo còdi]- Gouin (Feliç), premier cònsol e deputat.
- Homesick Angel, bombardier estatsunidenc abatut en 1943.
- Rostaing (Carles), lingüista.
Bibliografia
[modificar | Modificar lo còdi]Nòtas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]
