Michel Martelly
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Prezydent Haiti | |
| Okres | |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca |
Evans Paul (p.o.) |
Michel Joseph Martelly (ur. 12 lutego 1961 w Port-au-Prince), znany także jako Sweet Micky – haitański muzyk i polityk, prezydent Haiti od 14 maja 2011 do 7 lutego 2016.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Michel Martelly urodził się w 1961 w Port-au-Prince. Jego ojciec był dyrektorem w rafinerii Shell, a matka zajmowała się gospodarstwem domowym. Dorastał w Carrefour – nadmorskim przedmieściu stolicy. Uczęszczał do prestiżowej szkoły Saint-Louis de Gonzague. W 1984 dostał się do Red Rocks Community College w Kolorado, a następnie do Miami-Dade Community College w Miami, jednakże żadnej z uczelni nie ukończył. Przez pewien czas pracował w Stanach Zjednoczonych jako pracownik budowlany[1].
Na Haiti powrócił pod koniec lat 80. Rozpoczął wówczas grę w zespole muzycznym, wykonując muzykę „kompa” (lub „compas”), charakterystyczną dla regionu haitańskiego. W 1988 nagrał pierwszy singiel pt. „Ooo La La”, który przyniósł mu popularność. Rok później wydał pierwszy album muzyczny zatytułowany „Woule Woule”. W tym czasie zrodził się jego pseudonim artystyczny, gdy jego przyjaciele określali go jako „słodki Micky dla słodkich ludzi” (a sweet Micky for a sweet people). Na występach ubrany był zazwyczaj w dres i bluzę z kapturem. Często jednak przyodziewał wyszukane kostiumy sceniczne oraz zakładał peruki. Znany był także z kontrowersyjnego opuszczania spodni w czasie koncertu. Z czasem związał się z elitą towarzyską stolicy[1][2][3][4].
W 1991, po obaleniu w czasie wojskowego zamachu stanu demokratycznie wybranego prezydenta Jean-Bertranda Aristide’a opowiedział się po stronie nowych władz. Pozostał w kraju, prowadząc razem z żoną klub. W 1993, na prośbę jednego z przywódców wojskowych Michela François, wziął udział w demonstracji przeciwko przybyciu na Haiti specjalnego wysłannika ONZ, którego celem miały być negocjacje powrotu prezydenta Aristide’a do kraju. W kolejnych latach kontynuował karierę muzyczną[1].
W 2004, po tym gdy prezydent Aristide został pozbawiony władzy po raz drugi, a w kraju zapanował chaos i kryzys polityczny, Martelly wraz z rodziną opuścił Haiti. Z żoną Sophią[2] i czworgiem dzieci przeniósł się do Royal Palm Beach na Florydzie[1]. Po powrocie do kraju osiadł w Pétionville[2].
Wybory prezydenckie i prezydentura
[edytuj | edytuj kod]W sierpniu 2010 zarejestrował się jako kandydat na prezydenta w wyborach powszechnych w 2010[1]. W czasie kampanii wyborczej zobowiązał się do podjęcia działań na rzecz stworzenia miejsc pracy i budowy mieszkań dla 600 tys. osób poszkodowanych w czasie trzęsienia ziemi ze stycznia 2010. Obiecywał również bezpłatną edukację na poziomie podstawowym, decentralizację gospodarki, rozwój rolnictwa i zwiększenie poziomu inwestycji[5]. Opowiadał się za przywróceniem haitańskiej armii, rozwiązanej w 1995 przez prezydenta Aristide’a z powodu jej nadużyć i ekspansywnej roli w życiu politycznym. Dodatkowo odżegnywał się od często skorumpowanej klasy politycznej. Martelly odwoływał się przede wszystkim do młodego elektoratu. Jego program zyskał poparcie również wśród bezrobotnych i najuboższych grup wyborców[4].
