Archie Stark
| Pełne imię i nazwisko |
Archibald McPherson Stark | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Data i miejsce śmierci |
27 maja 1985 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Pozycja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kariera juniorska | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kariera seniorska[a] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kariera reprezentacyjna | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Archibald McPherson Stark (ur. 21 grudnia 1897 w Glasgow, zm. 27 maja 1985 w Kearny) – amerykański piłkarz, który występował na pozycji napastnika, reprezentant Stanów Zjednoczonych.
Dzieciństwo
[edytuj | edytuj kod]Urodził się i dorastał w Szkocji, jednak gdy Archie miał 13 lat, wraz z rodziną przeniósł się do Stanów Zjednoczonych. Jego rodzina osiedliła się hrabstwie Hudson, w stanie New Jersey, gdzie Archie zapisał się do swojego pierwszego klubu, West Hudson Junior. W wieku zaledwie 14 lat Stark trafił do Kearny Scots, gdzie rozpoczął seniorską karierę[1].
Kariera klubowa
[edytuj | edytuj kod]Wczesna kariera
[edytuj | edytuj kod]W 1915, wraz z Kearny Scots wygrał swoje pierwsze trofeum – American Cup 1915, gdzie w finale Scots pokonali Brooklyn Celtic 1:0 po golu Starka[2]. Po sezonie 1915/1916 Stark przeniósł się do klubu Babcock & Wilcox. Karierę Starka przerwało przystąpienie do armii Stanów Zjednoczonych, które w 1917 przystąpiły do I wojny światowej. Podczas wojny, Stark stacjonował we Francji[1].
Powrót po wojnie
[edytuj | edytuj kod]Do USA wrócił w 1919, gdzie zaczął grę dla Paterson, z którym dotarł do finału National Challenge Cup, przegrywając 2:0 z Bethlehem Steel. Po epizodzie dla Paterson, Stark przeniósł się do Kearny, gdzie swoją siedzibę miał klub Erie A.A i tam spędził dwa sezony. Po sezonie 1920/1921 zakończył współpracę z Erie A.A. i przeszedł do New York Field Club. W sezonie 1923/1924 strzelił 21 ligowych goli, które pozwoliły mu został po raz pierwszy królem strzelców. W nowojorskim klubie spędził trzy sezony, w których strzelił 56 goli w 80 meczach. W samej American Soccer League wystąpił w 69 meczach strzelając 45 goli, pozostałe 11 trafień i 11 występów zanotował w krajowym pucharze.
Bethlehem Steel
[edytuj | edytuj kod]Po sezonie 1923/1924 zaczął grać dla Bethlehem Steel, gdzie przesunięto go z pozycji prawego skrzydłowego, na której grał w poprzednich latach, na środkowego napastnika[1]. Już w pierwszym sezonie, Stark strzelił 67 goli w 44 meczach w ASL[3], co stanowi Światowy Rekord. W pierwszym sezonie zdobył koronę króla strzelców. W rozgrywkach ligowych udało mu się także 8-krotnie skompletować hat–tricka[3]. Łącznie w sezonie 1924/1925 (wliczając puchar ligi) strzelił 70 goli. Z Beethlehem wywalczył 2. miejsce w lidze. W drugim sezonie udało mu się zdobyć pierwsze trofeum dla klubu–1925/1926 National Challenge Cup, w którym 11 kwietnia pokonali Ben Millers 7:2, a Stark został bohaterem spotkania strzelając 3 gole. Łącznie w sezonie 1925/1926 strzelił 54 goli w 45 meczach, a w lidze 43 goli w 37 meczach. W sezonie 1926/1927 Bethlehem Steel wygrał po raz pierwszy ASL, a Archie Stark zakończył sezon z 23 golami w lidze, łącznie strzelając 25 goli. Sezon 1927/1928 zakończył z 34 golami, z czego 27 strzelił w lidze. 20 z nich zdobył w regularnym sezonie, zaś 7 pozostałych zdobył w fazie play–off (w tym 3 w wygranym finałowym dwumeczu).
