Hemopoeza
Hemopoeza[1][2], hematopoeza[2], hemocytopoeza[3] (ze starogreckiego αἷμα (haima) - krew, cytus - komórka, ποιεῖν (poesis) - wytwarzać[3]) – proces wytwarzania i różnicowania się elementów morfotycznych krwi zachodzący w układzie krwiotwórczym poprzez proliferację oraz dojrzewanie komórek macierzystych hemopoezy[1][3].
U zdrowego człowieka, w wieku dorosłym, hemopoeza zachodzi jedynie w szpiku kostnym, który znajduje się w kościach. Oprócz krwiotwórczego szpiku czerwonego w kościach znajduje się także rodzaj tkanki tłuszczowej, którą określa się nazwą szpik żółty[4].
Ontogeneza
[edytuj | edytuj kod]Komórki blastodermy mogą różnicować się w okresie zarodkowym w[1]:
- angioblasty
- komórki macierzyste hemopoezy.
Następnie komórki macierzyste hemopoezy dzielą się, co kilka dni[3], niesymetrycznie dając: komórki macierzyste hemopoezy i komórki ukierunkowane (progenitorowa) różnego typu czyli[1]:
- wspólna komórka progenitorowa linii granulocytarnej i mieloidalnej
- wspólna progenitorowa komórka limfopoezy.
Dalsze podziały określane są pojęciami[1]:
W czasie życia płodowego komórki krwiotwórcze przemieszczają się do wątroby i śledziony, gdzie odbywa się hemopoeza. W 2. połowie okresu płodowego dochodzi też do stopniowego zasiadlania przez komórki krwiotwórcze szpiku. U płodu i u dzieci w okresie wzrostu szpik czerwony znajduje się we wszystkich kościach, natomiast u osoby dorosłej głównie w kościach biodrowych, trzonach kręgów, żebrach i mostku. W sytuacjach szczególnych i w przebiegu niektórych chorób może dojść do podjęcia czynności krwiotwórczej przez śledzionę i wątrobę u dorosłego[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Tadeusz Krzymowski, Jadwiga Przała: Fizjologia zwierząt : podręcznik dla studentów wydziałów medycyny weterynaryjnej, wydziałów biologii i hodowli zwierząt akademii rolniczych i uniwersytetów: praca zbiorowa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2005, s. 228-230. ISBN 83-09-01792-8.
- ↑ a b Marzena Popielarska-Konieczna: Słownik szkolny : biologia. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2003, s. 193. ISBN 83-7389-096-3.
- ↑ a b c d Wojciech. Sawicki: Histologia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2009, s. 227-229. ISBN 978-83-200-4103-3.
- ↑ a b Andrzej Szczeklik, Piotr Gajewski: Interna Szczeklika 2017. Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2017. ISBN 978-83-7430-517-4.
