Inguszetia: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Alex091981 (dyskusja | edycje) →Podbój Inguszetii: dodanie rozdziału |
Alex091981 (dyskusja | edycje) →Podbój Inguszetii: dodanie rozdziału |
||
| Linia 104: | Linia 104: | ||
W 1865 roku do Turcji przeniosło się, nawet według zaniżonych oficjalnych danych, 22 tysiące Czeczenów i około 3-5 tysięcy Inguszów (głównie Orstchojczyków). Przesiedleńcy-mudżahedini znaleźli się w Turcji w trudnej sytuacji, wielu zginęło w drodze, utonęło w morzu, inni zmarli na skutek epidemii i głodu<ref>{{Cytuj |url = https://cyberleninka.ru/article/n/politika-tsarizma-po-pereseleniyu-gortsev-severo-vostochnogo-kavkaza-v-turtsiyu-vtoraya-polovina-hih-nachalo-hh-veka|tytuł = Политика царизма по переселению горцев Северо-Восточного Кавказа в Турцию |język = ru }}</ref>. |
W 1865 roku do Turcji przeniosło się, nawet według zaniżonych oficjalnych danych, 22 tysiące Czeczenów i około 3-5 tysięcy Inguszów (głównie Orstchojczyków). Przesiedleńcy-mudżahedini znaleźli się w Turcji w trudnej sytuacji, wielu zginęło w drodze, utonęło w morzu, inni zmarli na skutek epidemii i głodu<ref>{{Cytuj |url = https://cyberleninka.ru/article/n/politika-tsarizma-po-pereseleniyu-gortsev-severo-vostochnogo-kavkaza-v-turtsiyu-vtoraya-polovina-hih-nachalo-hh-veka|tytuł = Политика царизма по переселению горцев Северо-Восточного Кавказа в Турцию |język = ru }}</ref>. |
||
=== Okres władzy sowieckiej === |
|||
Po rewolucji październikowej w 1917 roku wielu Inguszy uwierzyło obietnicom bolszewików dotyczącym sprawiedliwego rozwiązania kwestii narodowej i wyjścia z ucisku carskiego reżimu, aktywnie ich popierając. Do tego przyczyniło się również to, że kozackie oddziały białej armii pod dowództwem Denikina brutalnie eksterminowały ludność inguską, oskarżając ją o "narodowy bolszewizm"<ref>{{Cytuj |url = https://abkhazworld.com/aw/Pdf/The_Vainakhs_George_Anchabadze.pdf|tytuł = The Vainakhs: The Chechen and Ingush|język = en}}</ref>. Około 15 tysięcy Inguszy zginęło walcząc po stronie władzy sowieckiej, walcząc u boku [[Armia Czerwona|Czerwonej Armii]]. |
|||
Jednocześnie część Inguszów popierała zupełnie inną drogę. Na przykład utworzenie niezależnego państwa górali Północnego Kaukazu. W listopadzie 1917 roku ogłoszono utworzenie niezależnej Górskiej Republiki, która łączyła wiele narodów Północnego Kaukazu, w tym Inguszów. Przewodniczącym parlamentu był znany inguski działacz społeczny Wasan-Girej Dżabagijew<ref>{{Cytuj |url = http://vainah.info/biblioteka/izvestnye-vaynahi/item/730-vassan-girey-dzhabagiev?tmpl=component&print=1|tytuł = Вассан-Гирей Джабагиев|język = ru }}</ref><ref>{{Cytuj |url = http://1900.ethnia.org/polity.php?ASK_CODE=KC__&ASK_YY=1919&ASK_MM=05&ASK_DD=07&SL=en|tytuł = Republic of THE NORTH CAUCASUS Federation|język = en}}</ref>. Jednakże wojska Czerwonej Armii obaliły rząd Górskiej Republiki, a w 1924 roku utworzono [[Inguski Obwód Autonomiczny]] ze stolicą we Władykaukazie. |
|||
Sowieci zlikwidowali szariat pomimo wcześniejszych obietnic jego zachowania dla ludów wyznających islam. Zakazano również górskiego prawa – adatu. Arabski alfabet został zastąpiony łaciną, a następnie – cyrylicą. Przedstawiciele władzy sowieckiej przeszkadzali w zachowaniu narodowych tradycji i obyczajów, zakazując noszenia sztyletów, a zamiast obiecanej ziemi zaczęli nakłaniać lokalną ludność do wstępowania do kołchozów. Zostali zastrzeleni wybitni religijni liderzy inguscy, wielu zostało również aresztowanych i zesłanych do obozów. Wszystko to doprowadziło do wzrostu nastrojów protestacyjnych w regionie, okresowo dochodziło do konfliktów, które przeradzały się w zbrojny opór<ref>{{Cytuj |url = https://coollib.net/b/217651-abdurahman-genazovich-avtorhanov-ubiystvo-checheno-ingushskogo-naroda-narodoubiystvo-v-sssr/read|tytuł = Убийство чечено-ингушского народа. Народоубийство в СССР|język = ru }}</ref>. |
