Kostandin Çekrezi
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
10 stycznia 1959 |
Ambasador Królestwa Albanii w Stanach Zjednoczonych | |
Okres |
od 1920 |
Kostandin Anastas Çekrezi (ang. Constantine Anastasi Chekrezi[1]), znany też jako Kosta (Costa) Çekrezi lub Constantine Chekrezi[2] (ur. 31 marca 1892 we wsi Ziçisht, zm. 10 stycznia 1959 w Bostonie) – albański historyk, ambasador Królestwa Albanii w Stanach Zjednoczonych w latach 1920–1922[3].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Kostandin Çekrezi ukończył pięcioletnią szkołę w swojej rodzinnej wsi, Ziçishcie, a 12 czerwca 1910 ukończył gimnazjum w Korczy[3][4]. Wykazywał się bardzo dobrą znajomością przedmiotów szkolnych. Następnie przez rok uczęszczał do tureckiej szkoły prawniczej w Salonikach, jednak opuścił ją w 1914 z powodu wybuchu I wojny światowej[3][2].
Działalność w USA
[edytuj | edytuj kod]W roku 1915 wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie został redaktorem naczelnym albańskojęzycznej gazety „Dielli”, którą prowadził w Bostonie do 1919 roku[3][1]. Wydawał również miesięcznik „Illyria” i w międzyczasie studiował ekonomię, administrację i anglistykę na Uniwersytecie Harvarda[3][1].
17 czerwca 1918 uzyskał tytuł Bachelor of Arts[3][2][4].
W latach 1920–1922 pełnił funkcję ambasadora Albanii w USA[3]. Po zakończonej misji dyplomatycznej był profesorem historii na Uniwersytecie Waszyngtońskim[3] lub na Uniwersytecie Columbia[4].
W 1923 opublikował słownik angielsko-albański[3].
Działalność w Albanii
[edytuj | edytuj kod]W lipcu 1925 wrócił do Albanii, gdzie ostro krytykował nowego króla, Ahmeda Zogu, za nawiązanie stosunków Albanii z Królestwem SHS[3]. W Albanii prowadził gazety „Telegraf” i „Ora” do 1932 roku[4], jednak ich działalność zakończyła się po skazaniu Çekreziego na rok więzienia za krytyczną postawę wobec króla[3].
Na początku lat 30. próbował obalić władzę w Albanii, co zakończyło się niepowodzeniem[4]. Wraz ze swoimi współtowarzyszami, Musą Kranją i Xhevahirem Arapim, został zaocznie skazany na karę śmierci[3].
Działalność podczas II wojny światowej
[edytuj | edytuj kod]Po nieudanych próbach obalenia albańskiej władzy uciekł do Francji, gdzie próbował utworzyć Organizację Albańczyków na Emigracji. Został jednak aresztowany przez rząd francuski i osadzony w obozie internowania Le Vernet, który po upadku Francji znalazł się w granicach Francji Vichy i został przemianowany na obóz koncentracyjny, z którego uciekł 27 października 1941 roku[3][4].
Po samouwolnieniu ponownie wyemigrował do USA, gdzie 28 grudnia 1941 roku założył organizację Wolna Albania i został wybrany na kandydata na prezydenta Albanii na uchodźstwie[a][3]. Starał się utrzymywać kontakty z aliantami. W 1945 roku zakończył działalność w organizacji Wolna Albania[4].
Zmarł 10 stycznia 1959 roku w Bostonie[3][4]. Podczas ceremonii pogrzebowej Fan Noli nazwał Çekreziego mężem stanu, który przez całe życie walczył za swój naród, ale jako syn narodu albańskiego zmarł w ubóstwie[3][4].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ W tym czasie Albania była pod okupacją włoską.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Kostandin Çekrezi. zicisht.weebly.com. (alb.).
- ↑ a b c Elsie 2010 ↓, s. 79.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Thani Naqo: Nga jeta dhe veprimtaria e patriotit Kostandin Çekrezi. gazetakritika.net, 2012-01-09. [dostęp 2013-10-02]. (alb.).
- ↑ a b c d e f g h i Shaban Sinani, Naim Zoto: Pas 93 vjetėsh, botohet nė shqip historia e parė e Shqipėrisė e shkruar nė gjuhėn angleze. rajonipress.com, 2012-12-30. [dostęp 2014-02-01]. (alb.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Robert Elsie, Historical Dictionary of Albania, Lanham, Toronto, Plymouth (Wielka Brytania): The Scarecrow Press, Inc., 2010, ISBN 978-0-8108-6188-6 .
- Urodzeni w 1891
- Zmarli w 1959
- Ludzie związani z Bostonem
- Ludzie związani z Waszyngtonem
- Absolwenci Uniwersytetu Harvarda
- Absolwenci Uniwersytetu Columbia
- Albańscy politycy
- Ambasadorowie Albanii
- Ambasadorowie w Stanach Zjednoczonych
- Albańscy dziennikarze
- Albańscy historycy
- Angliści
- Albańscy ekonomiści
- Internowani we Francji w latach 1918–1939
- Internowani we Francji w czasie II wojny światowej
- Osoby skazane na karę śmierci w Albanii