Alexander Rybak

Alexander Rybak

Alexander Rybak (2018)
Imię i nazwisko	Alaksandar Iharawicz Rybak
Pseudonim	Alexander Rybak
Data i miejsce urodzenia	13 maja 1986 Mińsk
Instrumenty	skrzypce, fortepian, gitara
Gatunki	pop, folk, adult contemporary, soft rock, crossover, baroque pop, indie pop
Zawód	piosenkarz, skrzypek, aktor, kompozytor, model
Aktywność	od 2004
Strona internetowa

Alexander Rybak (biał. Алякса́ндар І́гаравіч Рыба́к, Alaksandar Iharawicz Rybak; ur. 13 maja 1986 w Mińsku) – białorusko-norweski piosenkarz, skrzypek, aktor, kompozytor i model. Zwycięzca 54. Konkursu Piosenki Eurowizji (2009), dwukrotny reprezentant Norwegii w konkursie (2009 i 2018).

Życiorys

Urodził się na Białorusi. Jest synem skrzypka Igora Aleksandrowicza Rybaka (ur. 1954) i pianistki Natalii Walencinawny Rybak (ur. 1959). Ojciec, który był jego pierwszym nauczycielem, pracował w zespole muzycznym w Witebsku i w Mińskiej Orkiestrze Kameralnej, a jego matka była redaktorką programów telewizyjnych. Od najmłodszych lat wychowywał się na folklorze i muzyce klasycznej. Jego babka, nauczycielka szkoły muzycznej im. Marii Borisowny Sawickiej, zapoznała dwuletniego wnuka z pierwszymi melodiami. Według wspomnień jego ojca, gdy Alexander miał trzy lata, podczas spaceru w lesie zaśpiewał piosenkę własnej kompozycji.

Gdy miał cztery lata, wraz z rodzicami przeprowadził się do Norwegii i zamieszkał w Nesodden, gdzie jego ojciec podjął pracę. Sześć miesięcy później wrócił do Mińska, gdzie rozpoczął naukę w Białoruskiej Państwowej Szkole Muzycznej. Gdy miał pięć lat, zaczął grać na skrzypcach i pianinie, czym kontynuował rodzinną tradycję. Wcześniej zaczął komponować piosenki i pisać do nich teksty. W wieku 10 lat podjął naukę w Instytucie Muzycznym Barratt Due w Oslo, którą przerwał na etapie bachelor’s degree w 2009. W 2011 powrócił na studia i skończył je w czerwcu 2012 na wydziale skrzypiec. W wieku 17 lat otrzymał stypendium w Maedowmount Music School, przyznawanej corocznie nie więcej niż trzem kandydatom od studentów muzyki na całym świecie. Otrzymał wykształcenie średnie w szkole muzyki, tańca i sztuki dramatycznej Videregaende RUD.

Biegle komunikuje się w językach: norweskim, rosyjskim i angielskim, zna też podstawy języka polskiego.

Kariera muzyczna

Wraz z ojcem współpracował jako muzyk w norweskim musicalu z Mortenem Harketem, wokalistą zespołu a-Ha. Z musicalem koncertował w Europie, Ameryce i Chinach. W 2004 otrzymał Nagrodę Kulturalną im. Andersa Jahre’a.

W 2005 wziął udział w programie Idol: Jakten på en superstjerne, w którym doszedł do etapu półfinałów. W 2006 zwyciężył w konkursie talentów Kjempesjansen, do którego zgłosił się z autorską piosenką „Foolin”. Trzy lata wcześniej zgłosił się do tego konkursu, jednak nie przeszedł etapu przesłuchań. W 2007 odgrywał główną rolę w krajowej inscenizacji musicalu Skrzypek na dachu, wystawianego w stołecznym Teatrze Nye. Za rolę w produkcji otrzymał nagrodę Hedda. W międzyczasie występował gościnnie z wykonawcami, takimi jak m.in.: Morten Harket, Arve Tellefsen, Pinchas Zukerman, Hanne Krogh czy duet Knutsen i Ludvigsen. Pracował też jako akompaniator w największej orkiestrze symfonicznej Ung Symphony.

Alexander Rybak podczas konferencji prasowej 54. Konkursu Piosenki Eurowizji, maj 2009

W 2008 zakwalifikował się z piosenką „Fairytale” do programu Norsk Melodi Grand Prix mającego wyłonić reprezentanta Norwegii w 54. Konkursie Piosenki Eurowizji. W lutym 2009 zakwalifikował się do finału selekcji i zajął w nim pierwsze miejsce, zdobywszy łącznie 747 888 głosów od telewidzów i komisji jurorskiej, dzięki czemu został reprezentantem kraju w konkursie organizowanym w Moskwie. W maju wystąpił w drugim półfinale Konkursu Piosenki Eurowizji i z pierwszego miejsca awansował do sobotniego finału. Zwyciężył w nim po zdobyciu wówczas rekordowej liczby 387 punktów od telewidzów i jurorów, w tym m.in. najwyższych not (12 punktów) z 16 krajów. Podczas występu towarzyszyli mu tancerze z grupy Frikar (Hallgrim Hansegård, Sigbjørn Rua, Torkjell Lunde Børsheim) i chórzystki, Jorunn Hauge i Karianne Kjærnes. Po finale konkursu wydał debiutancki album studyjny pt. Fairytales, za który odebrał certyfikat potrójnej platynowej płyty za sprzedaż w ponad 13 tys. egzemplarzach w Norwegii. Z singlem „Fairytale” dotarł do pierwszego miejsca norweskiej listy przebojów, a także do pierwszej dziesiątki notowań w: Szwecji, Danii, Finlandii, Holandii i Belgii. Wydawnictwo promował również singlami: „Funny Little World” i „Roll with the Wind”. 29 maja był jurorem Nowe głosy Białorusi w Mińsku, był też gościem 18. Międzynarodowego Festiwalu Sztuk „Słowiański Bazar” w Witebsku. 10 listopada wystąpił podczas koncertu poświęconemu Dniu Milicji. Od 24 do 29 listopada koncertował w Rostowie nad Donem, Samarze, Jekaterynburgu, Moskwie i Petersburgu. W grudniu wystąpił z przebojem „Fairytale” na ceremonii wręczenia Pokojowej Nagrody Nobla. W trakcie gali nawiązał znajomość z amerykańskim producentem Wyclefem Jeanem i aktorem Willem Smithem. W międzyczasie odbył trasę koncertową po Norwegii, na której gościnnie wystąpiła z nim m.in. Elisabeth Andreassen oraz nagrał piosenkę „Ja nie wieriu w czudiesa/Supiergieroj”, wykorzystaną w oficjalnej ścieżce dźwiękowej rosyjskiego filmu Czarna błyskawica. Ponadto w 2009 odegrał drugoplanową rolę Leviego w filmie Yohan – Barnevandreren, a także był bohaterem filmu dokumentalnego Rune’a Langlo pt. Fairytale, the movie (2009), w którym pokazane były podróże po zwycięstwie na Eurowizji. 30 listopada wraz z Aleksiejem Jagudinem przemawiał na Placu Czerwonym w Moskwie podczas prezentacji symbolu Zimowych igrzysk Olimpijskich 2014 w Soczi.

Alexander Rybak podczas występu na festiwalu Handelsstevnet 2011

Na początku 2010 rozpoczął pracę nad nagraniem nowej płyty. Pod koniec stycznia wykonał utwór „Europe’s Skies” podczas gościnnego występu w finale fińskich eliminacji do 55. Konkursu Piosenki Eurowizji. Wystąpił też jako gość specjalny podczas krajowych selekcji eurowizyjnych w Słowenii, Rosji, Wielkiej Brytanii, Szwecji i Bośni i Hercegowinie. W kwietniu wydał piosenkę „Fela igjen”, którą nagrał we współpracy z zespołem Opptur. 11 czerwca odebrał nagrodę za „Debiut roku” na gali Muz-TV Music Award w Moskwie, na której nominowany był też do zdobycia statuetki w kategoriach: „Najlepszy wykonawca” i „Najlepsza ścieżka dźwiękowa” (za muzykę do filmu Czarna błyskawica). W czerwcu wydał album studyjny pt. No Boundaries. Użyczył głosu Czkawce, głównej postaci w norweskiej wersji filmu animowanego Jak wytresować smoka (2010). W połowie października wystąpił w Finlandii na festiwalu Russian Romance, a w wyniku współpracy ze szwedzkimi autorami wydał płytę pt. Visa vid vindens engar. Wiosną 2011 uczestniczył w szótej edycji programu rozrywkowego Let’s Dance.

W 2012 nawiązał współpracę z Paulą Seling, której pomógł w doborze uczestników do jej drużyny w pierwszej rumuńskiej edycji programu The X Factor. Kilka tygodni później nagrali wspólny singiel, „I’ll Show You”, który zaprezentowali w kwietniu 2012. Po premierze piosenki wyruszyli w europejską trasę promocyjną. Wystąpił wraz z Mariją Šerifović, Dimą Biłanem, Leną i duetem Ell & Nikki podczas drugiego półfinału 57. Konkursu Piosenki Eurowizji w Baku. W 2013 kontynuował współpracę z muzykami z Rumunii i Turcji, a także wziął udział w nagrywaniu projektu muzycznego dla norweskiego kanału telewizyjnego. Pracował na musicalem o nazwie Troll. Prowadził klasy mistrzowskie i koncertował z uczniami szkół muzycznych w krajach skandynawskich i w Stanach Zjednoczonych. W tym samym roku napisany przez niego utwór „I’m with You”, wykonywany przez Annsofi, zajął czwarte miejsce w finale Norsk Melodi Grand Prix 2013, norweskich eliminacji do 58. Konkursu Piosenki Eurowizji. W 2014 uczestniczył w programie Hver gang vi møtes. W maju nagrał piosenkę „Into a Fantasy” na potrzeby ścieżki dźwiękowej do drugiej części filmu animowanego Jak wytresować smoka 2 wytwórni DreamWorks. W tym czasie napisał też piosenkę „Still Here”, z którą Franklin Calleja zajął piąte miejsce w finale maltańskich eliminacji do 60. Konkursu Piosenki Eurowizji, a także założył girls band Miłki, który uformował na potrzeby udziału w białoruskich eliminacjach eurowizyjnych Eurofest 2015. Z piosenką „Accent” wokalistki zajęły czwarte miejsce w finale, rozgrywanym 26 grudnia (uplasowały się na drugim miejscu w głosowaniu telewidzów i na piątym – u jurorów). W jednym z wywiadów Rybak przyznał, że było to „najgorsze doświadczenie w jego karierze”. W czerwcu wydał rosyjskojęzyczny singiel „Kotik”. Użyczył głosu Shamanowi Shi-Sha w filmie Sawa. Serce wojownika (2015).

Alexander Rybak jako juror na festiwalu „Dziecięca Nowa Fala” w Jałcie, sierpień 2015

W 2015 uczestniczył w programie rozrywkowym Odin w odin!, a także wydał swoją pierwszą książkę dla dzieci pt. „Trolle og den magiske fela” (pol. Troll i magiczne skrzypce). W maju 2016 wystąpił gościnnie w finale 61. Konkursu Piosenki Eurowizji w Sztokholmie. W kolejnych miesiącach zaprezentował dwa nowe single, „I Came to Love You” i „Return”, do których nakręcił teledyski, a także użyczył głosu Wilkowi w filmie animowanym Dawno, dawno temu był pies (2016). W marcu 2017 opublikował klip do nagranego przez siebie coveru utworu „Fever” Peggy Lee, który następnie wydał w nowej wersji, jako „FIFA”, czym nawiązał do popularnej serii gier komputerowych FIFA. W nowym tekście utworu wspomniał m.in. o polskim piłkarzu, Robercie Lewandowskim. W maju nagrał anglojęzyczną wersję utworu „Amar pelos dois” Salvadora Sobrala, laureata 62. Konkursu Piosenki Eurowizji oraz zaprezentował teledysk do singla „Looking My Way”.

