Polskie Towarzystwo Historyczne

Polskie Towarzystwo Historyczne

Państwo	Polska
Siedziba	Rynek Starego Miasta 29–31 00-272 Warszawa
Data założenia	1886
Rodzaj stowarzyszenia	stowarzyszenie
Status	organizacja pożytku publicznego
Profil działalności	historia
Zasięg	Rzeczpospolita Polska
Prezes	Krzysztof Mikulski
Nr KRS	0000100740
Data rejestracji	21 marca 2002
brak współrzędnych
Strona internetowa

Tablica pamiątkowa na Rynku Starego Miasta w Warszawie

Polskie Towarzystwo Historyczne (PTH) – polskie towarzystwo naukowe specjalistyczne, stowarzyszenie historyków polskich, skupiająca zarówno zawodowych historyków, jak i miłośników historii. Utworzone w 1886 we Lwowie z inicjatywy Ksawerego Liskego jako lokalne towarzystwo naukowe. Po 1925 stało się towarzystwem ogólnopolskim.

PTH organizuje i inicjuje prace badawcze oraz od 1890 r. co 5 lat powszechne zjazdy historyków polskich. Od 1974 roku PTH jest organizatorem olimpiad i konkursów historycznych. Popularyzuje historię powszechną, dzieje Polski i poszczególnych miast oraz regionów. Towarzystwo posiada 46 oddziałów i 16 kół terenowych, 8 komisji i ponad 3 tys. członków. Od 2005 roku PTH ma status organizacji pożytku publicznego.

Towarzystwo wydaje m.in. „Małopolskie Studia Historyczne”, „Rocznik Kaliski”, „Rocznik Łódzki”, „Rocznik Lubelski”; od 1959 zarząd główny towarzystwa wydaje „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Historycznego”.

Historia Towarzystwa w skrócie

• 1886 – utworzenie Towarzystwa Historycznego we Lwowie, zalążka PTH, a jego celami było: utrzymywanie kontaktów między historykami zamieszkałymi w zaborach i za granicą, popularyzacja historii narodowej
• 1890 – pierwszy zjazd historyków polskich organizowany przez PTH (za pierwszy Powszechny Zjazd Historyków Polskich PTH uznało zjazd w 1880 roku w Krakowie, zorganizowany przez Akademię Umiejętności w rocznicę śmierci Jana Długosza)
• 1913 – utworzenie oddziału w Krakowie
• 1925 – przekształcenie Towarzystwa Historycznego w stowarzyszenie ogólnopolskie pod nazwą Polskie Towarzystwo Historyczne
• 1925 – utworzenie oddziału w Poznaniu
• 1927 – utworzenie oddziału w Łodzi; w 1958 ukazał się pierwszy tom „Rocznika Łódzkiego”
• 1928 – utworzenie oddziału w Przemyślu (reaktywacja po nieudanych próbach z 1891 i 1907)
• 1945 – przeniesienie siedziby Zarządu Głównego PTH ze Lwowa do Krakowa
• 1950 – przeniesienie siedziby Zarządu Głównego PTH z Krakowa do Warszawy
• 1955 – utworzenie oddziału w Kaliszu; w 1968 ukazał się pierwszy tom „Rocznika Kaliskiego”
• 1974 – zorganizowanie przez Ministerstwo Oświaty i PTH pierwszej olimpiady historycznej dla uczniów szkół ponadpodstawowych
• 1993 – pierwsza edycja Konkursu Wiedzy o Parlamentaryzmie – organizator PTH i kancelaria Sejmu RP
• 2003 – wybór nowych władz centralnych PTH; prezes – prof. Krzysztof Mikulski z Torunia, sekretarz generalny – Tadeusz Radzik
• 2004 – XVII Powszechny Zjazd Historyków Polskich w Krakowie
• 2006 – Walne Zgromadzenie Delegatów Polskiego Towarzystwa Historycznego w Pułtusku
• 2009 – XVIII Powszechny Zjazd Historyków Polskich oraz Walne Zgromadzenie Delegatów Polskiego Towarzystwa Historycznego w Olsztynie
• 2014 – XIX Powszechny Zjazd Historyków Polskich w Szczecinie „Polska – Bałtyk – Europa”
• 2019 – XX Powszechny Zjazd Historyków Polskich w Lublinie Wielka zmiana, historia wobec wyzwań...

Prezesi Polskiego Towarzystwa Historycznego

• Franciszek Ksawery Liske (1886–1891)
• Tadeusz Wojciechowski (1891–1914)
• Ludwik Finkel (1914–1923)
• Stanisław Zakrzewski (1923–1932 i 1934–1936)
• Franciszek Bujak (1932–1934 i 1936–1937)
• Ludwik Kolankowski (1937–1947)
• Władysław Konopczyński (1947)
• Jan Dąbrowski (1947–1950)
• Tadeusz Manteuffel (1950–1953)
• Natalia Gąsiorowska-Grabowska (1953–1956)
• Stanisław Herbst (1956–1973)
• Marian Biskup (1973–1978)
• Henryk Samsonowicz (1978–1982)
• Andrzej Zahorski (1982–1988)
• Andrzej Ajnenkiel (1988–1991)
• Jacek Staszewski (1991–1997)
• Wojciech Wrzesiński (1997–2003)
• Krzysztof Mikulski (2003–2013)
• Jan Szymczak (2013–2015)
• Krzysztof Mikulski (2015– )