|||
Republika została utworzona 4 czerwca 1992. |
|||
Jest ona prawną kontynuacją istniejącej od 1936 (z przerwą w latach 1944–1957) [[Czeczeńsko-Inguska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka|Czeczeńsko-Inguskiej ASRR]], która z kolei powstała z [[Czeczeńsko-Inguski Obwód Autonomiczny|Czeczeńsko-Inguskiego OA]], utworzonego w 1934 z połączenia istniejącego od 1924 [[Inguski Obwód Autonomiczny|Inguskiego Obwodu Autonomicznego]] z [[Czeczeński Obwód Autonomiczny|Czeczeńskim OA]]. |
|||
15 stycznia 1934 roku Autonomiczne Obwody Czeczeński i Inguski zostały połączone w Czeczeńsko-Inguski Autonomiczny Obwód, przekształcony w 1937 roku w Czeczeńsko-Inguską ASRR ([[Czeczeńsko-Inguska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka]]). W nocy z 31 lipca na 1 sierpnia 1937 roku zgodnie z wcześniej sporządzonymi listami [[NKWD]] przeprowadzono tzw. "generalną operację przeciwko antysowieckim elementom" we wszystkich aulah i rejonach. Dla wszystkich oskarżonych wydano prokuratorskie postanowienie o areszcie, w którym przewidywano albo rozstrzelanie, albo wysłanie do obozów. Dokładna liczba rozstrzelanych jest niemożliwa do ustalenia. W piwnicy od północy budynku NKWD w Groznym została wyposażona specjalna egzekucyjna komora dla dużych grup skazanych. Tzw. "Komora Etapowa" była hermetycznie izolowana, z zewnątrz prowadziły do niej strzelnicze punkty z dachu i ze ścian, z których dokonywano masowych egzekucji za pomocą broni automatycznej. Zwłoki rozstrzelanych były wywożone nocą ciężarówkami, przykrytymi plandeką, do wzgórza Goriaczewodzkiego, gdzie przeprowadzano masowe pochówki, później maskowane jako "rezerwat"<ref>{{Cytuj |url = https://caucasushistory.ru/2618-6772/article/view/1733/1613|tytuł = STALIN'S RESTORATION OF THE "SOCIALIST LEGALITY" IN CHECHEN-INGUSHETIA (1938-1940)|język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |url = https://science-education.ru/ru/article/view?id=23107|tytuł = РЕАЛИЗАЦИЯ ПРИКАЗА НКВД СССР № 00447 В ЧЕЧЕНО-ИНГУШЕТИИ В 1937-1938 ГГ.|język = ru }}</ref><ref>{{Cytuj |url = http://umu.diva-portal.org/smash/get/diva2:1166475/FULLTEXT02.pdf|tytuł =Ethnic and Religious Minorities in Stalin's Soviet Union|język = en}}</ref>. |
|||
{{sekcja stub}} |
|||
Dziesięć lat po utworzeniu [[Czeczeńsko-Inguski Obwód Autonomiczny]], szef NKWD Ławrientij Beria zatwierdził "Instrukcję dotyczącą procedury wysiedlenia Czeczenów i Inguszów". Na podstawie sfabrykowanych oskarżeń dotyczących współpracy z nazistami, działalności antyradzieckiej i bandytyzmu, całe narody były w najkrótszym czasie przymusowo wysiedlane z regionu. Od 23 lutego do 9 marca 1944 roku trwała tzw. operacja "Czeczewica", przymusowa deportacja obywateli narodowości czeczeńskiej i inguskiej z terytorium Czeczeńsko-Inguskiej ASRR i sąsiednich obszarów do Kazachstanu i Kirgistanu (oraz częściowo do Uzbekistanu i Tadżykistanu). Niemal pół miliona ludzi zostało zatłoczonych do wagonów przeznaczonych na bydło i w ciągu kilku dni wywiezionych na tereny nieprzystosowane do zamieszkania. W trakcie wysiedlenia oraz w pierwszych latach po nim zginęło około 100 tysięcy Czeczenów i 23 tysiące Inguszów (prawie co czwarty z obu narodów). |
|||
