Canzona (muzyka)

Canzona, kancona – określenie dotyczące kilku rodzajów utworów wokalnych i instrumentalnych:

1. włoska forma poetycka wywodząca się bezpośrednio z Prowansji, używana od XII do XVII wieku;
2. forma wstępna frottoli i villanelli (canzone alla napoletana);
3. utwór instrumentalny powstały w XVI wieku, początkowo oparty na transkrypcjach francuskich chansons na instrumenty klawiszowe lub lutnię. Tego typu renesansowa canzona posiada wyrazisty temat o ostro zarysowanej rytmice, charakteryzuje się przejrzystym rozczłonkowaniem tekstu muzycznego i zastosowaniem techniki imitacyjnej. W XVII wieku coraz popularniejsze stały się canzony na zespoły instrumentalne. Były to wstępne formy fugi lub - jako bardziej rozbudowane - stanowiły formy wstępne sonaty da chiesa.

Bibliografia

• Jerzy Habela: Słowniczek muzyczny. Warszawa: PWM, 1968. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
• Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
• Leksykon muzyki od a do ż : kompozytorzy, muzycy, wykonawcy, historia, technika, pojęcia, wykonania, wypisy, przykłady nutowe. Warszawa: Muza, 1995, s. 70. ISBN 83-7079-148-4.