Karme (księżyc)

Karme
	; Zdjęcie z teleskopu naziemnego
Planeta	Jowisz
Odkrywca	Seth Barnes Nicholson
Data odkrycia	30 lipca 1938
	Charakterystyka orbity
Półoś wielka	23 401 000 km
Mimośród	0,2546
Okres obiegu	734,17 d
Prędkość orbitalna	2,28 km/s
Nachylenie do ekliptyki	164,994°
Długość węzła wstępującego	114,854°
Argument perycentrum	26,416°
Anomalia średnia	233,375°
	Własności fizyczne
Średnica równikowa	46 km
Powierzchnia	~6600 km²
Objętość	~51 000 km³
Masa	1,3 × 1017 kg
Średnia gęstość	2,6 g/cm³
Przyspieszenie grawitacyjne na powierzchni	0,017 m/s²
Prędkość ucieczki	28 m/s
Albedo	0,04
Jasność absolutna	11,3m
Jasność obserwowana; (z Ziemi)	17,9m
Temperatura powierzchni	~124 K

Karme (Jowisz XI) – księżyc Jowisza, odkryty 30 lipca 1938 roku przez S.B. Nicholsona z Mount Wilson Observatory w Kalifornii.

Nazwa

Swoją oficjalną nazwę otrzymał dopiero w 1975 roku. Przyjęta nazwa pochodzi z mitologii greckiej. Karme to imię nimfy, towarzyszki Artemidy. Wraz z Zeusem powiła Britomartis (boginię kreteńską).

Wcześniej satelita był określany jako Jowisz XI, w pewnym okresie proponowano dla niego nazwę Pan.

Parametry orbity

Karme obiega Jowisza ruchem wstecznym, czyli w kierunku przeciwnym do obrotu planety wokół własnej osi. Z racji dużej odległości od Jowisza ruch księżyca jest zakłócany m.in. przez Słońce. Jest to najprawdopodobniej przechwycona planetoida, która uległa kolizji i rozpadła się na kilkanaście części, które są dziś księżycami zaliczanymi do grupy Karme, charakteryzującymi się zbliżonymi orbitami i czerwonawą barwą^[1]. Karme jest największym obiektem tej grupy, a jej masa stanowi aż 99% masy całej grupy^[1].

Charakterystyka fizyczna

Karme ma średnicę około 46 km. Średnia gęstość tego ciała to ok. 2,6 g/cm³, składa się ono głównie z krzemianów. Powierzchnia księżyca jest bardzo ciemna – jego albedo wynosi zaledwie 0,04. Z Ziemi można go zaobserwować jako obiekt o jasności wizualnej co najwyżej 17,9 magnitudo, jest więc około 44 tys. razy słabsza od najsłabszych gwiazd widzialnych gołym okiem i ok. 132 mln razy słabsza od Jowisza.

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Carme. [w:] Solar System Exploration [on-line]. NASA. [dostęp 2018-07-24]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Planetary Satellite Mean Orbital Parameters. Jet Propulsion Laboratory, 2013-08-23. [dostęp 2016-02-18]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ScottS. Sheppard ScottS., Moons of Jupiter [online], Carnegie Science [dostęp 2020-03-14] (ang.).

Linki zewnętrzne

Carme. [w:] Księżyce Układu Słonecznego [on-line]. [dostęp 2008-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-24)].
Carme. [w:] Solar System Exploration [on-line]. NASA. [dostęp 2018-07-24]. (ang.).

[solar-1] Carme. [w:] Solar System Exploration [on-line]. NASA. [dostęp 2018-07-24]. (ang.).

[ssd-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Planetary Satellite Mean Orbital Parameters. Jet Propulsion Laboratory, 2013-08-23. [dostęp 2016-02-18]. (ang.).

[sheppard-3] ScottS. Sheppard ScottS., Moons of Jupiter [online], Carnegie Science [dostęp 2020-03-14] (ang.).

[1]

[2]

[3]

Grupa Amaltei (4)	Metis Adrastea Amaltea Tebe
Księżyce galileuszowe (4)	Io Europa Ganimedes Kallisto
(1)	Temisto
Grupa Himalii (9)	Leda Himalia Ersa S/2018 J 2 Pandia Lizytea Elara S/2011 J 3 Dia
Grupa Karpo (2)	S/2018 J 4 Karpo
(1)	Valetudo
Grupa Ananke (26)	Euporie Jowisz LV Jowisz LII S/2003 J 16 S/2003 J 2 Jowisz LXVIII Jowisz LIV Jowisz LXIV S/2021 J 1 Euanthe Orthosie Thyone S/2022 J 3 Mneme Harpalyke Hermippe Praxidike Thelxinoe S/2021 J 2 Eufeme Helike Jokasta Ananke Jowisz LXX S/2021 J 3 S/2003 J 12
Grupa Karme (30)	S/2022 J 1 S/2016 J 3 Jowisz LXXII S/2022 J 2 Jowisz LXI S/2018 J 3 S/2021 J 5 S/2003 J 10 Arche S/2021 J 4 Pasithee Herse S/2003 J 24 Chaldene Kale Isonoe Aitne Jowisz LXVI Jowisz LXIX Erinome Jowisz LXIII Jowisz LI Taygete Karme S/2021 J 6 Kalyke Eukelade Eirene Kallichore S/2003 J 9
Grupa Pazyfae (18)	S/2003 J 4 Jowisz LXVII Filofrosyne Eurydome Autonoe Jowisz LVI Sponde Jowisz LIX Pazyfae S/2016 J 4 Megaclite Sinope Hegemone Aoede Callirrhoe Cyllene Kore S/2003 J 23