Przejdź do zawartości

Łęczyca

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Łęczyca
miasto i gmina
Ilustracja
Ratusz w Łęczycy
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Powiat

łęczycki

Data założenia

IX wiek

Prawa miejskie

przed 1267

Burmistrz

Paweł Kulesza
(od 2018)

Powierzchnia

8,95 km²

Populacja (31.12.2019)
• liczba ludności
• gęstość


13 971[1]
1561 os./km²

Strefa numeracyjna

(+48) 24

Kod pocztowy

99-100

Tablice rejestracyjne

ELE

Położenie na mapie powiatu łęczyckiego
Mapa konturowa powiatu łęczyckiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Łęczyca”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Łęczyca”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Łęczyca”
Ziemia52°03′33″N 19°11′54″E/52,059167 19,198333
TERC (TERYT)

1004011

SIMC

0969250

Urząd miejski
ul. Marii Konopnickiej 14
99-100 Łęczyca
Strona internetowa
BIP
Jan Matejko, Łęczyca – pierwszy Sejm
Łęczyca, Ziemia łęczycka, Ziemia łęczycko-sieradzka i inne krainy historyczne Polski na tle współczesnych granic administracyjnych

Łęczycamiasto w centralnej Polsce, w województwie łódzkim, siedziba powiatu łęczyckiego. Leży przy łączącej północ z południem drodze krajowej nr 91. Miasto rozciąga się na pograniczu Niziny Mazowieckiej i Niziny Wielkopolskiej nad Bzurą (lewym dopływem Wisły), a dokładnie przy ujściu doliny Bzury do pradoliny warszawsko-berlińskiej.

Łęczyca jest stolicą historycznej ziemi łęczyckiej i ziemi łęczycko-sieradzkiej. Od XI do XIV wieku była stolicą prowincji łęczyckiej i sięstwa łęczyckiego. Od XIV do XVIII wieku była stolicą województwa łęczyckiego i powiatu łęczyckiego. Była miastem królewskim Korony Królestwa Polskiego[2] w starostwie łęczyckim w powiecie łęczyckim w województwie łęczyckim w końcu XVI wieku[3]. Łęczyca uzyskała prawo składu w 1444 roku[4]. Miejsce obrad sejmików ziemskich województwa łęczyckiego od XVI wieku do pierwszej połowy XVIII wieku[5].

Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. miasto liczyło 13 971 mieszkańców[1].

Toponimia

[edytuj | edytuj kod]

Istnieją dwie wersje pochodzenia nazwy miasta. Pierwsza wywodzi je od plemienia Łęczan, które przed powstaniem państwa polskiego zasiedlało okolice Łęczycy. Druga podaje wywód od cech charakterystycznych terenu na którym powstało. Równiny pełne błota i trzęsawisk oraz podmokłe łąki nazywano w języku staropolskimłęgami lub ługami i to one miały dać miejscowości nazwę.

Łacińskie średniowieczne dokumenty podają zlatynizowane nazwy miasta: Lonsin, Lucic, Lunciz, Lantsiza, Loncizia, Lonsitia, Lunchicia. Miejscowość w zlatynizowanej formie Lucic notuje Gall Anonim w swojej Kronice polskiej spisanej w latach 1112–1116[6]. W roku 1154 arabski geograf Al-Idrisi w swoim dziele pt. Księga Rogera zamieścił nazwę Łęczycy jako N(u)grada (pol. Nowygród) pośród innych polskich miast Krakowa, Sieradza, Gniezna, Wrocławia, oraz Santoka[7][8]. XIX-wieczny Słownik geograficzny Królestwa Polskiego podaje nazwę miejscową Łęczyca[9].

Położenie

[edytuj | edytuj kod]
Widok z wieży Zamku Królewskiego

Miasto Łęczyca leży pośrodku obecnego powiatu łęczyckiego, bliżej jego południowej granicy.

Według danych z roku 2014 Łęczyca ma obszar 8,95 km²[10], w tym: użytki rolne 58%, użytki leśne 0,1%. Miasto stanowi 1,16% powierzchni powiatu łęczyckiego.