Po deportacji rdzennych mieszkańców podjęto działania mające na celu zatarcie śladów ich obecności na tych terenach: osadom nadawano rosyjskie nazwy, profanowano i plądrowano meczety i cmentarze, nagrobki wykorzystywano do prac budowlanych i drogowych, palono książki w języku czeczeńskim i inguskim, a z zachowanych usuwano wzmianki o Wainachah, z muzealnych kolekcji usuwano "niepoprawne politycznie" eksponaty, niszczone i rabowane były rękopisy i biblioteki, złote i srebrne ozdoby, broń, dywany, naczynia, meble itp. Ani deportacja narodów, ani likwidacja ich państwowości, ani zmiana granic nie miały charakteru legalnego i były absolutnym arbitralnym działaniem władz sowieckich. Jakiekolwiek oskarżenia o masową współpracę z nazistami były z góry kłamstwem, ponieważ terytoria Czeczenii i Inguszetii nigdy masowo nie znalazły się pod niemiecką okupacją. |
|||
24 listopada 1956 roku Prezydium KC KPZR podjęło uchwałę w sprawie przywrócenia narodowej autonomii Czeczeńskiego i Inguskiego Ludu. Rejon Prigorodny pozostał w składzie Osetii Północnej. W ramach rekompensaty do CzIASSR włączono trzy rejony Obwodu Stawropolskiego – Naur, Szołkowski i Kargaliński, które obecnie administracyjnie należą do Republiki Czeczeńskiej. |
|||
Pomysły na powrót ziemi i przywrócenie historycznej sprawiedliwości były popularne wśród Inguszów od czasów ich powrotu z deportacji. Na przykład w styczniu 1957 roku delegacja inguska (37 osób) udała się do Moskwy z prośbą o przekazanie Rejonu Prigorodnego do składu [[Czeczeńsko-Inguska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka|Czeczeńsko-Inguskiej ASRR]]. |
|||
W 1963 roku władze Północnej Osetii częściowo zmieniły granice rejonu, wyłączając z niego część osiedli z inguską ludnością i przyłączając obszary po lewej stronie rzeki Terek (obecnie większość rejonu na zachód od Władykaukazu). Wówczas Ingusze po raz pierwszy zgłosili pytanie o zwrot terytorium, ale otrzymali odmowę. |
|||
W grudniu 1972 roku grupa aktywistów ruchu narodowego Inguszów wysłała list do KC KPZR pod tytułem "O losie narodu inguskiego", w którym postawiła kwestię powrotu Rejonu Prigorodnego i przywrócenia autonomii inguskiej. |
|||
Od 16 do 18 stycznia 1973 roku odbyła się manifestacja na głównym placu Groznego. Została zainicjowana przez Inguszów mieszkających w Rejonie Prigorodnim Północnej Osetii, domagając się zakończenia dyskryminacji ludu. W trakcie manifestacji dołączyli do niej Czeczeni i przedstawiciele innych narodów zamieszkujących Czeczeno-Inguszetię. Liczba uczestników sięgała 15 tysięcy osób. |
|||
Po trzech dniach większość uczestników podstępem została usunięta z placu. Pozostałych rozproszono za pomocą pałek i armatek wodnych. W dalszym ciągu około tysiąca osób z grona organizatorów i aktywnych uczestników zostało aresztowanych. Wielu z nich zostało skazanych na podstawie różnych artykułów. Pozostałych uczestników usuwano z partii, zwalniano z pracy, dyskredytowano w lokalnej prasie. Po styczniowych wydarzeniach sytuacja Inguszów nieco się poprawiła, ale sama kwestia Rejonu Prigorodnego, która była przyczyną wystąpienia, nadal nie została rozwiązana. |
|||
== Prezydenci Inguszetii == |
== Prezydenci Inguszetii == |
||
Wersja z 15:10, 12 maj 2024
| republika | |||||
 Magas, w tle góry Kaukazu (2015) | |||||
| |||||
| Hymn: Hymn Inguszetii | |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Siedziba | |||||
| Kod ISO 3166-2 |
RU-IN | ||||
| Prezydent | |||||
| Premier | |||||
| Powierzchnia |
3123 km² | ||||
| Populacja (2021) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
165,22 os./km² | ||||
| Tablice rejestracyjne |
06 | ||||
| Strefa czasowa |
czas moskiewski, UTC +3:00 | ||||
| Języki urzędowe | |||||
Położenie na mapie Rosji
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Inguszetia (ing. ГIалгIай Мохк, Ghalghaj Mochk) – autonomiczna republika wchodząca w skład Federacji Rosyjskiej, położona na północnych zboczach Kaukazu. W ramach federacji Inguszetia graniczy z Osetią Północną oraz Czeczenią, ma także zewnętrzną granicę z Gruzją.
Geografia
Republika jest niewielka, odległość granic ze wschodu na zachód wynosi 72 km, z północy na południe – 144 km. Klimat kontynentalny, średnia temperatura w lipcu + 21 °C, średnia temperatura w styczniu -5 °C.
Strefa czasowa
Inguszetia należy do moskiewskiej strefy czasowej (MSK). UTC +3:00 przez cały rok. Wcześniej, przed 27 marca 2011 roku, obowiązywał czas standardowy (zimowy) strefy UTC+3:00, a czas letni – UTC+4:00.
Demografia
Podział etniczny
| 1926 | 1941 | 2007 | 2010[2] | |
|---|---|---|---|---|
| Ingusze | 69 930 (93,1%) | 80 461 (58,0%) | 366 058 (77,4%) | 385 537 (94,1%) |
| Czeczeni | 2 573 (3,4%) | 7 849 (5,7%) | 98 405 (20,8%) | 18 765 (4,6%) |
| Rosjanie | 923 (1,2%) | 43 398 (31,8%) | 5 588 (1,3%) | 3 321 (0,8%) |
| inne narodowości | 1 707 (2,3%) | 6 369 (4,6%) | 5 276 (1,1%) | 2 009 (0,5%) |
Urbanizacja
Według danych za 2004 w republice mieszkało ponad 468 tys. mieszkańców, w tym ludność miejska – 41,6%, wiejska – 58,4%.
Historia
Podbój Inguszetii
Kolonizacja Kaukazu przez Rosję aktywnie rozpoczęła się jeszcze za czasów Iwana Groźnego i trwała podczas wojen rosyjsko-tureckich. Ingusze, nieprzyzwyczajeni do zależności od obcych, wielokrotnie podnosili się przeciwko Imperium Rosyjskiemu, tłumieni przez rosyjskie władze z wyjątkową brutalnością[3].
Wraz z nadejściem Rosji część terytoriów zamieszkałych przez Inguszów została przekazana kozakom terskim. Na wcześniej należących do Inguszów ziemiach utworzono pas kozackich stanic, dzielących Inguszetię na równinę i góry[4].
Na zachodzie Inguszetii zbudowano dwie duże rosyjskie twierdze, Władykaukaz[5] i Nazran, w których stacjonowały wojskowe garnizony z licznymi żołnierzami. Obecność rozległego kontyngentu wojskowego powstrzymywała miejscową ludność przed otwartym wystąpieniem przeciwko Imperium Rosyjskiemu.
Niemniej jednak, w XIX wieku ruch protestacyjny Inguszów nabrał znacznego impetu. Górale zaczęli aktywnie opierać się kolonizatorom wkraczającym w ich wiekowe tradycje i styl życia oraz strategicznie ważne dla Rosji terytoria[6].
W związku z tym władza carska zorganizowała serię zbrojnych ekspedycji do buntowniczych wiosek, nazywanych aulami. Rosyjskie dowództwo specjalnie rekrutowało inne narodowości kaukaskie do udziału w ekspedycjach karnych, nie ukrywając chęci skłócenia górali między sobą. Baron Rosen, główny zarządca spraw granicznych w regionie kaukaskim, pisał: „Zgodnie z najwyższym rozkazem wykorzystywać mieszkańców górskich przeciwko sobie dla wzmocnienia wzajemnej nienawiści, znajdują się przy moim oddziale Osetyńczycy i oddziały milicji z górali należących do Gruzji”. W ten sposób w 1825 roku odbyły się wyprawy rosyjskich wojsk wzdłuż rzek Fortanga i Assa do aulów Orstchojczyków. W tym samym roku stłumione zostało powstanie Inguszy w osadzie Jandare.