W pierwszej turze wyborów z 28 listopada 2010, według wyników ogłoszonych 7 grudnia przez komisję wyborczą zdobył nieco ponad 21% głosów, zajmując trzecie miejsce, za Mirlande Manigat (31%) oraz kandydatem partii rządzącej Judem Célestinem (22%)[6]. Jeszcze przed ogłoszeniem wyników wyborów opozycyjni kandydaci oskarżyli władze o fałszerstwa wyborcze, w tym wypełnianie urn wyborczych i nieprawidłowości na listach wyborców, domagając się unieważnienia głosowania. Na ulicach stolicy doszło do protestów ich zwolenników[7], które przybrały na sile po ogłoszeniu rezultatu głosowania. W czasie zamieszek zginęło co najmniej 5 osób[8]. Zdaniem międzynarodowych obserwatorów w czasie wyborów doszło do poważnych nieprawidłowości. Różnica między drugim Célestinem a trzecim Martellym wynosiła 6845 głosów[6].
W obliczu kryzysu politycznego haitański rząd zadecydował o ponownym zbadaniu i przeliczeniu wyników wyborów przez grupę ekspertów z Organizacji Państw Amerykańskich. Misja ekspercka w połowie stycznia 2011, po unieważnieniu fałszywych i nieważnych głosów oddanych na wszystkich kandydatów, uznała nieznaczne zwycięstwo Martelly'ego nad Célestinem i zarekomendowała odsunięcie tego ostatniego od drugiej tury wyborów[8]. Stanowisko to poparła ONZ oraz USA. 26 stycznia 2011 haitańskie władze pod wpływem opinii międzynarodowej wycofały kandydaturę Célestina z drugiej tury wyborów. Umożliwiło to udział w nich Michelowi Martelly'emu[9]. Komisja wyborcza wyznaczyła też datę drugiej tury wyborów prezydenckich na 20 marca 2011[10]. Według ostatecznych wyników Martelly zdobył w pierwszej turze głosowania 22,2% głosów, Mirlande Manigat – 31,6% a Jude Célestin – 21,9%[11].
W połowie marca 2011 pięciu kandydatów z pierwszej tury wyborów udzieliło poparcia Martelly'emu, który w sondażach wyborczych nieznacznie wyprzedzał Mirlande Manigat, byłą pierwszą damę Haiti. Poparcia udzielił mu również haitański muzyk Wyclef Jean, którego kandydatura z powodów formalnych nie została dopuszczona do udziału w wyborach[4][12]. W drugiej turze wyborów z 20 marca 2011 uzyskał według wyników ogłoszonych przez komisję wyborczą 67,6% głosów poparcia, pokonując Mirlande Manigat[13][14]. 20 kwietnia 2011 wyniki wyborów zatwierdził sąd[5].
14 maja 2011 został zaprzysiężony na stanowisku prezydenta Haiti. Uroczystość odbyła się w prowizorycznym budynku przed zniszczoną w czasie trzęsienia ziemi siedzibą parlamentu. Swoje inauguracyjne przemówienie wygłosił natomiast przed zniszczonym gmachem Pałacu Prezydenckiego[15].
W sierpniu 2012 pod auspicjami prezydenta powołana została Haitańska Partia Tèt Kale (PHTK)[16]. Ponieważ Martelly nie mógł ubiegać się o reelekcję w kolejnych wyborach prezydenckich w 2015 mianował Jovenela Moïse kandydatem PHTK. W pierwszej turze wyborów 25 października 2015 Jovenel Moïse zajął pierwsze miejsce z wynikiem 32,8% głosów, wygrywając ze swoim głównym rywalem Judem Célestinem, który uzyskał 25,2% głosów. Obaj kandydaci mieli zmierzyć w drugiej turze wyborów zaplanowanej początkowo na 27 grudnia 2015[17]. Jego rywal nie uznał jednak wyników głosowania, oskarżając władze o fałszerstwa. Jednocześnie w kraju doszło do protestów społecznych sprzeciwiających się fałszowaniu wyborów. W takiej sytuacji prezydent Martelly w grudniu 2015 powołał specjalną komisję, mającą na celu zbadanie procesu wyborczego. Na początku stycznia 2016 komisja stwierdziła nieprawidłowości w jego przebiegu i nakazała jego powtórzenie[18].