W sezonie 1928/1929 rozegrał tylko 7 meczów i strzelił 2 gole w ASL. Było to spowodowane tzw. Soccer War, czyli sporem pomiędzy American Soccer League, a Amerykańskim Związkiem Piłkarskim[4]. Władze ASL zbojkotowały rozgrywki narodowego pucharu we wrześniu 1928. Z bojkotu wyłamały się 3 drużyny (w tym Bethlehem Steel), na które wkrótce zostało nałożone wykluczenie ze struktur ligowych i kara pieniężna w wysokości 1000 dolarów. W odpowiedzi United States Football Associaction utworzył nowe rozgrywki–Eastern Professional Soccer League, do którego dołączyły wszystkie 3 wykluczone kluby. W sezonie 1928/1929 w EPSL strzelił 41 goli i został królem strzelców. Rozegrał jeszcze 7 meczów i strzelił 9 goli w 1929 EPSL. Po upadku tej ligi rozegrał 19 meczów i strzelił 28 goli w American Soccer League. W 1930, z powodu Soccer War, a także sytuacji finansowej klubu, Bethlehem Steel zostało rozwiązane. Z tego powodu Stark przeniósł się do Newark Americans, jeszcze wcześnie przebywając na turnieju w Europie z Fall River Marksmen, które ostatecznie nie zdecydowało się pozyskać Starka ze względu na problemy finansowe.
Schyłek kariery
[edytuj | edytuj kod]W pierwszym sezonie dla nowego klubu zdołał strzelić 15 goli, z czego 12 w lidze. W Newark grał do rozwiązania ASL (1933), jednakże statystyki z dwóch pozostałych sezonów zaginęły. Z powodu rozwiązania Newark Americans i ASL, Stark zaczął grę dla Kearny Irish, w którym w 1934 zakończył karierę. Z klubem zdobył mistrzostwo ligi, na zakończenie kariery został również królem strzelców: 22 goli (razem z Razzo Carrollem).
Kariera reprezentacyjna
[edytuj | edytuj kod]Jego debiut w barwach reprezentacji Stanów Zjednoczonych miał miejsce 27 czerwca w Quebec w meczu towarzyskim przeciwko Kanadzie, który przegrał 1:0[5]. Drugi mecz rozegrał 8 listopada tego samego roku w Nowym Jorku. Jego zespół wygrał 6:1, a on sam strzelił 5 bramek[5]. Miał możliwość reprezentowania swojego kraju na Mistrzostwach Świata 1930, lecz odrzucił propozycję gry z powodu sytuacji finasowej, a później wybierając europejskie tournée z Fall River Marksmen[2].
W 1950, Archie Stark został wprowadzony do National Soccer Hall of Fame[6].
Statystyki kariery
[edytuj | edytuj kod]Klubowe
[edytuj | edytuj kod]| Klub | Sezon | Liga | Liga | Puchar kraju | Puchar ligi | Suma | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mecze | Bramki | Mecze | Bramki | Mecze | Bramki | Mecze | Bramki | |||
| Kearny Scots | 1912/1913 | NAFL | ||||||||
| 1913/1914 | ||||||||||
| 1914/1915 | ||||||||||
| 1915/1916 | ||||||||||
| Babcock & Wilcox | 1916/1917 | |||||||||
| West Hudson | 1917/1918 | |||||||||
| Paterson F.C. | 1918/1919 | |||||||||
| Erie A.A. | 1919/1920 | |||||||||
| 1920/1921 | ||||||||||
| New York Field Club | 1921/1922 | ASL | 21 | 13 | 2 | 2 | 23 | 15 | ||
| 1922/1923 | 23 | 11 | 5 | 6 | 28 | 17 | ||||
| 1923/1924 | 25 | 21 | 4 | 3 | 29 | 24 | ||||
| Bethlehem Steel | 1924/1925 | 44 | 67 | 2 | 3 | 46 | 70 | |||
| 1925/1926 | 37 | 43 | 5 | 7 | 3 | 4 | 45 | 54 | ||
| 1926/1927 | 29 | 23 | 3 | 0 | 1 | 2 | 33 | 25 | ||
| 1927/1928 | 46 | 27 | 2 | 1 | 4 | 6 | 52 | 34 | ||
| 1928/1929 | 7 | 2 | 7 | 2 | ||||||
| 1928/1929 | EPSL | 32 | 41 | 4 | 6 | 36 | 47 | |||
| 1929 | 7 | 9 | 7 | 9 | ||||||
| 1929/1930 | ASL | 19 | 28 | 5 | 6 | 24 | 34 | |||
| Newark Americans | 1930 | 19 | 12 | 4 | 3 | 23 | 15 | |||
| 1931 | 12 | 2 | 1 | 1 | 13 | 3 | ||||
| 1931 | 11 | 4 | 3 | 1 | 14 | 5 | ||||
| Kearny Irish | 1933/1934 | ASL II | 25 | 22 | 25 | 22 | ||||
| Łącznie | 357 | 303 | 38 | 36 | 10 | 15 | 405 | 376 | ||
Reprezentacyjne
[edytuj | edytuj kod]| Reprezentacja | Rok | Mecze | Bramki |
|---|---|---|---|
| Stany Zjednoczone | 1925 | 2 | 5 |
| Suma | 2 | 5 | |
| Mecze i gole w reprezentacji | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Lp. | Data | Miasto | Przeciwnik | Gol | Wynik | Rozgrywki |
| 1. | 27.06.1925 | Quebec | Kanada  |
0:1 | towarzyski | |
| 2. | 8.11.1925 | Nowy Jork | Kanada |
 |
6:1 | towarzyski |
Sukcesy
[edytuj | edytuj kod]Klubowe
[edytuj | edytuj kod]- American Soccer League: 1926/1927, 1927/1928 (play–offy)
- American Cup: 1915
- National Challenge Cup: 1925/1926
- Lewis Cup: 1928
- Eastern Professional Soccer League: 1928/1929, 1929
Indywidualne
[edytuj | edytuj kod]- Król strzelców American Soccer League: 1923/1924 (21 goli), 1924/1925 (67 goli)
Rekordy
[edytuj | edytuj kod]- Światowy rekord za największą liczbę goli strzeloną w jednym sezonie ligowym: 67 goli (sezon 1924/1925)[7]
- Najskuteczniejszy zawodnik w historii American Soccer League: 253 bramki[8]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Archie Stark [online], bethlehemsteelsoccer.org [dostęp 2022-11-29].
- ↑ a b The Archives Room: The record-setting Archie Stark [online], Society for American Soccer History, 16 listopada 2022 [dostęp 2022-11-29] (ang.).
- ↑ a b The Year in American Soccer – 1925 [online], web.archive.org, 2 listopada 2015 [dostęp 2022-11-29] [zarchiwizowane z adresu 2015-11-02].
- ↑ The Archives Room: What was the Soccer War? [online], Society for American Soccer History, 5 października 2022 [dostęp 2022-11-29] (ang.).
- ↑ a b USA – Details of International Matches 1885-1969 [online], rsssf.org [dostęp 2022-11-29].
- ↑ Archie Stark – 1950 Inductee | National Soccer Hall of Fame [online], Archie Stark – 1950 Inductee | National Soccer Hall of Fame [dostęp 2022-11-29] (ang.).
- ↑ World League Topscorers [online], rsssf.org [dostęp 2022-11-29].
- ↑ American Soccer League I Statistical Leaders [online], web.archive.org, 3 marca 2009 [dostęp 2022-11-29] [zarchiwizowane z adresu 2009-03-03].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Archie Stark na stronie Bethlehem Steel
- Archie Stark na stronie National Soccer Hall of Fame