W lipcu 1830 roku wojska rosyjskie pod dowództwem generała Abchazowa wkroczyły do Górnej Inguszetii. W wyniku tej ekspedycji zniszczono wiele inguskich aułów, szczególnie ucierpiała osada Eban, której mieszkańcy stawiali wojskom znaczny opór. Wieże Ebanu zostały wysadzone.
Kolonialna polityka Imperium Rosyjskiego na Kaukazie zaostrzyła się w drugiej połowie XIX wieku. Nie radząc sobie z nieustającym partyzanckim i powstańczym ruchem górali, rząd Rosji zaplanował likwidację małych wsi i przymusowe przesiedlenie Inguszów do większych miejscowości (nie mniej niż 300 gospodarstw). Postanowiono również zakazać góralom noszenia broni białej, co było sprzeczne z lokalnymi tradycjami. Wszystko to doprowadziło do wielkiego powstania Narzanowskiego w regionie w 1858 roku. Po stłumieniu buntu, rosyjskie dowództwo wojskowe surowo ukarało uczestników: część powstańców powieszono, część poddano karom cielesnym, część zesłano na katorgę lub do kopalń[7].
Dla realizacji planu likwidacji małych wsi, Inguszów wraz z rodzinami i całymi aulami wypędzano z ziemi, na której żyli przez wieki. Dwa cele były dążone: zaludnić żyzne terytoria etnicznymi Rosjanami oraz zapobiec przyszłym powstaniom. W rezultacie Ingusze znaleźli się faktycznie w izolacji w skalistych górach, nieprzydatnych do wypasu i uprawy roli. W regionie zapanowały głód i ubóstwo. Ponadto wielu Inguszów przymusowo przesiedlono do innych powiatów, specjalnie organizując osadnictwo tak, aby w jednym miejscu zamieszkiwało nie więcej niż 2-3 inguskie rodziny. Część Inguszów także przeniesiono do Turcji wraz z Adygejczykami (Czerkiesami) podczas tragicznego okresu znanego jak genocyd Czerkiesów[8][9].
W 1865 roku do Turcji przeniosło się, nawet według zaniżonych oficjalnych danych, 22 tysiące Czeczenów i około 3-5 tysięcy Inguszów (głównie Orstchojczyków). Przesiedleńcy-mudżahedini znaleźli się w Turcji w trudnej sytuacji, wielu zginęło w drodze, utonęło w morzu, inni zmarli na skutek epidemii i głodu[10].
Okres władzy sowieckiej
Po rewolucji październikowej w 1917 roku wielu Inguszy uwierzyło obietnicom bolszewików dotyczącym sprawiedliwego rozwiązania kwestii narodowej i wyjścia z ucisku carskiego reżimu, aktywnie ich popierając. Do tego przyczyniło się również to, że kozackie oddziały białej armii pod dowództwem Denikina brutalnie eksterminowały ludność inguską, oskarżając ją o "narodowy bolszewizm"[11]. Około 15 tysięcy Inguszy zginęło walcząc po stronie władzy sowieckiej, walcząc u boku Czerwonej Armii.
Jednocześnie część Inguszów popierała zupełnie inną drogę. Na przykład utworzenie niezależnego państwa górali Północnego Kaukazu. W listopadzie 1917 roku ogłoszono utworzenie niezależnej Górskiej Republiki, która łączyła wiele narodów Północnego Kaukazu, w tym Inguszów. Przewodniczącym parlamentu był znany inguski działacz społeczny Wasan-Girej Dżabagijew[12][13]. Jednakże wojska Czerwonej Armii obaliły rząd Górskiej Republiki, a w 1924 roku utworzono Inguski Obwód Autonomiczny ze stolicą we Władykaukazie.
Sowieci zlikwidowali szariat pomimo wcześniejszych obietnic jego zachowania dla ludów wyznających islam. Zakazano również górskiego prawa – adatu. Arabski alfabet został zastąpiony łaciną, a następnie – cyrylicą. Przedstawiciele władzy sowieckiej przeszkadzali w zachowaniu narodowych tradycji i obyczajów, zakazując noszenia sztyletów, a zamiast obiecanej ziemi zaczęli nakłaniać lokalną ludność do wstępowania do kołchozów. Zostali zastrzeleni wybitni religijni liderzy inguscy, wielu zostało również aresztowanych i zesłanych do obozów. Wszystko to doprowadziło do wzrostu nastrojów protestacyjnych w regionie, okresowo dochodziło do konfliktów, które przeradzały się w zbrojny opór[14].
