Jens Otto Krag
| |
| Data i miejsce urodzenia |
15 września 1914 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
22 czerwca 1978 |
| Premier Danii | |
| Okres |
od 3 września 1962 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Premier Danii | |
| Okres |
od 11 października 1971 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
Jens Otto Krag (ur. 15 września 1914 w Randers, zm. 22 czerwca 1978 w Skiveren) – duński polityk, działacz Socialdemokraterne i jej lider w latach 1962–1972, poseł do Folketingetu, minister, od 1962 do 1968 oraz od 1971 do 1972 premier Danii.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Młodość i wykształcenie
[edytuj | edytuj kod]Jens Otto Krag urodził się 15 września 1914. Był synem sprzedawcy tytoniu[1][2] Andersa Madsena Kraga (1872–1934) i Astrid Birgitte Markussen (1885–1954)[3]. W 1933 rozpoczął studia ekonomiczne na Uniwersytecie Kopenhaskim, które skończył w 1940 (z dyplomem candidatus rerum politicarum)[1][2]. Pracował w Vareforsyningsdirektoratet, państwowej dyrekcji do spraw zaopatrzenia[2].
Kariera polityczna
[edytuj | edytuj kod]Już od czasów nastoletnich angażował się w politykę[1]. Na początku lat 30. wstąpił do Danmarks Socialdemokratiske Ungdom, młodzieżowej organizacji Socialdemokraterne[4][5]. Jego kariera polityczna rozpoczęła się w 1944, kiedy mianowano go sekretarzem komitetu partyjnego ds. programu partii[1]. Brał aktywny udział w opracowaniu przyjętego w następnym roku dokumentu programowego Fremtidens Danmark[2]. W 1947 został po raz pierwszy członkiem parlamentu[1], w którym zasiadał do 1973[6].
Od 13 listopada 1947 do 16 września 1950 pełnił funkcję ministra handlu[7], a następnie był doradcą gospodarczym w ambasadzie Danii w Stanach Zjednoczonych[2]. Od 30 września do 1 listopada 1953 był ministrem bez teki, a od 1 listopada 1953 zajmował stanowisko ministra pracy[8], kończąc urzędowanie 28 maja 1957[9]. Następnie do 8 października 1958 był ministrem do spraw współpracy gospodarczej z zagranicą, po czym objął stanowisko ministra spraw zagranicznych[10]. Funkcję tę pełnił także w pierwszym[11] i drugim[12] rządzie Vigga Kampmanna (do 3 września 1962)[12].
W 1962 został nowym przewodniczącym Socialdemokraterne, partią tą kierował do 1972[1][13]. 3 września 1962 objął urząd premiera Danii. Jego pierwsza kadencja zakończyła się 26 września 1964[14], a druga 2 lutego 1968[15] w wyniku rezygnacji złożonej 24 stycznia tegoż roku[16][17]. Podczas drugiej kadencji (od 28 listopada 1966 do 1 października 1967) pełnił jednocześnie funkcję ministra spraw zagranicznych[15].
W latach 1968–1971 jego ugrupowanie pozostawało w opozycji, Jens Otto Krag działał na rzecz przystąpienia Danii do Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej[2]. W 1971 pełnił funkcję przewodniczącego Rady Nordyckiej[18][19]. 11 października 1971 ponownie został premierem Danii, którym był do 5 października 1972[20]. Podał się dość niespodziewanie do dymisji wkrótce po udanym referendum akcesyjnym, w którym Duńczycy opowiedzieli się za przystąpieniem do EWG. Na swojego następcę wskazał Ankera Jørgensena[2].
Dalsza działalność
[edytuj | edytuj kod]Po zakończeniu kadencji premiera odszedł z polityki, po czym był wykładowcą Uniwersytetu w Aarhus. W latach 1974–1975 kierował przedstawicielstwem Komisji Europejskiej w USA[2], a następnie wrócił do Danii, gdzie redagował gazetę[4].
Zmarł 22 czerwca 1978 na zawał serca, którego doznał w swoim domu letniskowym niedługo po przybyciu na osiemnaste urodziny syna[21]. Został pochowany na Vestre Kirkegård w Kopenhadze[22][23].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Był dwukrotnie żonaty. Pierwszy związek małżeński zawarł 26 maja 1950 we Frederiksbergu ze szwedzką aktorką Birgit Tengroth (1915–1983), z którą rozwiódł się w 1952. 31 lipca 1959 we francuskim Roquebrune-Cap-Martin poślubił duńską aktorkę Helle Virkner (1925–2009), z którą rozwiódł się w 1973[3]. Z drugą żoną miał dwoje dzieci: syna Jensa Christiana (ur. 1960) i córkę Astrid Helene (ur. 1962)[24][25]. Był ateistą[26].
Wyróżnienia i upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]W 1966 otrzymał Nagrodę Karola Wielkiego[5][27][28][29][30], a w 1973 otrzymał Robert-Schuman-Preis[5].
