Mistrzostwa Kosowa w piłce nożnej mężczyzn
Mistrzostwa Kosowa w piłce nożnej (alb. Kampionati i Kosovës në futboll) – rozgrywki piłkarskie, prowadzone cyklicznie – corocznie lub co sezonowo (na przełomie dwóch lat kalendarzowych) – mające na celu wyłonienie najlepszej męskiej drużyny w Kosowie.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Mistrzostwa Kosowa w piłce nożnej rozgrywane są od 1999 roku (wcześniej od 1923 były rozgrywane w składzie połączonej Jugosławii). Obecnie rozgrywki odbywają się w wielopoziomowych ligach: Superliga, Liga e Parë, Liga e Dytë oraz niższych klasach.
1 grudnia 1918 po zakończeniu I wojny światowej i po rozpadzie Austro-Węgier zamieszkane przez Słowian południowych komitaty Królestwa Chorwacji wraz z ziemiami Styrii i Krainy postanowiły zjednoczyć się z Serbią w Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców, późniejszą Jugosławię.
W 1922 roku w Prisztinie powstał pierwszy kosowski klub piłkarski Gajret. Po założeniu jugosłowiańskiej federacji piłkarskiej – NSJ (chorw. Nogometni Savez Jugoslavije) w kwietniu 1919 roku w Zagrzebiu, rozpoczął się proces zorganizowania pierwszych ligowych Mistrzostw Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców w sezonie 1923. Na początku kosowskie kluby występowały w Belgradzkim pododdziale piłkarskim, zwanym Beogradski loptački podsavez.
3 października 1929 zmieniono nazwę państwa na „Królestwo Jugosławii”, również Związek Piłkarski w maju 1930 został przeniesiony do Belgradu i przyjął serbską nazwę FSJ (Fudbalski savez Jugoslavije). Rozbiór Jugosławii w latach 1941–1945, dokonany przez państwa Osi, spowodował przyłączenie większości Kosowa do kontrolowanej przez Włochy tzw. Wielkiej Albanii, mniejszych części do okupowanej przez Niemców Serbii oraz do Bułgarii. W 1942 kosowski klub KF Prishtina uczestniczył w nieoficjalnych rozgrywkach mistrzostw Albanii.
W 1945 po utworzeniu Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii i uzyskaniu przez Kosowo w 1946 statusu regionu autonomicznego w ramach Serbii, kontynuowano rozgrywki o mistrzostwo Jugosławii w najwyższej lidze, zwanej Prva savezna liga. W 1946 roku powstał pododdział piłkarski w Prisztinie zwany Kosovski loptački podsavez - poprzednik federacji piłkarskiej Kosowa - FFK. Od 1945 organizowano rozgrywki w lidze prowincjalnej Kosowa, która stała się jednym z pododdziałów piątego poziomu w jugosłowiańskim systemie ligowym. Najlepszymi klubami Kosowa w tym czasie były: KF Prishtina (mistrz 1982/83 w II lidze) i FK Trepča (mistrz 1976/77 w II lidze), które grały w pierwszej lidze Jugosławii.
Po upadku SFR Jugosławii w 1991 roku Kosowo pozostało w składzie FR Jugosławii. Kosowskie kluby uczestniczyły w mistrzostwach FR Jugosławii, w sezonie 1996/97 KF Prishtina zwyciężył w grupie wschodniej II ligi FR Jugosławii i awansował do I ligi. W sezonie 1997/98 zajął trzecie miejsce w grupie B pierwszej ligi jugosłowiańskiej. Narastający konflikt etniczny doprowadził ostatecznie do wybuchu wojny domowej w Kosowie w latach 1998–1999. W rezultacie bombardowania Kosowo znalazło się pod tymczasowym zarządem ONZ. Kosowskie kluby wycofały się z mistrzostw Jugosławii i od sezonu 1999/2000 występowały w Superlidze Kosowa[1]. Kraj znajdował się pod kontrolą ONZ. 17 lutego 2008 roku proklamowano niepodległość Kosowa.
Rozgrywki zawodowej Superligi zainaugurowano w sezonie 2007/08.
Mistrzowie i pozostali medaliści
[edytuj | edytuj kod]- Nieoficjalne
| 1923–1941 | Mistrzostwa Jugosławii (do 1929 Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców) |
| 1942 | Mistrzostwa Albanii |
| 1945–1992 | Mistrzostwa SFR Jugosławii |
| 1992–1999 | Mistrzostwa FR Jugosławii |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- Oficjalne
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Statystyka
[edytuj | edytuj kod]Klasyfikacja według klubów
[edytuj | edytuj kod]W dotychczasowej historii oficjalnych Mistrzostw Kosowa na podium oficjalnie stawało w sumie 18 drużyn. Liderem klasyfikacji jest KF Prishtina, który zdobył 8 tytułów mistrzowskich.