15 stycznia 1934 roku Autonomiczne Obwody Czeczeński i Inguski zostały połączone w Czeczeńsko-Inguski Autonomiczny Obwód, przekształcony w 1937 roku w Czeczeńsko-Inguską ASRR (Czeczeńsko-Inguska Autonomiczna Socjalistyczna Republika Radziecka). W nocy z 31 lipca na 1 sierpnia 1937 roku zgodnie z wcześniej sporządzonymi listami NKWD przeprowadzono tzw. "generalną operację przeciwko antysowieckim elementom" we wszystkich aulah i rejonach. Dla wszystkich oskarżonych wydano prokuratorskie postanowienie o areszcie, w którym przewidywano albo rozstrzelanie, albo wysłanie do obozów. Dokładna liczba rozstrzelanych jest niemożliwa do ustalenia. W piwnicy od północy budynku NKWD w Groznym została wyposażona specjalna egzekucyjna komora dla dużych grup skazanych. Tzw. "Komora Etapowa" była hermetycznie izolowana, z zewnątrz prowadziły do niej strzelnicze punkty z dachu i ze ścian, z których dokonywano masowych egzekucji za pomocą broni automatycznej. Zwłoki rozstrzelanych były wywożone nocą ciężarówkami, przykrytymi plandeką, do wzgórza Goriaczewodzkiego, gdzie przeprowadzano masowe pochówki, później maskowane jako "rezerwat"[15][16][17].
Dziesięć lat po utworzeniu Czeczeńsko-Inguski Obwód Autonomiczny, szef NKWD Ławrientij Beria zatwierdził "Instrukcję dotyczącą procedury wysiedlenia Czeczenów i Inguszów". Na podstawie sfabrykowanych oskarżeń dotyczących współpracy z nazistami, działalności antyradzieckiej i bandytyzmu, całe narody były w najkrótszym czasie przymusowo wysiedlane z regionu. Od 23 lutego do 9 marca 1944 roku trwała tzw. operacja "Czeczewica", przymusowa deportacja obywateli narodowości czeczeńskiej i inguskiej z terytorium Czeczeńsko-Inguskiej ASRR i sąsiednich obszarów do Kazachstanu i Kirgistanu (oraz częściowo do Uzbekistanu i Tadżykistanu). Niemal pół miliona ludzi zostało zatłoczonych do wagonów przeznaczonych na bydło i w ciągu kilku dni wywiezionych na tereny nieprzystosowane do zamieszkania. W trakcie wysiedlenia oraz w pierwszych latach po nim zginęło około 100 tysięcy Czeczenów i 23 tysiące Inguszów (prawie co czwarty z obu narodów).
Po deportacji rdzennych mieszkańców podjęto działania mające na celu zatarcie śladów ich obecności na tych terenach: osadom nadawano rosyjskie nazwy, profanowano i plądrowano meczety i cmentarze, nagrobki wykorzystywano do prac budowlanych i drogowych, palono książki w języku czeczeńskim i inguskim, a z zachowanych usuwano wzmianki o Wainachah, z muzealnych kolekcji usuwano "niepoprawne politycznie" eksponaty, niszczone i rabowane były rękopisy i biblioteki, złote i srebrne ozdoby, broń, dywany, naczynia, meble itp. Ani deportacja narodów, ani likwidacja ich państwowości, ani zmiana granic nie miały charakteru legalnego i były absolutnym arbitralnym działaniem władz sowieckich. Jakiekolwiek oskarżenia o masową współpracę z nazistami były z góry kłamstwem, ponieważ terytoria Czeczenii i Inguszetii nigdy masowo nie znalazły się pod niemiecką okupacją.
24 listopada 1956 roku Prezydium KC KPZR podjęło uchwałę w sprawie przywrócenia narodowej autonomii Czeczeńskiego i Inguskiego Ludu. Rejon Prigorodny pozostał w składzie Osetii Północnej. W ramach rekompensaty do CzIASSR włączono trzy rejony Obwodu Stawropolskiego – Naur, Szołkowski i Kargaliński, które obecnie administracyjnie należą do Republiki Czeczeńskiej.
