Michal Kováč

Michal Kováč
Data i miejsce urodzenia	5 sierpnia 1930 ; Ľubiša
Data i miejsce śmierci	5 października 2016 ; Bratysława
	Prezydent Słowacji
Okres	od 2 marca 1993; do 2 marca 1998
Następca	Vladimír Mečiar (p.o.)
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Michal Kováč (ur. 5 sierpnia 1930 w Ľubišy^[1], zm. 5 października 2016 w Bratysławie^[2]) – słowacki polityk i ekonomista, parlamentarzysta i minister, w 1992 przewodniczący Zgromadzenia Federalnego, w latach 1993–1998 prezydent Słowacji.

Życiorys

Absolwent Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Bratysławie, uzyskał stopień kandydata nauk. Pracował jako nauczyciel akademicki i w czechosłowackim banku centralnym SBČS. Od 1963 do 1966 był zatrudniony jako doradca banku centralnego Kuby, następnie do 1969 kierował oddziałem banku państwowego Živnostenská banka w Londynie. Był członkiem Komunistycznej Partii Czechosłowacji. Po praskiej wiośnie w 1970 usunięty z partii i zdegradowany do stanowiska szeregowego urzędnika bankowego. Pod koniec lat 70. powrócił do pracy naukowej na uczelni później przekształconej w Słowacki Uniwersytet Techniczny w Bratysławie^[1]^[3].

W 1989 wstąpił do opozycyjnego ruchu Społeczeństwo przeciw Przemocy. W grudniu tegoż roku, po aksamitnej rewolucji, objął urząd ministra finansów Słowackiej Republiki Socjalistycznej w rządzie, na czele którego stanął Milan Čič. Pozostał na tym urzędzie do maja 1991 również w gabinetach, które tworzyli Ján Čarnogurský i Vladimír Mečiar. Dołączył do założonego przez ostatniego z nich Ruchu na Rzecz Demokratycznej Słowacji (HZDS). Od 1990 był posłem do Zgromadzenia Federalnego Czeskiej i Słowackiej Republiki Federacyjnej, a od czerwca do grudnia 1992 ostatnim przewodniczącym tej instytucji^[1]^[3].

15 lutego 1993 słowacki parlament wybrał go na urząd prezydenta (otrzymał 106 głosów w 150-osobowym parlamencie). Urząd ten objął 2 marca 1993 i sprawował do 2 marca 1998, rezygnując z członkostwa w HZDS. W trakcie kadencji popadł w polityczny i długotrwały konflikt z premierem Vladimírem Mečiarem m.in. co do perspektyw członkostwa w NATO, za czym optował prezydent. Michal Kováč publicznie oskarżał premiera o niekompetencję i populizm, poparł także rozłamowców z HZDS, którzy wraz z opozycją w 1994 doprowadzili do krótkotrwałej zmiany premiera^[1]. Konflikt między nimi przybrał na sile w 1995, gdy syn prezydenta, podejrzewany w Niemczech o przestępstwa finansowe, został porwany i wywieziony do Austrii. Według Michala Kováča mieli tego dokonać agenci służby wywiadowczej SIS z inspiracji Vladimíra Mečiara^[1] (w 1998, Vladimír Mečiar, pełniący czasowo obowiązki prezydenta, ogłosił amnestię dla osób podejrzewanych w tej sprawie).

Michal Kováč zdecydował się wystartować w pierwszych powszechnych wyborach prezydenckich w 1999. Zrezygnował jednak na kilka dni przed wyborami, motywując to chęcią zwiększenia szans wyborczych Rudolfa Schustera przeciwko Vladimírowi Mečiarowi^[1]. Jego nazwisko pozostało jednak na kartach wyborczych, oddano na niego niespełna 0,2% głosów^[4].

