Przejdź do zawartości

Ksantyna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ksantyna
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C5H4N4O2

Masa molowa

152,11 g/mol

Wygląd

białe ciało stałe

Identyfikacja
Numer CAS

69-89-6

PubChem

1188

DrugBank

DB02134

Podobne związki
Podobne związki

hipoksantyna, puryna, ksantozyna

Pochodne metylowane

kofeina, paraksantyna, teofilina, teobromina

Ksantyna (2,6-dihydroksypuryna) – organiczny związek chemiczny, jedna z zasad purynowych, bezpośredni prekursor kwasu moczowego. Metylowymi pochodnymi ksantyny są kofeina, teobromina i teofilina, natomiast pochodna deoksygenowana w pozycji 2 to hipoksantyna (2-deoksyksantyna). Reszta ksantyny stanowi zasadę heterocykliczną w nukleozydzie ksantozynie.

Obecność ksantyny została wykryta w meteorycie Murchison. Badania wykluczyły ziemskie pochodzenie cząsteczek[1].

Kliniczne znaczenie pochodnych ksantyny

[edytuj | edytuj kod]

Pochodne ksantyny, nazywane zbiorczo ksantynami, to grupa alkaloidów powszechnie używanych ze względu na ich łagodny efekt stymulujący i rozkurczający oskrzela, co jest wykorzystywane w leczeniu objawów astmy. Szeroki wpływ ustrojowy sprawia, że zakres terapeutyczny ksantyn jest wąski, czyniąc je raczej drugorzędnymi środkami leczenia astmy. Poziom terapeutyczny wynosi 10–20 μg/ml w krwi; oznakami poziomu toksycznego jest drżenie rąk, nudności, mdłości, zdenerwowanie, tachykardia i arytmia. W przeciwieństwie do silniejszych stymulantów, ksantyny inhibują mechanizmy senności indukowanej adenozyną, czyniąc je mniej efektywnymi stymulantami niż sympatykomimetyki.

Metylowanymi pochodnymi ksantyny są kofeina, paraksantyna, teofilina i teobromina. Związki te inhibują fosfodiesterazę i są antagonistami receptora adenozyny.

Kofeina: R1 = R2 = R3 = CH3
Teobromina: R1 = H, R2 = R3 = CH3
Teofilina: R1 = R2 = CH3, R3 = H


Wybrane ksantyny
Nazwa R1 R2 R3 Nomenklatura IUPAC Występowanie
kofeina CH3 CH3 CH3 1,3,7-trimetylo-1H-puryno-2,6(3H,7H)-dion kawa, guarana, yerba mate, herbata
teobromina H CH3 CH3 3,7-dihydro-3,7-dimetylo-1H-puryno-2,6-dion czekolada, yerba mate
teofilina CH3 CH3 H 1,3-dimetylo-7H-puryno-2,6-dion herbata
ksantyna H H H 3,7-dihydro-puryno-2,6-dion rośliny, zwierzęta


Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Martins, Z., Botta, O., Fogel, M.L., Sephton, M.A. i inni. Extraterrestrial nucleobases in the Murchison meteorite. „Earth and Planetary Science Letters”. 270 (1-2), s. 130-136, 2008. 
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy