Algirdas Julien Greimas

Algirdas Julien Greimas albo Algirdas Julius Greimas (ur. 9 marca 1917 w Tule, zm. 27 lutego 1992 w Paryżu) – litewski i francuski semiotyk, teoretyk literatury (narratolog) i językoznawca (semantyk i historyk języka).

Życiorys

Początkowo studiował na Litwie prawo, później w latach 1936–1939 we Francji językoznawstwo. Po odbyciu podczas wojny służby wojskowej w Związku Radzieckim, w 1944 roku wrócił do Francji, gdzie w 1949 obronił doktorat na Sorbonie. W latach 1949–1958 pracował jako wykładowca w Aleksandrii, gdzie poznał Rolanda Barthes'a. W latach 1958–1962 pracował jako profesor Uniwersytetu w Ankarze. Od 1965 był dyrektorem VI Sekcji Ecole Pratique des Hautes Etudes w Paryżu. W 1975 objął Katedrę Semantyki Ogólnej w Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales. W latach 1965–1970 pracował również w Laboratorium Antropologii Społecznej Claude'a Lévi-Straussa.

Dorobek naukowy

Z wyjątkiem kilku wczesnych artykułów oraz ważnej monografii na temat mitologii litewskiej, wszystkie prace Greimasa powstały po francusku. Jego najważniejsze książki to: Apie dievus ir žmones, Sémantique structurale, Du Sens I i Du Sens II, a także napisany wspólnie z Josephem Courtésem Dictionnaire raisonné de la théorie du langage. Na język polski przetłumaczono tylko bardzo niewielką część jego dorobku.

Charakterystyczną cechą metody semiotycznej Greimasa jest stosowanie w analizie semiotycznej pojęć i narzędzi logiki. Jedną z najważniejszych koncepcji opracowanych przez Greimasa jest tzw. kwadrat semiotyczny, który stał się bazą dla stworzenia generatywistycznego modelu narracji.

Bibliografia prac Greimasa dostępnych w przekładzie na język polski

• Elementy gramatyki narracyjnej (z Du Sens I), przeł. Z. Kruszyński, "Pamiętnik Literacki" 1984 z. 4. Przedruk w: M. Głowiński (red.) Narratologia, Gdańsk 2004.
• O niedoskonałości, tłum. A. Grzegorczyk, Poznań 1993.
• Porównawcza nauka o micie, Ku teorii interpretacji opowiadania mitycznego (oba teksty z Du Sens I) i Ku semiotyce topologicznej (z Sémiotique et sciences sociales), tłum. A. Grzegorczyk, E. Umińska-Plisenko, [w:] Edmund Leach, Algirdas Julien Greimas Rytuał i narracja, Warszawa 1989.
• O bogach i ludziach: studia o mitologii litewskiej, przekł. Bogusława Marszalik, Kęty 2007.