Bezsenność (zbiór opowiadań)

Bezsenność
Autor	Stanisław Lem
Typ utworu	Opowiadania fantastyczne, apokryf, scenariusz filmowy
	Wydanie oryginalne
Miejsce wydania	Polska
Język	polski
Data wydania	1971
Wydawca	Wydawnictwo Literackie

Bezsenność – zbiór opowiadań Stanisława Lema. Zawiera również jeden scenariusz filmowy. Po raz pierwszy wydany nakładem Wydawnictwa Literackiego w roku 1971.

Spis utworów

Kongres futurologiczny (z cyklu Ze wspomnień Ijona Tichego)
Arthur Dobb: "Non serviam" (dołączone w późniejszych niż pierwsze wydaniach Doskonałej próżni)
Ananke (z cyklu Opowieści o pilocie Pirxie)
Przekładaniec. Scenariusz filmowy (pierwodruk „Ekran”, 1968, później w tomie Przekładaniec)
Kobyszczę (z Cyberiady, acz włączone do niej w późniejszych niż pierwsze wydaniach)

Opis utworów

Ananke

Akcja opowiadania toczy się na Marsie, gdzie trwają prace nad kolonizacją planety. Niezbędne zasoby dostarczają piloci niewielkich kosmicznych statków transportowych; jednym z nich jest Pirx. Bohater jest świadkiem wejścia w atmosferę planety "stutysięcznika" Ariel - olbrzymiej jednostki, będącej w stanie sprawniej dostarczać zasoby marsjańskim bazom. Gdy dochodzi do katastrofy Ariela, Pirx staje się członkiem komisji badającej okoliczności zdarzenia^[1].

Istotną część utworu stanowią rozważania Pirxa nad kontrastem między wyobrażeniami ludzkości o Marsie a rzeczywistością planety, w szczególności kanałów marsjańskich^[1].

Kobyszczę

Konstruktor Trurl, pod wpływem sporu z przyjacielem, Klapaucjuszem, decyduje się zapewnić szczęście wszystkim istotom rozumnym. Z problemem tym mierzy się na wiele sposobów. Jednym z nich jest Kontemplator Bytu Szczęsny, czyli tytułowe Kobyszczę^[2].

Ekranizacje

Przekładaniec (1968) – film polski w reżyserii Andrzeja Wajdy, w roli głównej Bogumił Kobiela (Richard Fox), scenariusz Stanisława Lema w oparciu o jego wcześniejsze słuchowisko radiowe Czy pan istnieje, Mr Jones?^[3]
W roku 1969 na podstawie tego samego scenariusza Lema Przekładaniec zrealizowano również odcinek brytyjskiego teatru telewizji BBC Thirty-Minute Theatre, zatytułowany Roly Poly. Odcinek ten nie zachował się w archiwum BBC^[4].

Przypisy

↑ ^a ^b Stanisław Lem - Okrutna, ale pouczająca lekcja [online], solaris.lem.pl [dostęp 2024-01-18] .
↑ Kobyszczę, [w:] StanisławS. Lem StanisławS., Cyberiada, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2002, s. 224-269 .
↑ Ekranizacje twórczości Stanisława Lema. Klub Miłośników Filmu. [dostęp 2009-12-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-12)].
↑ "Missing or incomplete episodes for programme THIRTY MINUTE THEATRE". [dostęp 2016-08-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].

[:0-1] Stanisław Lem - Okrutna, ale pouczająca lekcja [online], solaris.lem.pl [dostęp 2024-01-18] .

[2] Kobyszczę, [w:] StanisławS. Lem StanisławS., Cyberiada, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2002, s. 224-269 .

[3] Ekranizacje twórczości Stanisława Lema. Klub Miłośników Filmu. [dostęp 2009-12-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-12)].

[4] "Missing or incomplete episodes for programme THIRTY MINUTE THEATRE". [dostęp 2016-08-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].

[1]

[2]

[3]

[4]

Dzieła fantastyczne i beletrystyka	Astronauci Bajki robotów Bezsenność Biblioteka XXI wieku Cyberiada Czas nieutracony Człowiek z Marsa Doskonała próżnia Dzienniki gwiazdowe Eden Fiasko Głos Pana Golem XIV Inwazja z Aldebarana Katar Kongres futurologiczny Księga robotów Lata czterdzieste Maska Niezwyciężony Noc księżycowa Obłok Magellana Ogród ciemności Opowieści o pilocie Pirxie Pamiętnik znaleziony w wannie Pokój na Ziemi Polowanie Powrót z gwiazd Powtórka Pożytek ze smoka Prowokacja Sezam Sknocony kryminał Solaris Szpital Przemienienia Śledztwo Wielkość urojona Wizja lokalna Zagadka. Opowiadania
Zbiory felietonów i publicystyka	Bomba megabitowa Dylematy Dziury w całym Krótkie zwarcia Lube czasy Mój pogląd na literaturę Okamgnienie Planeta LEMa Rasa drapieżców Rozprawy i szkice Sex Wars Tajemnica chińskiego pokoju Wejście na orbitę
Eseje	Diabeł i arcydzieło Dialogi Fantastyka i futurologia Filozofia przypadku Summa technologiae
Listy	Boli tylko, gdy się śmieję… I mów, że moja chwała z przyjaciół się bierze Lem w PRL-u Listy Listy albo opór materii Sława i Fortuna
Dramaty i scenariusze	Jacht „Paradise” Korzenie. Drrama wieloaktowe Przekładaniec
Różne	Człowiek z Marsa. Opowiadania młodzieńcze. Wiersze Dyktanda czyli… Wysoki Zamek Wysoki Zamek. Wiersze młodzieńcze
Wywiady	Rozmowy ze Stanisławem Lemem Świat na krawędzi Świat według Lema Tako rzecze… Lem
Adaptacje filmowe	Milcząca gwiazda (1960) Ikaria XB 1 (1963) Przekładaniec (1968) Solaris (1968) Solaris (1972) Test pilota Pirxa (1978) Szpital Przemienienia (1979) Victim of the Brain (1988) Solaris (2002) Ijon Tichy – gwiezdny podróżnik (2007) 1 (2009) Kongres (2013)
Pozostałe media	The Invincible
Postacie	Ijon Tichy Profesor Tarantoga