Odznaczenia i wyróżnienia

Otrzymane z urzędu (1995)

Order Andreja Hlinki I klasy
Order Ľudovíta Štúra I klasy
Krzyż Milana Rastislava Štefánika I klasy
Krzyż Pribiny I klasy^[5]

Otrzymane po zakończeniu kadencji

Order Andreja Hlinki II klasy – 1998^[6]
Order Ľudovíta Štúra I klasy – 2000, nadany ponownie^[7]

Odznaczenia państw obcych

Order Orła Białego – 1997, Polska^[8]
Krzyż Wielki Orderu Zasługi RP – 1994, Polska^[9]
Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Zasługi Republiki Włoskiej – 1997, Włochy^[10]

Wyróżnienia

Doktorat honoris causa Uniwersytetu Ekonomicznego w Bratysławie (2014)^[11]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Michal Kováč. cidob.org. [dostęp 2016-09-26]. (hiszp.).
↑ Zomrel prvý slovenský prezident Michal Kováč. sme.sk, 5 października 2016. [dostęp 2016-10-05]. (słow.).
↑ ^a ^b Profil na stronie osobnosti.sk. [dostęp 2016-09-25]. (słow.).
↑ Voľba prezidenta '99 – počet a podielov hlasov za SR. statistics.sk. [dostęp 2016-09-25]. (słow.).
↑ Ing. Michal KOVÁČ, CSc.. prezident.sk. [dostęp 2016-09-26]. (słow.).
↑ Štátne vyznamenania udelené v rokoch 1993–1998. prezident.sk. [dostęp 2016-09-25]. (słow.).
↑ Rad Ľudovíta Štúra, I. trieda. prezident.sk. [dostęp 2016-09-25]. (słow.).
↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 sierpnia 1997 r. o nadaniu orderu (M.P. z 1997 r. nr 83, poz. 811).
↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 20 stycznia 1994 r. o nadaniu orderu (M.P. z 1994 r. nr 19, poz. 143).
↑ Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana. quirinale.it, 13 listopada 1997. [dostęp 2016-09-26]. (wł.).
↑ Doctor Honoris Causa Ekonomickej Univerzity v Bratislave (1993–2014). euba.sk. [dostęp 2016-09-26]. (słow.).

[bio-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Michal Kováč. cidob.org. [dostęp 2016-09-26]. (hiszp.).

[2] Zomrel prvý slovenský prezident Michal Kováč. sme.sk, 5 października 2016. [dostęp 2016-10-05]. (słow.).

[os-3] Profil na stronie osobnosti.sk. [dostęp 2016-09-25]. (słow.).

[4] Voľba prezidenta '99 – počet a podielov hlasov za SR. statistics.sk. [dostęp 2016-09-25]. (słow.).

[5] Ing. Michal KOVÁČ, CSc.. prezident.sk. [dostęp 2016-09-26]. (słow.).

[6] Štátne vyznamenania udelené v rokoch 1993–1998. prezident.sk. [dostęp 2016-09-25]. (słow.).

[7] Rad Ľudovíta Štúra, I. trieda. prezident.sk. [dostęp 2016-09-25]. (słow.).

[8] Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 sierpnia 1997 r. o nadaniu orderu (M.P. z 1997 r. nr 83, poz. 811).

[9] Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 20 stycznia 1994 r. o nadaniu orderu (M.P. z 1994 r. nr 19, poz. 143).

[10] Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana. quirinale.it, 13 listopada 1997. [dostęp 2016-09-26]. (wł.).

[11] Doctor Honoris Causa Ekonomickej Univerzity v Bratislave (1993–2014). euba.sk. [dostęp 2016-09-26]. (słow.).

[a-12] Początkowo (1939) jako Państwo Słowackie

[b-13] Premier

[c-14] Premier i Przewodniczący Rady Narodowej

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[A]

[B]

[C]

Republika Słowacka (1939–1945)^[A]	Jozef Tiso (p.o., 1939^[B];1939–1945)
Republika Słowacka (od 1993)	Vladimír Mečiar (p.o., 1993)^[B] Michal Kováč (1993–1998) Vladimír Mečiar (p.o., 1998)^[B] Vladimír Mečiar i Ivan Gašparovič (p.o., 1998)^[C] Mikuláš Dzurinda i Jozef Migaš (p.o., 1998–1999)^[C] Rudolf Schuster (1999–2004) Ivan Gašparovič (2004–2014) Andrej Kiska (2014–2019) Zuzana Čaputová (2019–2024) Peter Pellegrini (od 2024)

Życiorys

Odznaczenia i wyróżnienia

Przypisy

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.