Choroba Gauchera
| |
| Klasyfikacje | |
| ICD-10 | |
|---|---|
Choroba Gauchera (ang. Gaucher disease) – uwarunkowana genetycznie lizosomalna choroba spichrzeniowa o autosomalnym recesywnym sposobie dziedziczenia, spowodowana mutacją w genie GBA kodującym białko enzymu glukocerebrozydazy[1].
Wyróżnia się kilka postaci klinicznych choroby:
- typ 1 nieneuronopatyczny o przewlekłym przebiegu (szacunkowo 1 przypadek na 50 000 urodzeń),
- typ 2 ostry neuronopatyczny niemowlęcy (szacunkowo 1 przypadek na 100 000 urodzeń),
- typ 3 podostry neuronopatyczny (szacunkowo 1 przypadek na 100 000 urodzeń)[2].
Chorobę nazwano imieniem lekarza Philippe Gauchera, który jako pierwszy opisał jej objawy w 1882 roku[3].
Choroba Gauchera spowodowana jest odkładaniem glukozyloceramidu w komórkach. Jest to rzadko występujący dziedziczny brak enzymu (glukocerebrozydazy), co skutkuje odkładaniem się substancji (glukozyloceramidu) w różnych częściach organizmu, takich jak śledziona, wątroba i kości[4].
Objawy
[edytuj | edytuj kod]Typ I
- niedokrwistość, małopłytkowość
- powiększenie śledziony i wątroby
- zmiany kostne – modelowanie kości długich, osteopenia, martwica kości, zniszczenie stawów (głównie biodrowych), patologiczne złamania
- przewlekłe bóle i kryzy bólowe uniemożliwiające poruszanie się[5]
Typ II
- zajęcie układu nerwowego – szybko narastające objawy opuszkowe, zez, apraksja gałek ocznych, zaburzenia połykania, wyniszczenie
- niedokrwistość, małopłytkowość
- powiększenie śledziony i wątroby[5]
Typ III
- mniejsze nasilenie objawów neurologicznych
Letalna choroba Gauchera (postać noworodkowa)
- obrzęk płodowy collodion baby
- zajęcie układu nerwowego
- nieprawidłowy skład lipidów skóry (utrata wody i zgon w ciągu kilku godzin lub dni po urodzeniu)[5]
Rozpoznanie
[edytuj | edytuj kod]Stwierdzenie deficytu aktywności β-glukocerebrozydazy w leukocytach krwi obwodowej lub w hodowanych fibroblastach. Obecność "komórek Gauchera" (piankowate makrofagi) w szpiku lub bioptatach z wątroby lub z usuniętej śledziony. Badanie mutacji w genie β-glukocerebrozydazy[5].
Leczenie
[edytuj | edytuj kod]Standardowe leczenie pacjentów z chorobą Gauchera typu 1 to substytucja enzymatyczna (ang. ERT) w zastrzyku. W leczeniu pacjentów z chorobą Gauchera typu 1 lub typu 3 stosowana jest imigluceraza. Wykazano, że stosowanie tej substancji zapewnia zmniejszenie rozmiarów śledziony i wątroby, poprawę lub normalizację małopłytkowości, niedokrwistości, gęstości mineralnej kości i obciążenia szpiku kostnego oraz łagodzi lub usuwa ból kości i przełomy kostne. Ponadto przyczynia się także ona do zmniejszenia spoczynkowego wydatku energetycznego. Wykazano, że ma ona wpływ na aspekty psychiczne i fizyczne jakości życia w chorobie. Imigluceraza u dzieci umożliwia prawidłowy rozwój, powoduje przyspieszenie wzrostu i przyczynia się do osiągnięcie prawidłowego wzrostu i gęstości mineralnej kości po osiągnięciu wieku[6].
Można również stosować preparat Zavesca. Substancją czynną preparatu Zavesca jest miglustat. Leczenie takie można stosować jedynie w leczeniu pacjentów, u których ERT jest niewłaściwa. Przyczyny, dla których nie należy prowadzić ERT, obejmują przypadki z problemami z powtarzalnym wlewem dożylnym i trudnościami w odnalezieniu odpowiedniej żyły.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ F.Y. Choy, Intrafamilial clinical variability of type 1 Gaucher disease in a French-Canadian family, „Journal of Medical Genetics”, 25 (5), 1988, s. 322–325, ISSN 0022-2593, PMID: 3385740, PMCID: PMC1050458 [dostęp 2017-02-24].
- ↑ Marina Jmoudiak, Anthony H. Futerman, Gaucher disease: pathological mechanisms and modern management, „British Journal of Haematology”, 129 (2), 2005, s. 178–188, DOI: 10.1111/j.1365-2141.2004.05351.x, ISSN 0007-1048, PMID: 15813845 [dostęp 2017-02-24].
- ↑ Gaucher PCE. De l’epithelioma primitif de la rate, hypertrophie idiopathique de la rate sans leucemie. Academic thesis, Paris, France, 1882.
- ↑ J. Goldblatt, Type I Gaucher disease, „Journal of Medical Genetics”, 25 (6), 1988, s. 415–418, ISSN 0022-2593, PMID: 3294411, PMCID: PMC1050511 [dostęp 2017-02-24].
- ↑ a b c d P.P. Liberski, W. Papierz, Neuropatologia Mossakowskiego, Wydawnictwo CZELEJ, 2005, s. 73-74 ISBN 83-89309-63-7
- ↑ Charakterystyka produktu leczniczego. [dostęp 2017-03-07]. (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- GAUCHER DISEASE, TYPE I w bazie Online Mendelian Inheritance in Man (ang.)
- GAUCHER DISEASE, TYPE II w bazie Online Mendelian Inheritance in Man (ang.)
- GAUCHER DISEASE, TYPE III w bazie Online Mendelian Inheritance in Man (ang.)