Alexander Rybak podczas prób do występu w 63. Konkursie Piosenki Eurowizji, maj 2018

W styczniu 2018 został ogłoszony jednym z finalistów norweskich eliminacji eurowizyjnych, Melodi Grand Prix 2018. Jego konkursową piosenką został singiel „That’s How You Write a Song”, do którego zrealizował teledysk. 10 marca wygrał w finale selekcji, dzięki czemu został ogłoszony reprezentantem Norwegii w 63. Konkursie Piosenki Eurowizji organizowanym w Lizbonie. Przed rozegraniem koncertu półfinałowego był uznawany za jednego z głównych faworytów do wygrania finału konkursu. 10 maja otworzył stawkę konkursową drugiego półfinału i z pierwszego miejsca zakwalifikował się do finału, który został rozegrany 12 maja. Wystąpił w nim z siódmym numerem startowym i zajął 15. miejsce po zdobyciu 144 punktów w tym 84 punkty od telewidzów (11. miejsce) i 60 pkt od jurorów (16. miejsce).

Życie prywatne

Był związany ze skrzypaczką Ingrid Berg Mehus. Od 2016 był w związku z Julie Gaarud Holm, w 2019 się rozstali. Następnie związał się z Martine Røsten Aune.

Dyskografia

Albumy studyjne

• Fairytales (2009)
• No Boundaries (2010)
• Nebesa Evropy (2010)
• Visa vid vindens ängar (2011)
• Christmas Tales (2012)
• Trolle og den magiske fela (2015)

Single

Rok	Tytuł	Album
2009	„Fairytale”	Fairytales
	„Funny Little World”
	„Roll with the Wind”
	„Ja nie wieriu w czudiesa/Supiergieroj”	Ścieżka dźwiękowa filmu Czarna błyskawica
2010	„Fela igjen” (z Opptur)	–
	„Oah”	No Boundaries
	„Europe's Skies”
	„Niebiesa Ewropy”
2011
	„Atlantis”	–
	„Resan till dig”	Visa vid vindens ängar
2012	„I’ll Show You” (z Paulą Seling)	–
	„Leave Me Alone”
	„Strela amura”
	„Dostala”
2014	„Into a Fantasy”	Ścieżka dźwiękowa filmu Jak wytresować smoka 2
	„What I Long For”	–
2015	„Kotik”
	„Typisk nors”
	„Blant fjell”	Trolle og den magiske fela
	„Venner” (z Pernille Hogstad Stene)
2016	„I Came to Love You”	–
	„Lublu tebia kak ransze”
	„5 to 7 Years”
	„Return”
	„Foolin’”
	„Abrazame”
2017	„Looking My Way”
	„Fever”
	„Til Julie”
2018	„That’s How You Write a Song”
	„Mom”
	„Let the Music Guide You”
2019	„I’m Still Here”
2020	„My Whole World”
	„Give Me Rain”

Filmografia

• 2010: Brzydkie kaczątko jako Lis
• 2010: Jak wytresować smoka? jako Ikking (norweski dubbing)
• 2010: Yohan – Barnevandrer jako Levi
• 2014: Jak wytresować smoka 2 jako Czkawka (norweski dubbing)
• 2015: Sawa. Serce wojownika jako Shaman Shi-Sha (norweski dubbing)
• 2016: Dawno, dawno temu był pies jako Wilk (norweski dubbing)

Nagrody i wyróżnienia

Rok	Kategoria	Tytułem	Nagroda	Nota	Źródło
2000	Konkurs Młodych muzyków Sparre Olsen	–	–	Laur
2001
2003	Nagroda dla studentów Maedowmount	–	–	Laur
2004	Nagroda im. Andersa Jaresa	w dziedzinie kultury	–	Laur
2006	Konkurs NRK Kjempesjansen	„Foolin’”	–	Laur
2007	Nagroda Heddy	Za rolę w spektaklu Skrzypek na dachu teatru Nye Teater	Nagroda Heddy	Laur
2009	Året hit	Fairytales	Spellemannprisen	Nominacja
	Årets Spellemann			Laur
	Ârtes nykommer	Artysta roku		Nominacja
	Mannlig Artist	Fairytales		Nominacja
2010	Kryształowy Glog	–	Rosyjska Narodowa Nagroda Roku	Laur
	Radiohitte	Zagraniczny wykonawca	Nagroda God Ether	Laur
	Nagrody Muz–TV 2010	Przełom roku	–	Laur