Andrzej Stopka

Andrzej Stopka
Data i miejsce urodzenia	23 września 1904 ; Siedlec
Data i miejsce śmierci	11 sierpnia 1973 ; Kraków
Narodowość	polska
Język	polski
Alma Mater	Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie
Dziedzina sztuki	malarstwo, scenariusz, grafika
	Odznaczenia
	;

Grób Andrzeja Stopki na cmentarzu Rakowickim w Krakowie

Andrzej Wiesław Stopka (ur. 23 września 1904 w Siedlcu koło Krzeszowic, zm. 11 sierpnia 1973 w Krakowie) – polski scenograf, malarz i grafik.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Andrzeja Stopki Nazimka i Marianny (Marii Teresy) z Pruczków. Studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych u profesorów Karola Frycza, Władysława Jarockiego i Józefa Mehoffera. Studia ukończył w roku 1931.

W czasie okupacji niemieckiej współpracował z dr Ludwikiem Żurowskim w niesieniu pomocy Żydom w krakowskim getcie. Ukrywał w swoim mieszkaniu rodzinę Juliana Aleksandrowicza.

Od 1945 roku zajmował się głównie scenografią. Uprawiał też karykaturę. Debiutował jako scenograf w krakowskim Teatrze Lalki i Aktora „Groteska” w roku 1945. Później tworzył scenografie dla innych teatrów krakowskich, a także dla Teatru Nowego w Łodzi oraz Teatru Narodowego w Warszawie. Projektował też scenografie do przedstawień baletowych. Najciekawsze scenografie Stopka stworzył do przedstawień reżyserowanych przez Kazimierza Dejmka. W 1950 roku został mianowany profesorem scenografii w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Do grona jego uczniów należeli m.in. Andrzej Kreütz-Majewski, Krzysztof Pankiewicz, Jan Polewka i Kazimierz Wiśniak.

Jego karykatury osób z kręgu kultury polskiej wyróżniały się skrajną lakonicznością, często były zredukowane do kilku kresek. Publikował je w tygodnikach kulturalnych oraz w „Przekroju”. Często sygnował swoje karykatury rysunkiem stopki. Autor ilustracji w książkach^[1].

Zmarł w Krakowie, pochowany na cmentarzu Rakowickim (kwatera VIII-3-17)^[2].

Razem z drugą żoną, Wincentyną Wodzianowską (1909–1991), został wyróżniony (pośmiertnie) Medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, przyznanym w 1982 przez Instytut Jad Waszem w Izraelu^[3]^[4].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1959)^[5]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (22 lipca 1953)^[6]
Medal 10-lecia Polski Ludowej (28 stycznia 1955)^[7]
Medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata (pośmiertnie, 1982)^[3]

Nagrody

Nagroda Ziemi Krakowskiej (WRN) za całokształt osiągnięć artystycznych i działalność społeczną (1950)
Nagroda Artystyczna miasta Krakowa za działalność plastyczną (1954)
Wyróżnienie Podkomitetu Literatury i Sztuki Nagrody Państwowej (zespołowe) za scenografię do sztuki Bertolta Brechta Kaukaskie kredowe koło w inscenizacji Ireny Babel w Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie (1955)^[8]
Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia z okazji wystawy „Polskie dzieło plastyczne w 15-leciu PRL” (1963)
Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za całokształt twórczości teatralnej i graficznej (1967)
Nagroda Państwowa II stopnia za wybitne osiągnięcia w dziedzinie scenografii i nawiązywanie do polskich tradycji ludowych (1972)
Nagroda Miasta Krakowa (1972)^[9]

Przypisy

↑ Katalog Biblioteki Narodowej. [dostęp 2010-12-10].
↑ Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Andrzej Stopka. rakowice.eu. [dostęp 2017-08-01].
↑ ^a ^b Lista Yad Vashem - Polscy Sprawiedliwi_S [online], sprawiedliwi.org.pl [dostęp 2020-09-11] .
↑ Lista Yad Vashem - Polscy Sprawiedliwi_W [online], sprawiedliwi.org.pl [dostęp 2020-09-11] .
↑ Zbigniew Skolicki przewodniczącym Prez. Rady Narodowej m. Krakowa. „Dziennik Polski”. Nr 265, s. 2, 7 listopada 1959.
↑ M.P. z 1953 r. nr 90, poz. 1142 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
↑ M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410 - Uchwały Rady Państwa z dnia 28 stycznia 1955 r. nr 0/245 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
↑ Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-07-09].
↑ Od nich zależy kształt krakowskiej kultury, „Dziennik Polski”, s. 1, nr 124, 26 maja 1972.

Bibliografia

Andrzej Stopka, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-21] .

[1] Katalog Biblioteki Narodowej. [dostęp 2010-12-10].

[2] Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Andrzej Stopka. rakowice.eu. [dostęp 2017-08-01].

[:0-3] Lista Yad Vashem - Polscy Sprawiedliwi_S [online], sprawiedliwi.org.pl [dostęp 2020-09-11] .

[4] Lista Yad Vashem - Polscy Sprawiedliwi_W [online], sprawiedliwi.org.pl [dostęp 2020-09-11] .

[5] Zbigniew Skolicki przewodniczącym Prez. Rady Narodowej m. Krakowa. „Dziennik Polski”. Nr 265, s. 2, 7 listopada 1959.

[6] M.P. z 1953 r. nr 90, poz. 1142 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.

[7] M.P. z 1955 r. nr 103, poz. 1410 - Uchwały Rady Państwa z dnia 28 stycznia 1955 r. nr 0/245 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

[8] Nagrody Państwowe za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki. „Życie Warszawy”. Rok XII, Nr 173 (3656), s. 5, 22 lipca 1955. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-07-09].

[9] Od nich zależy kształt krakowskiej kultury, „Dziennik Polski”, s. 1, nr 124, 26 maja 1972.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Życiorys

Ordery i odznaczenia

Nagrody

Przypisy

Bibliografia

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.