Hajat Tahrir asz-Szam
 Biało-zielono-biały baner wykorzystywany przez HTS | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
28 stycznia 2017 |
| Komendanci | |
| Obecny | |
| Konflikty zbrojne | |
| wojna domowa w Syrii | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Skład |
Dżabhat an-Nusra, |
Hajat Tahrir asz-Szam (HTS, arab. هيئة تحرير الشام, tłum. Organizacja Wyzwolenia Lewantu) – sunnicka koalicja grup zbrojnych o profilu islamistycznym, dżihadystycznym[1][2] i terrorystycznym[3][4][5], zaangażowanych wojnę domową w Syrii.
HTS uchodzi za najsilniejszą frakcję wojskową syryjskiej opozycji[6], od grudnia 2024 de facto kontrolującą Syrię[7][8].
Historia
[edytuj | edytuj kod]HTS powstał 28 stycznia 2017 w wyniku połączenia Dżabhat Fath asz-Szam (wcześniej Dżabhat an-Nusra, do 2016 oficjalne syryjskie ramię Al-Ka’idy), Dżabhat Ansar ad-Din, Dżajsz as-Sunna, Liwa al-Hakk i Harakat Nur ad-Din az-Zanki[9][10].
Proces zjednoczenia odbył się z inicjatywy Abu Dżabira asz-Szajcha, islamistycznego dowódcy będącego drugim emirem Ahrar asz-Szam. W 2017 wezwał on wszystkie siły opozycji do zjednoczenia się pod jego islamskim przywództwem i poprowadzenia „ludowego dżihadu”, celem obalenia partii Baas, wyparcia z Syrii szyickich bojowników Hezbollahu oraz wprowadzenia szariatu[11] .
Powstaniu HTS towarzyszył wybuch konfliktu na pełną skalę między nową koalicją, a lojalistami konkurencyjnej Al-Ka’idy zorganizowanymi w Hurras ad-Din i odrzucającymi koncept skupienia się głównie wokół kwestii syryjskiej. HTS udało się wyprzeć HAD z większości kontrolowanych przez siebie terytoriów i od tego czasu HTS realizuje program „syrianizacji” kontrolowanych terytoriów; skupia się na utworzeniu względnie stabilnej administracji cywilnej, która oprócz utrzymywania prawa i porządku świadczy usługi publiczne i współpracuje z organizacjami humanitarnymi[10].
HTS utworzył w Idlibie tzw. Rząd Zbawienia, który miał zarządzać codziennymi sprawami w regionie. Policja religijna HTS-u miała dopilnować, by kobiety nosiły hidżab, sklepy były zamykane w piątki, a mieszkańcy uczestniczyli w cotygodniowych modlitwach. Zakazano słuchania muzyki, a także palenia fajek wodnych w miejscach publicznych[12]. Oficjalnie HTS stara się zdystansować od Al-Ka’idy[13][12], kreując swój wizerunek jako obrońców syryjskich sunnitów[12].
Harakat Nur ad-Din az-Zanki oddzielił się od Tahrir asz-Szam już w lipcu 2017, a Dżabhat Ansar ad-Din w 2018 roku[14].
W 2017 roku na terenach zajmowanych przez HTS rozlokowały się tureckie posterunki wojskowe mające na celu patrolowanie północno-zachodniej Syrii w ramach zawieszenia broni ustalonego w drodze negocjacji w Astanie[15].
HTS i FSA
SDF
27 listopada 2024 roku HTS rozpoczęła szeroko zakrojoną ofensywę przeciw siłom rządowym. W pierwszym tygodniu walk organizacja zdobyła większość Aleppo i znacznie poszerzyła swoją strefę wpływów na północy kraju[16]. 8 grudnia przejęli kontrolę nad Damaszkiem i ogłosili „wyzwolenie Syrii spod reżimu Al-Asada”[7][8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Jerome, Patrick Drevon, Haenni: How Global Jihad Relocalises and Where it Leads: The Case of HTS, the Former AQ Franchise in Syria. San Domenico di Fiesole: European University Institute, 2021, s. v. ISSN 1028-3625.
- ↑ The Development of Political Jihadism. W: Aaron Y. Zelin: The Age of Political Jihadism: A Study of Hayat Tahrir al-Sham. Washington DC: The Washington Institute for Near East Policy, 2022, s. 7–12. ISBN 979-8-9854474-4-6. (ang.).
- ↑ Hay’at Tahrir al-Sham, [w:] Listed terrorist organisations [online], Australian National Security (ang.).
- ↑ Сергей Петров, В поисках «умеренной оппозиции»: силы боевиков в сирийском Идлибе [online], Федеральное агентство новостей [zarchiwizowane z adresu 2020-05-30] (ros.).
- ↑ Bill Roggio, Hayat Tahrir al Sham’s terror network in Syria [online], Long War Journal, 12 grudnia 2024 (ang.).
- ↑ Hay'at Tahrir al-Sham. Stanford University. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b Rebels say they have captured Damascus as Bashar al-Assad reported to have fled [online], The Guardian [dostęp 2024-12-08].
- ↑ a b World reacts to Bashar al-Assad’s fall, capture of Damascus [online], Al-Jazeera [dostęp 2024-12-08] (ang.).
- ↑ Al-Qaeda and allies announce new entity in Syria [online], Long War Journal, 28 stycznia 2017 (ang.).
- ↑ a b Mona Alami: Syria's Largest Militant Alliance Steps Further Away From Al-Qaeda. Syria Deply, 6 grudzień 2017. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Thomas Joscelyn: Hay'at Tahrir al Sham leader calls for 'unity' in Syrian insurgency. Long War Journal, 10 lutego 2017. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b c Syria’s main insurgent group seeks to move away from al-Qaida past, get off Western terrorism lists [online], AP News, 14 maja 2023 (ang.).
- ↑ Tomasz Rydelek, Al-Julani – ojciec chrzestny syryjskiej rebelii [online], Puls Lewantu, 12 sierpnia 2018 [zarchiwizowane z adresu 2021-05-05].
- ↑ New component split from "Hay'at Tahrir al-Sham". Syria Call, 9 luty 2018. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Elizabeth Tsurkov: Hayat Tahrir al-Sham (Syria). ECFR, 10 listopad 2020. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Michał Potocki, Syryjscy dżihadyści biorą Aleppo i prą na Damaszek, „Dziennik Gazeta Prawna”, 1 grudnia 2024 [dostęp 2024-12-02].