Akademia (uczelnia)

Akademia (łac. academia, starogr. Ἀκαδημία, Akademia) – początkowo zgromadzenie uczonych lub artystów, którzy kształcili się pod kierunkiem wybitnego autorytetu, mające na celu rozwój nauki i sztuki. Nazwa wywodzi się od starożytnej szkoły Platona założonej w gaju Akademosa.

Pierwsze nowożytne akademie powstały w epoce renesansu we Włoszech. Model współczesnej akademii nauk jako instytucji publicznej o zasięgu ogólnokrajowym ukształtował się w XVII–XVIII wieku. Współcześnie terminem tym nadal określa się zgromadzenia naukowców, np. Polska Akademia Nauk, oraz rodzaj uczelni.

Akademie w Polsce

W Polsce nazwa ta pojawia się w drugiej połowie XVI w. W okresie przedrozbiorowym określano nią zarówno uniwersytety (Akademia Krakowska), uczelnie aspirujące do miana uniwersytetu (Akademia Lwowska), jak i niektóre wyróżniające się szkoły niższego szczebla (Akademia Chełmińska).

Polskie uczelnie będące akademiami

Współcześnie uczelnia może używać w nazwie określenia akademia, jeśli jest uczelnią akademicką, tzn. prowadzi działalność naukową oraz posiada kategorię naukową A+, A albo B+ w co najmniej 1 dyscyplinie naukowej albo artystycznej^[1] (inne typy uczelni w Polsce to: uniwersytet, uniwersytet techniczny, uniwersytet przymiotnikowy, politechnika).

Uczelnie publiczne będące akademiami

O profilu humanistycznym

O profilu technicznym/techniczno-humanistycznym

Akademie wojskowe

Akademia Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki we Wrocławiu
Akademia Sztuki Wojennej w Warszawie
Akademia Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte w Gdyni
Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie
Lotnicza Akademia Wojskowa w Dęblinie

Pozostałe akademie

oraz

Uczelnie niepubliczne będące akademiami

Przypisy

↑ Art. 16 ust. 1 w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2018 r. poz. 1668, z późn. zm.).

[1] Art. 16 ust. 1 w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. z 2018 r. poz. 1668, z późn. zm.).

[1]