Sąsiednie gminy: Łęczyca, Daszyna, Grabów, Góra Świętej Małgorzaty, Świnice Warckie, Witonia.

Części miasta: Łęczyca Poduchowna, Obrywka, Probostwo, Przedmieście Ozorkowskie, Sobotczyzna, Waliszew.

Łęczyca jest stolicą historycznej ziemi łęczyckiej. Od XI do XIV wieku była stolicą prowincji łęczyckiej i księstwa łęczyckiego. Od XIV do XVIII wieku była stolicą województwa łęczyckiego. W latach 1919–1939 miasto administracyjnie należało do woj. łódzkiego. Od 1946 do 1975 r. w woj. łódzkim. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. płockiego.

W pobliżu miasta znajduje się geometryczny środek Polski.

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

Dane z 30 czerwca 2018[11]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
jednostka osób % osób % osób %
populacja 14163 100 7587 53,57 6576 46,43
gęstość zaludnienia
(mieszk./km²)
1582 848 735
  • Piramida wieku mieszkańców Łęczycy w 2014 roku[12].


Historia

[edytuj | edytuj kod]
Rynek około 1921

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]
Kościół parafialny pw. św. Andrzeja
Zamek Królewski w Łęczycy obecnie Muzeum Ziemi Łęczyckiej
Zamek Królewski w Łęczycy podczas XV Międzynarodowego Turnieju Rycerskiego
Jedyna zachowana wieża XIV-wiecznych fortyfikacji miejskich Łęczycy, pełniąca obecnie funkcję dzwonnicy kościelnej parafii pw. św. Andrzeja

Wpisane do rejestru zabytków

[edytuj | edytuj kod]

Według rejestru zabytków NID[20] na listę zabytków wpisane są obiekty:

  • kościół parafialny pw. św. Andrzeja, XV w., XVII–XIX w., nr rej.: 516 z 15.05.1946 oraz 68 z 25.07.1967
  • zespół klasztorny bernardynów, 1 poł. XVII w.:
    • kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, nr rej.: 83-V-7 z 5.06.1946 oraz 70 z 26.07.1967
    • klasztor, nr rej.: 86-V-10 z 5.06.1946 oraz 71 z 26.07.1967
  • zespół klasztorny dominikanów (kościół i klasztor), poł. XIV w., k. XVIII w., k. XIX w., nr rej.: 81-V-5 z 15.05.1946 i z 13.03.1961
    • klasztor norbertanek, ob. urszulanek, pocz. XVII w., 2 poł. XIX w., nr rej.: 450 z 27.07.1967
  • park miejski, k. XVIII w., 1828-30, nr rej.: A/30 z 22.06.2006
  • zespół zamkowy, (Muzeum Ziemi Łęczyckiej), XIV–XVIII w.:
    • dom wsch. – prochownia, XVIII w., nr rej.: 87-V-11 z 15.05.1946 oraz 74 z 26.07.1967
    • „dom nowy”, nr rej.: 80-V-4 z 15.05.1946 oraz 73 z 26.07.1967
    • wieża i mury, nr rej.: 91-V-15 z 15.05.1946 oraz 75 z 26.07.1967
  • baszta obronna, obecnie dzwonnica kościoła parafialnego, XIV w., XVIII w., nr rej.: 84-V-8 z 5.06.1946 oraz 69 z 25.07.1967
  • ratusz, klasycystyczny, 1788–90, przebudowany na pocz. XX w. i 2005–07, nr rej.: 460-V-20 z 6.05.1949 oraz 76 z 27.07.1967
  • hotel, obecnie dom mieszkalny, ul. Kościuszki 32, poł. XIX w., nr rej.: 464 z 29.07.1967
  • szkoła, al. Jana Pawła II 1, 1 poł. XIX w., nr rej.: 896-V-76 z 1953 oraz 465 z 29.07.1967
  • wieża szybowa „Łęczyca I” kopalni rudy żelaza, ul. Ozorkowskie Przedmieście 4, nr rej.: 647 z 11.06.1994
  • przestrzenny układ komunikacyjny kolejki wąskotorowej – Krośniewicka Kolej Dojazdowa
  • liczne domy z XIX wieku

