Contras
Contras – prawicowa partyzantka walcząca przeciwko rządowi Sandinistowskiego Frontu Wyzwolenia Narodowego (FSLN) w Nikaragui. Contras wspierana była przez Stany Zjednoczone – CIA prowadziło program szkolenia oddziałów contras, a rząd amerykański udzielał im wsparcia militarnego i finansowego. Partyzanci złożyli broń w 1990 roku po porażce FSLN w wyborach. Nazwa Contras jest skrótem hiszpańskiego słowa contrarevolucionario[1][2][3].
Wsparcie amerykańskie
[edytuj | edytuj kod]
Partyzantka wspierana była na różne sposoby przez amerykańską administrację Ronalda Reagana niechętną FSLN[2][3]. Oddziały partyzanckie był szkolone przez amerykańskie służby na terenie sąsiedniego Hondurasu, a oddziały stale otrzymywały pomoc finansową od amerykańskiego rządu[2][3]. Administracja Reagana nielegalnie i potajemnie kontynuowała finansowanie Contras także po tym gdy w 1984 roku Kongres Stanów Zjednoczonych zabronił finansowania partyzantów. Od 1984 roku pieniądze na wspomaganie rebeliantów rząd USA przekazywał z nielegalnej sprzedaży broni Iranowi (afera Iran-Contras)[4][5][6]. W 1986 roku Kongres zniósł zakaz, po którym przeznaczono dla Contras 100 milionów dolarów[7].
Kontrowersje wokół funduszy pochodzących z narkotyków
[edytuj | edytuj kod]Contras zajęli się przemytem kokainy dostarczanej poprzez Panamę. Narkotyki przewozili samolotami do Kalifornii, gdzie trwała wówczas wojna między gangami narkotykowymi[8].
W 1988 roku amerykański senator John Kerry opublikował raport ujawniający powiązania między Contras a szmuglem narkotyków[9]. Dochodzenie Narodowego Archiwum Bezpieczeństwa odkryło dokumenty wykazujące, że Biały Dom wiedział o szmuglu narkotyków i finansowaniu sił contras z funduszy pochodzących z narkotyków. W sierpniu 1996 roku reporter Gary Webb z San Jose Mercury News opublikował serię artykułów zatytułowaną Dark Alliance, w której połączył sojusz między contras a CIA z początkami przemytu kokainy do Kalifornii[10]. Według Webba administracja amerykańska w celu pozyskania funduszy dla Contras zaoferowała azyl kilku znanym handlarzom narkotyków[11].
Łamanie praw człowieka przez Contras
[edytuj | edytuj kod]Zwolennicy FSLN, jak i niezależne organizacje zajmujące się prawami człowieka i ich ochroną, oskarżają Contras o łamanie praw człowieka na masową skalę i podejmowanie działań zbrojnych przeciwko ludności cywilnej popierającej sandinistów. Strona amerykańska oraz zwolennicy Contras stanowczo te twierdzenia odrzucają. Mimo tego według raportu Katolickiego Instytutu Stosunków Międzynarodowych Right to Survive: Human Rights in Nicaragua z 1987 roku partyzanci Contras winni byli morderstw, tortur, gwałtów, podpaleń oraz porwań na wielką skalę, zaś głoszone przez nich demokratyczne hasła stanowiły niewiele wartą przykrywkę[12]. Również obserwatorzy z Americas Watch wielokrotnie alarmowali o popełnianych przez partyzantkę okrucieństwach wobec sandinistów, jeńców oraz cywilów, uwzględniających niszczenie obiektów niemilitarnych (ośrodki pomocy medycznej, szkoły, magazyny z żywnością), mordowanie cywilów, pastwienie się nad jeńcami oraz palenie całych wiosek nikaraguańskich[13][14].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ rewolucja nikaraguańska, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2016-06-06].
- ↑ a b c Contras. [dostęp 2016-06-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-25)].
- ↑ a b c Artur Domosławski, Gorączka latynoamerykańska, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, s. 239.
- ↑ Iran-Contras Afera. [w:] onet.wiem [on-line]. Grupa Onet.pl SA. [dostęp 2014-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-03)]. (pol.).
- ↑ Krzysztof Korzeniewski: Irak (Polish Edition). Wyd. Akademickie „Dialog”, s. 55. ISBN 83-88938-66-5.
- ↑ Baker, Dean (2007). The United States since 1980 (The World Since 1980). Cambridge, UK: Cambridge University Press. s. 101. ISBN 0-521-86017-2.
- ↑ Bob Woodward, Tajne wojny CIA. Kraków 1997, s.515.
- ↑ Roderick Batson Full Circle: Africaamerica s. 281.
- ↑ „The Oliver North File”. National Security Archive. 2004-12-26.
- ↑ Restored version of the original „Dark Alliance” web page, San Jose Mercury News, now hosted by narconews.com. narconews.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-28)]..
- ↑ Gary Webb, Dark Alliance, wyd. 1st trade pbk. ed, New York: Seven Stories Press, 1999, s. 177, ISBN 978-1-888363-93-7, OCLC 41212072.
- ↑ The Catholic Institute for International Relations. „Right to Survive: Human Rights in Nicaragua”, The Catholic Institute for International Relations, 1987.
- ↑ Odpowiedź na zaprzeczenia prezydenta Reagana w sprawie terroru Contras.
- ↑ William Blum o wydarzeniach w Nikaragui.