Pomysły na powrót ziemi i przywrócenie historycznej sprawiedliwości były popularne wśród Inguszów od czasów ich powrotu z deportacji. Na przykład w styczniu 1957 roku delegacja inguska (37 osób) udała się do Moskwy z prośbą o przekazanie Rejonu Prigorodnego do składu Czeczeńsko-Inguskiej ASRR.
W 1963 roku władze Północnej Osetii częściowo zmieniły granice rejonu, wyłączając z niego część osiedli z inguską ludnością i przyłączając obszary po lewej stronie rzeki Terek (obecnie większość rejonu na zachód od Władykaukazu). Wówczas Ingusze po raz pierwszy zgłosili pytanie o zwrot terytorium, ale otrzymali odmowę.
W grudniu 1972 roku grupa aktywistów ruchu narodowego Inguszów wysłała list do KC KPZR pod tytułem "O losie narodu inguskiego", w którym postawiła kwestię powrotu Rejonu Prigorodnego i przywrócenia autonomii inguskiej.
Od 16 do 18 stycznia 1973 roku odbyła się manifestacja na głównym placu Groznego. Została zainicjowana przez Inguszów mieszkających w Rejonie Prigorodnim Północnej Osetii, domagając się zakończenia dyskryminacji ludu. W trakcie manifestacji dołączyli do niej Czeczeni i przedstawiciele innych narodów zamieszkujących Czeczeno-Inguszetię. Liczba uczestników sięgała 15 tysięcy osób.
Po trzech dniach większość uczestników podstępem została usunięta z placu. Pozostałych rozproszono za pomocą pałek i armatek wodnych. W dalszym ciągu około tysiąca osób z grona organizatorów i aktywnych uczestników zostało aresztowanych. Wielu z nich zostało skazanych na podstawie różnych artykułów. Pozostałych uczestników usuwano z partii, zwalniano z pracy, dyskredytowano w lokalnej prasie. Po styczniowych wydarzeniach sytuacja Inguszów nieco się poprawiła, ale sama kwestia Rejonu Prigorodnego, która była przyczyną wystąpienia, nadal nie została rozwiązana.
Prezydenci Inguszetii
- Rusłan Auszew – 1993–2004
- Murat Ziazikow – 2004–2008
- Junus-biek Jewkurow – 2008–2019
- Machmud-Ali Kalimatow – 2019–
Tablice rejestracyjne
Tablice pojazdów zarejestrowanych w Inguszetii mają oznaczenie 06 w prawym górnym rogu nad flagą Rosji i literami RUS.
Przypisy
- ↑ Оценка численности постоянного населения на 1 января 2020 года и в среднем за 2019 год [online] [dostęp 2021-03-15] [zarchiwizowane z adresu 2021-02-04].
- ↑ ВПН-2010 [online], www.gks.ru [dostęp 2022-03-25].
- ↑ Из истории колонизации Северного Кавказа (вопросы историографии) [online] (ros.).
- ↑ Осетино-Ингушский конфликт. Первая кровь на Кавказе. Истоки [online] (ros.).
- ↑ The Ingush (with notes on the Chechen): Background information) [online] (ang.).
- ↑ Ingushetia. The Caucasus' smallest republic [online] (ang.).
- ↑ "Назрановское возмущение" и восстание в Ингушетии [online] (ros.).
- ↑ О черкесах, зеленых ленточках и Кавказской войне [online] (ros.).
- ↑ The Circassian Genocide [online] (ang.).
- ↑ Политика царизма по переселению горцев Северо-Восточного Кавказа в Турцию [online] (ros.).
- ↑ The Vainakhs: The Chechen and Ingush [online] (ang.).
- ↑ Вассан-Гирей Джабагиев [online] (ros.).
- ↑ Republic of THE NORTH CAUCASUS Federation [online] (ang.).
- ↑ Убийство чечено-ингушского народа. Народоубийство в СССР [online] (ros.).
- ↑ STALIN'S RESTORATION OF THE "SOCIALIST LEGALITY" IN CHECHEN-INGUSHETIA (1938-1940) [online] (ang.).
- ↑ РЕАЛИЗАЦИЯ ПРИКАЗА НКВД СССР № 00447 В ЧЕЧЕНО-ИНГУШЕТИИ В 1937-1938 ГГ. [online] (ros.).
- ↑ Ethnic and Religious Minorities in Stalin's Soviet Union [online] (ang.).
Linki zewnętrzne