Sekretarze generalni Polskiego Towarzystwa Historycznego

• Oswald Balzer 1886–1891
• Ludwik Finkel 1891–1902
• Alojzy Winiarz 1903–1905
• Stanisław Zakrzewski 1906–1907
• Eugeniusz Barwiński 1908–1916
• Eugeniusz Barwiński i Teofil Modelski 1917–1920
• Teofil Modelski 1920–1924
• Kazimierz Tyszkowski 1924–1929
• Bronisław Włodarski 1929–1932
• Stefan Inglot 1932–1934
• Kazimierz Tyszkowski 1934–1937
• Wojciech Hejnosz 1937–1947
• Stefan Inglot 1947
• Aleksander Gieysztor 1947–1953
• Stanisław Herbst 1953–1955
• Irena Pietrzak-Pawłowska 1955–1958
• Henryk Samsonowicz 1958–1966
• Stanisław Russocki 1966–1971
• Monika Senkowska-Gluck 1971–1976
• Ryszard Stemplowski 1976–1978
• Andrzej Zakrzewski 1978–1982
• Stefan Krzysztof Kuczyński 1982–1985
• Hubert Izdebski 1985–1988
• Tadeusz Cegielski 1988–1991
• Zofia T. Kozłowska 1991–1994
• Wiesław Śladkowski 1994–1997
• Andrzej Biernat 1997–2003
• Tadeusz Radzik 2003–2009
• Marek Sioma

Powszechne Zjazdy Historyków Polskich

• I Powszechny Zjazd Historyków Polskich (oficjalnie: Zjazd historyczny imienia Jana Długosza), Kraków, 18–21 maja 1880 w 400, rocznicę śmieci Jana Długosza
• II Powszechny Zjazd Historyków Polskich, Lwów, 17–19 lipca 1890, poświęcony zagadnieniom metodycznym i wydawniczym
• III Powszechny Zjazd Historyków Polskich, Kraków, 4–6 czerwca 1900, poświęcony znaczeniu historii literatury, historii sztuki, archeologii i etnografii
• IV Powszechny Zjazd Historyków Polskich, Poznań, 6–8 grudnia 1925, na temat roli historii politycznej, historii prawa i historii gospodarczej
• V Powszechny Zjazd Historyków Polskich, Warszawa, 28 listopada-4 grudnia 1930, w 100-lecie Powstania Listopadowego
• VI Powszechny Zjazd Historyków Polskich, Wilno 17–20 września 1935, na temat stosunków polsko-litewskich
• VII Powszechny Zjazd Historyków Polskich, Wrocław, 19–22 września 1948, poświęcony dziejom polskich ziem zachodnich
• VIII Powszechny Zjazd Historyków Polskich, Kraków, 14–17 września 1958, w 9 sekcjach tematycznych i chronologicznych
• IX Powszechny Zjazd Historyków Polskich, Warszawa 13–15 września 1963, poświęcony historii kultury średniowiecznej Polski, Powstaniu Styczniowemu i dziejom Polski Ludowej
• X Powszechny Zjazd Historyków Polskich, Lublin, 9–13 września 1969, poświęcony 50 rocznicy odzyskania niepodległości i powstaniu Polski Ludowej
• XI Powszechny Zjazd Historyków Polskich, Toruń, 9–12 września 1974, pod hasłem „U źródeł współczesności – dzieje społeczeństwa i kultury”
• XII Powszechny Zjazd Historyków Polskich, Katowice, 17–20 września 1979, pod hasłem „Człowiek – Praca – Środowisko”
• XIII Powszechny Zjazd Historyków Polskich, Poznań, 6–9 września 1984, pod hasłem „Historia i społeczeństwo”
• XIV Powszechny Zjazd Historyków Polskich, Łódź 7–10 września 1989, pod hasłami „Rewolucje u schyłku XVIII wieku”, „Wielkie aglomeracje miejskie XIX i XX wieku”, „Druga wojna światowa”
• XV Powszechny Zjazd Historyków Polskich, Gdańsk, 19–21 września 1994, pod hasłem „Wielkie i małe ojczyzny”
• XVI Powszechny Zjazd Historyków Polskich, Wrocław, 15–18 września 1999, pod hasłem „Przełomy w historii”
• XVII Powszechny Zjazd Historyków Polskich, Kraków, 15–18 września 2004, pod hasłem „Tradycja a nowoczesność – tożsamość”
• XVIII Powszechny Zjazd Historyków Polskich, Olsztyn, 16–19 września 2009, pod hasłem „Powrót do źródeł”.
• XIX Powszechny Zjazd Historyków Polskich, Szczecin, 17–21 września 2014, pod hasłem „Polska-Bałtyk-Europa”
• XX Powszechny Zjazd Historyków Polskich, Lublin, wrzesień 2019, pod hasłem „Wielka zmiana, historia wobec wyzwań...”
• XXI Powszechny Zjazd Historyków Polskich, Białystok, 16-20 września 2024, pod hasłem „Człowiek twórcą historii”

Publikacje

• Biuletyn Historii Pogranicza

Bibliografia

• Historia. pth.net.pl. [dostęp 2014-09-16].

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Zarządu Głównego PTH
• Oficjalna strona oddziału PTH w Łodzi
• Oficjalna strona oddziału PTH w Częstochowie
• Oficjalna strona oddziału PTH w Radomsku
• Oficjalna strona oddziału PTH w Krakowie