Jan Bogdanowicz (1827–1891)
| |
| Data urodzenia |
10 marca 1827 |
|---|---|
| Data śmierci |
11 lutego 1891 |
| Miejsce spoczynku |
Puchaczów |
Jan Bogdanowicz (ur. 10 marca 1827, zm. 11 lutego 1891) – polski ziemianin, uczestnik Wiosny Ludów na Węgrzech, zastępca członka Komitetu Centralnego Narodowego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Jan Bogdanowicz herbu Łada, syn Grzegorza i Marianny z Piramowiczów, urodził się w rodzinie ziemiańskiej gospodarującej majątkiem Nadrybie. Wraz z bratem, Kazimierzem, wcześnie zaangażował się w ruch niepodległościowy. W 1847 r. został skazany przez sąd wojenny za pobicie Kozaka, ale zbiegł z aresztu i uciekł za granicę[1]. W latach 1848–1849 walczył w polskim legionie w powstaniu narodowym na Węgrzech, następnie przebywał w Paryżu. Po ogłoszeniu przez cara amnestii dla zesłańców i emigrantów powrócił w 1859 r. do Nadrybia.
W 1859 roku Jan Bogdanowicz poślubił zamożną szlachciankę Marcelinę Chądzyńską[2] i zajął się odbudowywaniem zrujnowanego po śmierci ojca majątku. Na początku lat 60 XIX w. zaangażował się wraz z bratem w działalność konspiracyjną. Po nabożeństwach w kościele Puchaczowie, Jan przemawiając do ludu wzywał do wspólnej walki z zaborcą. Zapraszał chłopów na rozmowy do dworu, gościł emisariuszy z Warszawy – studentów Akademii Medycznej[2]. Jan z okolicznymi ziemianami postawił przed kościołem w Puchaczowie drewniany krzyż, w celu upamiętnienia ofiar manifestacji w Warszawie z 1861 roku [1]. Jan początkowo związał się ze stronnictwem białych, wkrótce przyłączył się jednak do stronnictwa czerwonych popierających ideę powstania zbrojnego. W 1862 r. Jan Bogdanowicz został zastępcą członka Komitetu Centralnego i komisarzem zarządzającym Rusią, Lubelszczyzną i Podlasiem. Po wykryciu przez władze rosyjskie w grudniu 1862 r. podziemnej siatki, Jan Bogdanowicz został aresztowany i osadzony w twierdzy Zamość. Został skazany na zesłanie. W latach 1863–1865 przebywał w miasteczku Kiereńsk w guberni penzeńskiej. Towarzyszyła mu żona Marcelina[1].
Po powrocie w 1865 r. pozostawał pod nadzorem policyjnym i nie angażował się w działalność społeczną. Skoncentrował się na odbudowie majątku. Zmarł 11 lutego 1891 r. Pochowany został na cmentarzu w Puchaczowie.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Z dziejów Nadrybia. Okruchy wspomnień. Anna Chryć, Agnieszka Gołębiowska, Lucyna Jędruszak, Maria Paryła, Alicja Skoczylas, Hanna Tołubińska, Iwona Wróbel. Łęczna: Powiat Łęczyński, 2010. ISBN 978-83-62203-08-6.
- ↑ a b Tekst o patronie szkoły w Nadrybiu. [dostęp 2013-01-14].