Joseph Breinl von Wallerstern
| |
| Data i miejsce urodzenia |
8 grudnia 1800 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
18 stycznia 1869 |
| Starosta tarnowski | |
| Okres |
od 1835 |
| Odznaczenia | |
| |
Joseph Breinl von Wallerstern (ur. 8 grudnia 1800 w czeskiej Pradze, zm. 18 stycznia 1869 w Grazu)[1][2][3] – XIX-wieczny urzędnik austriacki[4]. Pierwotnie praktykant konceptowy przy Gubernium we Lwowie. W latach 1835–1846 starosta w Tarnowie. W 1837 dyrektor gimnazjum i studium filozoficznego w Tarnowie[5].
W 1846 r. krążyła po cyrkule tarnowskim plotka o zbliżającym się powstaniu i planowanym przez szlachtę rzekomym, masowym mordowaniu chłopów i Żydów. Zaniepokojeni dwaj żydowscy piekarze z Ryglic: Mendel Fenchel i Mojżesz Klappholz oraz Izrael Salamon złożyli donos do starostwa[6]. W jego konsekwencji 10 lutego doszło do kilku rewizji i aresztowań na terenie Ryglic. Donosiciele otrzymali od starosty Breinla nagrodę[7]. Aby zapobiec wybuchowi powstania niepodległościowego, Joseph Breinl prowokacyjnie wykorzystał antyszlachecki ruch chłopski w Tarnowskiem i skierował go przeciw ziemiaństwu[8]. W dniu 16 lutego 1846 roku starosta Breinl zwołał na 18 lutego do Tarnowa zebranie wójtów i przedstawicieli chłopstwa. Na spotkaniu gdzie zgromadziło się ok. 70 osób[9] za obietnicę rychłej poprawy ich sytuacji (zniesienie pańszczyzny) polecił, aby rozbrajali powstańców i odsyłali ich żywych lub martwych do siedziby cyrkułu w Tarnowie. Apelując do ludu o pomoc, Breinl utwierdzał go w przekonaniu, że władze nie będą przeszkadzać w rozprawieniu się ze szlachtą.
Po wydarzeniach rzezi galicyjskiej starosta Breinl otrzymał Krzyż Leopolda oraz w 1846 posadę radcy gubernialnego (k. k. Hofrat) w Brnie[10][11].
Honorowy obywatel Tarnowa[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Genealogisches Jahrbuch, Degener., 1967 [dostęp 2022-10-22] (niem.).
- ↑ Genealogisches Jahrbuch, Degener., 1967 [dostęp 2022-10-22] (niem.).
- ↑ Ritter Josef Breinl von Wallerstern [online], geni_family_tree [dostęp 2022-10-22] (pol.).
- ↑ a b Kontrowersyjny honorowy obywatel Tarnowa, czy wciąż nim będzie? [online], Radio RDN | Radio Dobrze Nastawione [dostęp 2019-02-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-24] (pol.).
- ↑ Austria, Hof- und Staats-Schematismus des österreichischen Kaiserthums, Aus der k. k. Hof- und Staats-Aerarial-Druckerey, 1837 [dostęp 2016-02-21] (niem.).
- ↑ Tarnów: Pogwizdów, Tarnowskie Tow. Kulturalne, 2006 [dostęp 2022-10-22] (pol.).
- ↑ Cmentarz żydowski w Ryglicach Jewish cemetery in Ryglice [online], www.kirkuty.xip.pl [dostęp 2016-02-21].
- ↑ Breinl Joseph, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2016-02-21].
- ↑ Maciej Replewicz, Wywiad z prof. dr hab. Alicja Kulecka. Rabacja galicyjska była skierowana przeciw wspólnocie narodowej. [online], dzieje.pl, 18 lutego 2016 [dostęp 2016-05-18].
- ↑ „Rocznik Jasielski”, tom VI, Stowarzyszenie Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego, 2006, ISSN 0137-5636.
- ↑ Irena Homola, Pamiętniki urzędników galicyjskich, Wyd. Literackie, 1978 [dostęp 2016-02-21] (pol.).