Stan po sezonie 2023/2024.
10 i więcej mistrzostw Kosowa| Lp. | Klub | Miejsca na podium | Zwycięskie sezony | ||
|---|---|---|---|---|---|
|
|
| |||
| 1. | KF Prishtina | 8 | 9 | 1 | 1999/00, 2000/01, 2003/04, 2007/08, 2008/09, 2011/12, 2012/13, 2020/21 |
| 2. | KF Drita Gnjilane | 3 | 4 | 1 | 2002/03, 2017/18, 2019/20 |
| 3. | KF Besa Peć | 3 | 3 | 2 | 2004/05, 2005/06, 2006/07 |
| 4. | Ballkani | 3 | 0 | 2 | 2021/22, 2022/23, 2023/24 |
| 3. | KF Feronikeli Glogovac | 3 | 0 | 0 | 2014/15, 2015/16, 2018/19 |
| 6. | Trepça'89 Mitrowica | 1 | 4 | 3 | 2016/17 |
| 7. | KF Besiana Podujevo | 1 | 0 | 0 | 2001/02 |
| KF Hysi Podujevo | 1 | 0 | 0 | 2010/11 | |
| KF Trepça Mitrowica | 1 | 0 | 0 | 2009/10 | |
| KF Llamkos Kosova Vushtrria | 1 | 0 | 0 | 2013/14 | |
| 11. | KF Gjilani | 0 | 2 | 2 | |
| 12. | KF Vëllaznimi Djakowica | 0 | 1 | 3 | |
| KF Llapi Podujevo | 0 | 1 | 3 | ||
| 14. | KF Hajvalia Prisztina | 0 | 1 | 0 | |
| 15. | KF Flamurtari Prisztina | 0 | 0 | 3 | |
| 16. | KF Ferizaj | 0 | 0 | 1 | |
| KF KEK-u Obilić | 0 | 0 | 1 | ||
| KF Liria Prizren | 0 | 0 | 1 | ||
Klasyfikacja według miast
[edytuj | edytuj kod]Siedziby klubów: stan po sezonie 2017/2018.
| Miasto | Liczba tytułów | Kluby |
|---|---|---|
| Prisztina | 7 | KF Prishtina (7) |
| Peć | 3 | KF Besa Peć (3) |
| Glogovac | 2 | KF Feronikeli Glogovac (2) |
| Gnjilane | KF Drita Gnjilane (2) | |
| Mitrowica | KF Trepça'89 Mitrowica (1), KF Trepça Mitrowica (1) | |
| Podujevo | KF Besiana Podujevo (1), KF Hysi Podujevo (1) | |
| Vučitrn | 1 | KF Llamkos Kosova Vushtrria (1) |
Uczestnicy
[edytuj | edytuj kod]Są 36 zespołów, które wzięli udział w 26 sezonach Mistrzostw Kosowa, które były prowadzone od 1999/2000 aż do sezonu 2024/25 łącznie. Tylko KF Besa Peć i KF Prishtina były zawsze obecne w każdej edycji.
Pogrubione zespoły biorące udział w sezonie 2024/25.
- 26 razy: KF Prishtina
- 23 razy: KF Drenica Srbica
- 22 razy: KF Drita Gnjilane, KF Trepça’89 Mitrowica
- 21 razy: KF Gjilani
- 20 razy: KF Besa Peć
- 17 razy: KF Ferizaj
- 16 razy: KF Liria Prizren
- 15 razy: KF Flamurtari Prisztina, KF Vëllaznimi Djakowica
- 14 razy: KF Llapi Podujevo, KF Vushtrria
- 12 razy: KF Feronikeli Glogovac
- 10 razy: KF Trepça Mitrowica
- 9 razy: KF Ballkani Suva Reka, KF Besiana Podujevo, KF KEK-u Obilić
- 8 razy: KF Hysi Podujevo, KF Kosova Prisztina
- 7 razy: KF Dukagjini Klina
- 5 razy: KF Hajvalia
- 4 razy: FC Malisheva
- 3 razy: KF Fushë Kosova, KF 2 Korriku Prisztina, KF Istogu
- 2 razy: KF Beselidhja Prisztina, KF Ulpiana Lipljan, KF Shqiponja Peć
- 1 raz: KF Arbëria Lipljan, KF Getoari Prizren, KF Kika Hogosht, KF Lepenci Kačanik, KF Rahoveci, Suhareka, KF Uniteti, KF Vëllazëria Zhur, KF Vllaznia Požaranje.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Liga na stronie futbollishqiptar.net (alb.)
- Superliga, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2021-01-02].
- Oficjalna strona FFK (alb.)
- Archiwum wyników meczów i tabel w bazie RSSSF (ang.)