W serialu Lepsze czasy w rolę Jensa Otto Kraga wcielił się Lars Mikkelsen[31][32].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Pedersen 1995 ↓, s. 254.
- ↑ a b c d e f g h Jens Otto Krag. denstoredanske.lex.dk. [dostęp 2020-09-23]. (duń.).
- ↑ a b J.O. Krag. biografiskleksikon.lex.dk. [dostęp 2020-09-23]. (duń.).
- ↑ a b Jens Otto Krag, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2014-04-18] (ang.).
- ↑ a b c Docherty i Lamb 2006 ↓, s. 196.
- ↑ Krag, Jens Otto. bundesarchiv.de. [dostęp 2020-09-23]. (niem.).
- ↑ Regeringen Hans Hedtoft I. stm.dk. [dostęp 2014-04-18]. (duń.).
- ↑ Regeringen Hans Hedtoft III. stm.dk. [dostęp 2014-04-18]. (duń.).
- ↑ Regeringen H.C. Hansen I. stm.dk. [dostęp 2014-04-18]. (duń.).
- ↑ Regeringen H.C. Hansen II. stm.dk. [dostęp 2014-04-18]. (duń.).
- ↑ Regeringen Viggo Kampmann I. stm.dk. [dostęp 2014-04-18]. (duń.).
- ↑ a b Regeringen Viggo Kampmann II. stm.dk. [dostęp 2014-04-18]. (duń.).
- ↑ Formænd og statsministre. socialdemokraterne.dk. [dostęp 2015-05-06]. (duń.).
- ↑ Regeringen Jens Otto Krag I. stm.dk. [dostęp 2014-04-18]. (duń.).
- ↑ a b Regeringen Jens Otto Krag II. stm.dk. [dostęp 2014-04-18]. (duń.).
- ↑ Danish Premier Submits His Resignation To King. „The News and Courier”, s. 7D, 1968-01-25. (ang.).
- ↑ Krag Quits as Danish Premier After Party’s Defeat. nytimes.com, 1968-01-24. [dostęp 2014-04-18]. (ang.).
- ↑ Rulers: International organizations A-N: Nordic Council. rulers.org. [dostęp 2014-06-23]. (ang.).
- ↑ Past Presidents of the Nordic Council. norden.org. [dostęp 2014-06-23]. (ang.).
- ↑ Regeringen Jens Otto Krag III. stm.dk. [dostęp 2014-04-18]. (duń.).
- ↑ Jens Krag, Former Danish Premier Led Country Into European Economic Community. „Toledo Blade”, s. 24, 1978-06-23. (ang.).
- ↑ Erik Skytte: Jens Otto Krag (1914–1978). findagrave.com, 2006-07-15. [dostęp 2014-04-18]. (ang.).
- ↑ Jens Otto Krag. gravsted.dk. [dostęp 2015-08-06]. (duń.).
- ↑ Viben Bech: Helle Virkner (1925–2009). kvinfo.dk. [dostęp 2014-04-18]. (duń.).
- ↑ Helle Kastholm Hansen: Søsser Krag er død. ekstrabladet.dk, 2014-07-10. [dostęp 2018-03-30]. (duń.).
- ↑ Jørgen Steens: Grundtvig i knibe: Ny religiøsitet truer frisind. kristeligt-dagblad.dk, 2010-10-26. [dostęp 2017-10-26]. (duń.).
- ↑ Pedersen 1995 ↓, s. 258.
- ↑ Charlemagne Prize Goes To Danish Chief. „Toledo Blade”, s. 20, 1966-05-20. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
- ↑ Charlemagne Prize: Earlier Declarations. aachen.de. [dostęp 2014-06-23]. (ang.).
- ↑ Charlemagne Prize Laureate 1966 Jens Otto Krag. karlspreis.de. [dostęp 2015-01-06]. (ang.).
- ↑ Lepsze czasy w bazie IMDb (ang.). [dostęp 2015-01-06].
- ↑ Lars Mikkelsen. dfi.dk. [dostęp 2015-08-07]. (duń.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Mogens N. Pedersen: Jens Otto Krag. W: David Wilsford (red.): Political Leaders of Contemporary Western Europe: A Biographical Dictionary. Westport: Greenwood Press, 1995, s. 253–259. ISBN 978-0-313-28623-0. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
- James C. Docherty, Peter Lamb: Historical Dictionary of Socialism. Lanham: Scarecrow Press, 2006, s. 196, seria: Historical dictionaries of religions, philosophies, and movements. ISBN 978-0-8108-5560-1. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Jens Otto Krag. „Der Spiegel”. 16/1960, s. 53, 1960-04-13. ISSN 0038-7452. [dostęp 2020-09-23]. (niem.).
- Dänemarks politisches Wunderkind. „Die Zeit”. 36/1962, s. 2, 1962-09-07. ISSN 0044-2070. [dostęp 2020-09-23]. (niem.).
