Pomorska Szkoła Sztuk Pięknych
Pomorska Szkoła Sztuk Pięknych - prywatna szkoła artystyczna istniejąca w latach 1922-1939, założona i kierowana przez Wacława Szczeblewskiego w Grudziądzu, a następnie w Gdyni.
Pomysł założenia szkoły przez artystę w Grudiądzu wysunął marszałek Józef Piłsudski podczas zwiedzania Pierwszej Wystawy Sztuk Pięknych Artystów Pomorskich w 1921. Przy poparciu władz miejskich, które udostępniły pomieszczenia w gmachu Muzeum i Biblioteki Miejskiej przy ul. Legionów 28, zajęcia rozpoczęły się 1 listopada 1922. Szkoła miała charakter otwartej średniej szkoły zawodowej, uczęszczali do niej zarówno gimnazjaliści, jak nauczyciele szkolni, oficerowie i lekarze. Nauka trwała 3 lata (6 semestrów). Nauczano - w teorii i praktyce - rysunku, grafiki, malarstwa i rzeźby. Nacisk kładziono na osadzenie w tradycji regionu pomorskiego, ze szczególnym uwzględnieniem motywów kaszubskich. Szkoła organizowała wystawy, Szczeblewski i uczniowie byli autorami wystroju kościoła garnizonowego (świątynia niezachowana), a także scenografii monumentalnego plenerowego widowiska Quo vadis, wystawionego w grudziądzkiej Operze Leśnej (1928). Ogółem na zajęcia uczęszczało w tym okresie ponad 100 osób, z czego pomyślnie ukończyło je 31.
W 1932 z okazji 10-lecia szkoły zorganizowano wystawę jubileuszową podczas Dni Morza w Gdyni] i wówczas powstała inicjatywa władz miejskich, utworzenia filii szkoły i udzielenia pomocy finansowej. Ostatecznie, opuszczono Grudziądz i 28 października 1933 zainaugurowano działalność w specjalnie wzniesionej willi przy ul. Pomorskiej 18. Od 1934 istniała jako Prywatna Pomorska Szkoła Sztuk Pięknych, na prawach państwowych szkół publicznych. Przyjmowano 2 grupy uczniów: zwyczajnych, w wieku 16 lat i nadzwyczajnych, o już ugruntowanej sytuacji zawodowej, uczęszczających na zajęcia popołudniowe. W porównaniu z okresem poprzednim, oferta zajęć uległa poszerzeniu. Większośc przedmiotów kierunkowych wykładał osobiście W. Szczeblewski. W 1937 zorganizowano wielką wystawę z okazji 15-lecia szkoły (446 prac). Wykonywano szereg zleceń na terenie miasta, w tym wystrój plastyczny Urzędu Stanu Cywilnego i brązowe tablice pamiątkowe Stefana Żeromskiego (1935) i Antoniego Abrahama (1936).
Podczas okupacji niemieckiej budynek został skonfiskowanuy, a dorobek artystyczny uległ zniszczeniu.
W Grudziądzu w 1987 z okazji 65. rocznicy powstania szkoły wybito pamiątkowy medal i w Bibliotece Miejskiej odsłonięto tablicę pamiątkową, w 1991 odsłonięto tablicę na gdyńskiej siedzibie PSSP.
Do uczniów należeli m. in. Inger Borchsenius (Dania), Bolesław Just, Józef Łakomiak, Anna Pietrowiec, Rajmund Pietkiewicz, Leon Staniszewski, Elżbieta Szczodrowska, Alojzy Trendel.
Bibliografia
- Krystyna Fabijańska-Przybytko, Pomorska Szkoła Sztuk Pięknych Wacława Szczeblewskiego w Gdyni, "Gdańskie Studia Muzealne", 1976
- Wacław Szczeblewski i Pomorska Szkoła Sztuk Pięknych w Gdyni. Wystawa, czerwiec-sierpień 1995, tekst Krystyna Fabijańska-Przybytko, kat. Maria Wolańska, Gdynia, Muzeum Miasta Gdyni, 1995
- Ryszard Byner, Po myśli Marszałka, "Kalendarz grudziądzki", ISSN 1427-700X, [2], 1998
- Encyklopedia Gdyni, red. nacz. Małgorzata Sokołowska, Gdynia, Verbi Causa, 2006, ISBN 83-921571-8-4