Jan Czerniak

Sukcesja apostolska
Data konsekracji	2 lutego 1959
Miejscowość	Gniezno
Miejsce	bazylika prymasowska Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
Konsekrator	Stefan Wyszyński
Współkonsekratorzy	Antoni Baraniak; Lucjan Bernacki
Współkonsekrowani biskupi
Jan Zaręba	8 września 1963
Jan Cieński	30 czerwca 1967
Jan Michalski	21 grudnia 1975
Jan Wiktor Nowak	25 marca 1982
Bogdan Wojtuś	8 października 1988

Jan Czerniak
	Biskup tytularny Eudocii
	Maria; Maryja
	Maria; Maryja
Kraj działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	21 grudnia 1906 ; Sokolniki
Data i miejsce śmierci	3 lutego 1999 ; Gniezno
	Biskup pomocniczy gnieźnieński
Okres sprawowania	1959–1989
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	12 czerwca 1932
Nominacja biskupia	18 listopada 1958
Sakra biskupia	2 lutego 1959

Życiorys

Urodził się 21 grudnia 1906 w Sokolnikach^[1]. Był stypendystą fundacji właścicieli majątku Gorazdowo Józefa i Zofii Żychlińskich^[2]. Kształcił się w gimnazjum we Wrześni, gdzie w 1926 złożył egzamin dojrzałości. Studia filozoficzno-teologiczne odbył w latach 1927–1929 w Gnieźnie, następnie w latach 1929–1932 w Poznaniu. Święceń prezbiteratu udzielił mu 12 czerwca 1932 w archikatedrze Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Poznaniu kardynał August Hlond, prymas Polski. Studia teologiczne kontynuował zaocznie na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie w 1949 uzyskał magisterium^[1].

W latach 1932–1938 pracował jako wikariusz w parafii Świętej Trójcy w Strzelnie. W 1938 został ustanowiony asystentem kościelnym Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej na archidiecezję gnieźnieńską i archidiecezję poznańską. W listopadzie 1939 został aresztowany przez Niemców. Do sierpnia 1940 był internowany w obozie dla kapłanów w Kazimierzu Biskupim, po czym został wysiedlony do Generalnego Gubernatorstwa, gdzie objął funkcję rezydenta w parafii Najświętszej Maryi Panny Królowej Różańca Świętego w Wysokim Kole. W listopadzie 1944 zmuszony do opuszczenia placówki, zamieszkał u rodziny w Inowłodziu. Do archidiecezji gnieźnieńskiej powrócił w marcu 1945. W latach 1945–1947 był proboszczem parafii św. Katarzyny w Smogulcu, pełniąc jednocześnie obowiązki duszpasterskie w parafiach św. Anny w Jaktorowie i św. Małgorzaty w Chojnie. Następnie został zatrudniony w gnieźnieńskiej kurii metropolitalnej na stanowiskach: referenta w wydziale duszpasterskim (od 1947), egzaminatora prosynodalnego (od 1951), wizytatora księży dziekanów i parafii dziekańskich (od 1952), promotora sprawiedliwości (od 1956) i kierownika wydziału duszpasterskiego (od 1957)^[1].

18 listopada 1958 został prekonizowany biskupem pomocniczym archidiecezji gnieźnieńskiej ze stolicą tytularną Eudocia. Święcenia biskupie otrzymał 2 lutego 1959 w bazylice prymasowskiej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gnieźnie. Udzielił mu ich kardynał Stefan Wyszyński, prymas Polski, któremu asystowali Antoni Baraniak, arcybiskup metropolita poznański, i Lucjan Bernacki, biskup pomocniczy gnieźnieński^[1]. Jako dewizę biskupią przyjął słowo „Maria” (Maryja)^[3]. W diecezji został ustanowiony wikariuszem generalnym. W kurii metropolitalnej kierował wydziałem administracji ogólnej, pełnił także funkcje delegata arcybiskupa metropolity w radzie duszpasterskiej i w radzie Kapłańskiej oraz administratora mensy arcybiskupiej. Po śmierci kardynała Wyszyńskiego, od 28 maja do 8 lipca 1981 zarządzał archidiecezją jako wikariusz kapitulny. W 1958 został dziekanem, a w 1975 prepozytem gnieźnieńskiej kapituły prymasowskiej. 11 lutego 1989 papież Jan Paweł II przyjął jego rezygnację z obowiązków biskupa pomocniczego gnieźnieńskiego^[1].

W Konferencji Episkopatu Polski był członkiem Komisji Maryjnej (przewodniczył Sekcji Sanktuariów Maryjnych) i Komisji ds. Duszpasterstwa. W latach 1961–1981 protokołował posiedzenia plenarne Konferencji. W 1963 i 1965 brał udział kolejno w II i IV sesji soboru watykańskiego II^[1]. Był współkonsekratorem podczas sakr biskupa pomocniczego włocławskiego Jana Zaręby (1963), biskupa Jana Cieńskiego (1967) oraz biskupów pomocniczych gnieźnieńskich: Jana Michalskiego (1975), Jana Wiktora Nowaka (1982) i Bogdana Wojtusia (1988)^[4].

Zmarł 3 lutego 1999 w Gnieźnie^[5]. 6 lutego 1999^[6] został pochowany na cmentarzu św. Piotra i Pawła w Gnieźnie^[7]. W 2012 jego szczątki ekshumowano i przeniesiono do krypty biskupów pomocniczych gnieźnieńskich kościoła św. Piotra i Pawła w Gnieźnie, położonego na terenie tego cmentarza^[7].

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 25–26. ISBN 83-7052-900-3.
↑ M. Jankowski: Gorazdowo – park, dworek, cmentarz. gorzelniagorazdowo.w.interia.pl (arch.). [dostęp 2018-12-25].
↑ K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 187. ISBN 83-7052-900-3.
↑ Jan Czerniak. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2015-07-04]. (ang.).
↑ Śp. bp Jan Czerniak. opoka.org.pl. [dostęp 2015-07-04].
↑ Uroczystości pogrzebowe bpa Jana Czerniaka. ekai.pl (arch.), 1999-02-06. [dostęp 2018-12-25].
↑ ^a ^b Gniezno: Prymas poświęcił kryptę biskupów pomocniczych. ekai.pl (arch.), 2012-11-02. [dostęp 2018-12-25].