Nowe wybory, przekładane na kolejne miesiące, nie odbyły się przed złożeniem urzędu przez prezydenta Martelly'ego 7 lutego 2016. Władzę w kraju objęła tymczasowa administracja na czele z Jocelermem Privertem, która miała dokończyć proces wyborczy. Ostatecznie wybory prezydenckie odbyły się 20 listopada 2016 i zwyciężył w nich Jovenel Moïse[19][20].
Dyskografia
[edytuj | edytuj kod]Lista albumów muzycznych wydanych przez Michela Martelly'ego vel Sweet Mickey (w nawiasie rok wydania)[21][22]:
|
|
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e ‘Sweet Micky’ gets makeover. miamiherald.com, 13 marca 2011. [dostęp 2011-03-14].
- ↑ a b c A look at Michel 'Sweet Micky' Martelly. forbes.com, 4 kwietnia 2011. [dostęp 2011-05-01]. (ang.).
- ↑ Profile: Haitian president-elect Michel Martelly. People’s Daily Online, 21 kwietnia 2011. [dostęp 2011-05-01]. (ang.).
- ↑ a b c Profile: Michel Martelly. BBC News, 14 maja 2011. [dostęp 2011-05-15]. (ang.).
- ↑ a b Haiti's Martelly must win parliament to his policies. Reuters, 21 kwietnia 2011. [dostęp 2011-05-01]. (ang.).
- ↑ a b Haiti election: Celestin and Manigat set for run-off. BBC News, 8 grudnia 2010. [dostęp 2011-03-14]. (ang.).
- ↑ Haiti elections trigger tense period of political limbo. BBC News, 2 grudnia 2010. [dostęp 2011-03-14]. (ang.).
- ↑ a b OAS to give Haiti presidential election verdict. BBC News, 11 stycznia 2011. [dostęp 2011-03-14]. (ang.).
- ↑ Jude Celestin 'withdrawn from Haiti presidential poll'. BBC News, 26 stycznia 2011. [dostęp 2011-03-14]. (ang.).
- ↑ Haiti sets date for election results and second round. BBC News, 29 stycznia 2011. [dostęp 2011-03-14]. (ang.).
- ↑ November 2010. rulers.org. [dostęp 2011-03-14]. (ang.).
- ↑ Haiti: Michel Martelly backed by losing candidates. BBC News, 14 marca 2011. [dostęp 2011-03-14]. (ang.).
- ↑ Élections Présidentielles et Législatives 2010 Résultats Préliminaires-20 mars 2011. welec2011. [dostęp 2011-04-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-11)]. (fr.).
- ↑ Haiti: Michel Martelly 'defeats' Mirlande Manigat. BBC News, 5 kwietnia 2011. [dostęp 2011-04-06]. (ang.).
- ↑ Singer „Sweet Micky” takes oath as Haiti's president. Reuters, 14 maja 2011. [dostęp 2011-05-15]. (ang.).
- ↑ Haiti - Politic : The Haitian Political Party Tèt Kale formally constituted. haitilibre.com, 2012-08-18. [dostęp 2016-12-04]. (ang.).
- ↑ October 2015. rulers.org. [dostęp 2016-12-04]. (ang.).
- ↑ Haiti first round vote 'stained by irregularities'. BBC News, 2016-01-04. [dostęp 2016-12-04]. (ang.).
- ↑ Storm-hit Haiti to hold delayed elections on 20 November. BBC News, 2016-10-14. [dostęp 2016-12-04]. (ang.).
- ↑ Haiti presidential election 'won by Jovenel Moise'. BBC News, 2016-11-29. [dostęp 2016-12-04]. (ang.).
- ↑ Sweet Micky. mp3skyline.com. [dostęp 2011-05-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-07-26)]. (ang.).
- ↑ Michel Martelly : discography. afromix.org. [dostęp 2011-05-01]. (ang.).