Obiekty historyczne:

  • Mała Synagoga zbudowana w końcu XVIII wieku
  • Gmach gimnazjum im. Jana Pawła II. Budynek powstał w 1930 r. według projektu Karola Sicińskiego. W II RP mieścił trzy szkoły powszechne. W 1939 służył jako obóz przejściowy dla żołnierzy polskich wziętych do niewoli w bitwie nad Bzurą, a następnie jako hitlerowskie starostwo powiatowe. Od 1945 r. służy oświacie.
  • cmentarz rzymskokatolicki przy ul. Kaliskiej z kwaterami wojskowymi z 1914, 1920 i 1939 r.
  • cmentarz ewangelicko-augsburski z kwaterą wojskową z 1914 r.
  • cmentarz prawosławny z I poł. XIX wieku obecnie w obrębie nekropolii rzymskokatolickiej
  • Budynki koszar 37 Pułku Piechoty Ziemi Łęczyckiej im. Księcia Józefa Poniatowskiego
  • Dawny szpital św. Mikołaja Cudotwórcy z 1842 r. wzniesiony według projektu Henryka Marconiego.

Nieistniejące obiekty:

Transport

[edytuj | edytuj kod]

Drogi przechodzące przez miasto:

Łęczyca posiada stację kolejową, przez którą przebiega linia kolejowa nr 16: Łódź WidzewKutno

PKS w Łęczycy oferuje przewozy ponad 50 autobusami[21].

PKS ma w planach przebudowę ówczesnej poczekalni na nowy, większy dworzec.

W roku 2015 przy ul. Zachodniej oddano do użytku sanitarne lądowisko dla śmigłowców.

szlak turystyczny czerwony przez Łęczycę biegnie Łódzka magistrala rowerowa (ukłd N-S}

Sport i rozrywka

[edytuj | edytuj kod]

Kultura

[edytuj | edytuj kod]
  • Dom Kultury
  • Kino „Górnik”
  • Muzeum w Łęczycy
  • Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna

Religia

[edytuj | edytuj kod]

Na terenie Łęczycy działalność religijną prowadzą następujące Kościoły i związki wyznaniowe:

Ludzie związani z Łęczycą

[edytuj | edytuj kod]
 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Łęczycą.
 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Łęczycy.

Edukacja

[edytuj | edytuj kod]

W mieście znajdują się 3 przedszkola miejskie, 3 szkoły podstawowe, 1 gimnazjum, 2 zespoły szkół ponadgimnazjalnych oraz 2 licea ogólnokształcące.

  • Szkoła Podstawowa nr 1 im. Jana Pawła II
  • Szkoła Podstawowa nr 3 im. 25 Kaliskiej Dywizji Piechoty
  • Szkoła Podstawowa nr 4 im. M. Konopnickiej
  • Szkoła Podstawowa nr 5 – ośrodek szkolno-wychowawczy
  • Liceum Ogólnokształcące im. Kazimierza Wielkiego
  • Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego
    • Technikum nr 1
    • Branżowa Szkoła I Stopnia nr 1
    • Szkoła Policealna nr 1
  • Zespół Szkół im. Jadwigi Grodzkiej
    • II Liceum Ogólnokształcące
    • Technikum nr 2
    • Branżowa Szkoła I Stopnia nr 2
    • Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych
    • Szkoła Policealna nr 2
  • Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Łodzi, Filia w Łęczycy

Gazety łęczyckie:

Gazety pochodzące z innych miast, posiadające łęczycki dodatek:

Portale

[edytuj | edytuj kod]

Łęczyca jako garnizon wojskowy

[edytuj | edytuj kod]

Jednostki stacjonujące przed 1939:

Jednostki stacjonujące po 1945:

Administracja

[edytuj | edytuj kod]

Miasto stanowi osobną gminę miejską. Łęczyca jest siedzibą władz powiatu łęczyckiego oraz gminy wiejskiej Łęczyca.

Łęczyca jest członkiem stowarzyszenia Unia Miasteczek Polskich[28].

Miasta i gminy partnerskie[29]

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20].
  2. Magazin für die neue Historie und Geographie Angelegt, t. XVI, Halle, 1782, s. 13.
  3. Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1998, s. 65.
  4. Stan Lewicki, Historja handlu w Polsce na tle przywilejów handlowych: (prawo składu), Warszawa 1920, s. 131.
  5. Wojciech Kriegseisen, Sejmiki Rzeczypospolitej szlacheckiej w XVII i XVIII wieku, Warszawa 1991, s. 29.
  6. Monumenta Poloniae Historica'', Tom I, Lwów: Akademia Umiejętności w Krakowie, 1864, s. 453.
  7. Dzieje Wielkopolski w wypisach, Warszawa: PZWS, 1963, s. 41-43.
  8. Tadeusz Lewicki, Polska i kraje sąsiednie w świetle „Księgi Rogera” geografa arabskiego z XII w. Al Indrisi’ego, cz.I, Kraków: Polska Akademia Nauk. Komitet Orientalistyczny, PWN, 1945.
  9. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom V [online], s. 649.
  10. Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2014 r. [online], stat.gov.pl.
  11. Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2019-01-21].
  12. Łęczyca w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  13. Agnieszka Teterycz-Puzio, Wczesnopiastowska organizacja administracyjna w X i XI wieku, „Słupskie Studia Historyczne” (9), 2001, s. 245-257.
  14. Marek Koter, Historyczno-geograficzne podstawy oraz proces kształtowania się regionu łódzkiego., [w:] T. Marszał (red.), Miasto – region – gospodarka w badaniach geograficznych. W stulecie urodzin Profesora Ludwika Straszewicza, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2016, s. 131–161.
  15. Jacek Ladorucki, Tomasz Stolarczyk, O potrzebie stworzenia Słownika biograficznego ziemi łęczyckiej. Ogólne zasady opracowania kompendium i jego znaczenie dla regionu (rozdział: Dzieje ziemi łęczyckiej i jej granice), „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum.”, 1/2 (22/23), 2016, 117-129 (cytowana informacja: s. 119-120) [zarchiwizowane].
  16. Jerzy Sikora, Między podbojem a prowincją. Przyczynek do piastowskiej organizacji Polski Centralnej w X i XI w., Olgierd Ławrynowicz, Jerzy Maik, Piotr A. Nowakowski (red.) [w:] Non Sensistis Gladios. Studia ofiarowane Marianowi Głoskowi w 70. rocznicę urodzin, Łódź 2011, s. 349-367.
  17. M. Pawlikowski, Sądownictwo grodzkie w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej, Strzałków, 2012, tenże, Sądownictwo ziemskie w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej, Strzałków 2012
  18. a b c d Czesław Pilichowski, Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939–1945. Informator encyklopedyczny, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 289, ISBN 83-01-00065-1.
  19. Wojciech Jankowski, Mały przewodnik po Polsce, Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1983, s. 186, ISBN 83-217-2329-2.
  20. NID, Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie [online] [dostęp 2010-11-26].
  21. PKS Łęczyca [online], pksleczyca [dostęp 2015-05-02].
  22. Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2020-07-28].
  23. a b ELE24 [online].
  24. leczyca.naszemiasto.pl [online].
  25. mojaleczyca.pl [online].
  26. PanoramaLeczycy.pl - Wiadomości z Łęczycy i okolic • PanoramaLeczycy.pl [online], PanoramaLeczycy.pl [dostęp 2020-09-15] (pol.).
  27. Reporter [online], Reporter NTR, 8 stycznia 2015 [dostęp 2021-10-30] (pol.).
  28. Członkowie [online], Unia Miasteczek Polskich [dostęp 2010-04-20] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-20].
  29. Urząd miasta Łęczyca, Miasta Partnerskie [online].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy