Fala Radcliffe’a
Fala Radcliffe’a[1][2] (ang. Radcliffe wave) – monolityczna struktura gazowa w kształcie fali w Drodze Mlecznej, zbudowana z połączonych ze sobą obszarów gwiazdotwórczych[1].
Odkrycie
[edytuj | edytuj kod]Odkryta przez naukowców z Uniwersytetu Harvarda podczas tworzenia trójwymiarowej mapy obszarów gwiazdotwórczych w Drodze Mlecznej, na podstawie danych zebranych w 2013 przez sondę Gaia[3]. Nazwa obiektu pochodzi od nazwy instytutu Radcliffe Institute for Advanced Study, którego pracownicy dokonali odkrycia[2]. Oryginalną pracę opublikowano w „Nature” 7 stycznia 2020[4][5].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Fala Radcliffe’a jest długą, cienką strukturą gazu o masie 3 milionów mas Słońca, długości około 9000 i szerokości około 400 lat świetlnych, która unosi się w kształcie sinusoidy z maksymalną amplitudą 521 lat świetlnych nad i pod płaszczyznę dysku galaktycznego Drogi Mlecznej, średnim okresem 6523 lat świetlnych, nachyloną do dysku pod kątem 20°[5]. Fala ta obejmuje wiele obszarów formowania się gwiazd, które wcześniej uważano za składowe Pasa Goulda[6].
Słońce oddziałuje z falą Radcliffe’a, przeszło przez jej strukturę 13 mln lat temu i przejdzie za kolejne 13 mln lat[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Radek Kosarzycki: Nowa mapa Drogi Mlecznej pokazuje gigantyczną falę gwiezdnych żłobków. pulskosmosu.pl, 2020-01-08. [dostęp 2020-01-09].
- ↑ a b arb: Niezwykła fala. Coś uderzyło w naszą galaktykę?. rp.pl, 2020-01-09. [dostęp 2020-01-09].
- ↑ Ethan Lee: Harvard Scientists Find Wave of Stellar Nurseries in Milky Way. harvard.edu, 2020-01-07. [dostęp 2020-01-09]. (ang.).
- ↑ Mary Todd Bergman: Behind the Radcliffe Wave, Creative Inspiration. harvard.edu, 2020-01-07. [dostęp 2020-01-09]. (ang.).
- ↑ a b Alves, J., Zucker, C., Goodman, A.A. et al.. A Galactic-scale gas wave in the solar neighborhood. „Nature”, 2020-01-07. DOI: 10.1038/s41586-019-1874-z. PMID: 31910431. (ang.).
- ↑ Mary Todd Bergman: The Giant in Our Stars. harvard.edu, 2020-01-07. [dostęp 2020-01-09]. (ang.).
- ↑ Hannah Osborne: Something Appears to Have Collided with the Milky Way and Created a Huge Wave in the Galactic Plane. harvard.edu, 2020-01-07. [dostęp 2020-01-15]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Serwis www nt. fali Radcliffe’a (ang.)
- Wizualizacja fali Radcliffe’a (ang.)
- The Rise of the Milky Way w serwisie YouTube – wykład João Alvesa, szefa zespołu odkrywców Fali Radcliffe’a (ang.)
| Lokalizacja | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Galaktyki satelitarne |
| ||||
| Ramiona spiralne |
| ||||
| Strumienie gwiazd | |||||
| inne |
