Prefektura Ehime
Na mapach: 33°50′29″N 132°45′56″E/33,841389 132,765556
| |||||||
| prefektura | |||||||
 Most nad cieśniną Kurushima | |||||||
| |||||||
| Państwo | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Wyspa | |||||||
| Region |
Sikoku | ||||||
| Siedziba | |||||||
| Kod ISO 3166-2 |
JP-38 | ||||||
| Gubernator |
Tokihiro Nakamura | ||||||
| Powierzchnia |
5 678 km² | ||||||
| Populacja (2012) • liczba ludności |
| ||||||
| • gęstość |
255 os./km² | ||||||
| Kod pocztowy |
790-8570 | ||||||
Adres urzędu: Ehime-ken, Matsuyama-shi, Ichibanchō 4-4-2
| |||||||
| Plan | |||||||
| |||||||
| Symbole japońskie | |||||||
| Drzewo | |||||||
| Kwiat | |||||||
| Ptak | |||||||
Położenie na mapie
| |||||||
| Strona internetowa | |||||||
Prefektura Ehime (jap. 愛媛県 Ehime-ken) – prefektura znajdująca się w północno-zachodniej części wyspy Sikoku, w Japonii. Jej stolicą jest miasto Matsuyama.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Do okresu Meiji na terenach obecnej prefektury istniała prowincja Iyo. Po bitwie pod Sekigaharą tereny te otrzymali od Ieyasu Tokugawy jego sprzymierzeńcy na czele z Yoshiaki Katō, który wybudował zamek Matsuyama, tworząc podwaliny dzisiejszego miasta Matsuyama.
Geografia
[edytuj | edytuj kod]Prefektura leży w północno-zachodniej części wyspy Sikoku, nad Morzem Wewnętrznym (Seto-naikai). Dzieli się na trzy części: Nan’yo (Południową), Chūyo (Środkową), Tōyo (Wschodnią). Graniczy z prefekturami: Kagawa i Tokushima na wschodzie i Kōchi na południu[1].
Rzeźba terenu jest zróżnicowana: od górzystej wewnątrz prefektury, po urozmaicone wybrzeże z licznymi wyspami. Najdalej wysuniętym krańcem prefektury jest półwysep Sadamisaki, który jest najwęższym półwyspem w Japonii.
Z dniem 1 kwietnia 2014 roku 7% całkowitej powierzchni prefektury zostało oznaczone jako obszary chronione, a mianowicie Parki Narodowe Ashizuri-Uwakai i Seto Naikai, Quasi-Park Narodowy Ishizuchi oraz siedem prefekturalnych parków przyrody[2].
Miasta
[edytuj | edytuj kod]Miasta prefektury Ehime:
Miasteczka i wioski
[edytuj | edytuj kod]Przemysł i rolnictwo
[edytuj | edytuj kod]W prefekturze Ehime rozwinęły się przemysły: stoczniowy, chemiczny, papierniczy i tekstylny, a w mieście Matsuyama – rolniczy, maszynowy, petrochemiczny, włókien sztucznych i ceramiczny. Wysoko rozwinięte jest leśnictwo, rolnictwo i rybołówstwo. Koło Uwajimy poławia się perły. W miasteczku Ikata istnieje elektrownia atomowa.
Owoce cytrusowe (mandarynki, pomarańcze) różnego rodzaju (uprawia się w prefekturze ok. 40 rodzajów owoców cytrusowych), m.in.: mikan (Citrus unshiu), ponkan (Citrus reticulata), iyokan (Citrus iyo), natsumikan (Citrus natsudaidai), hassaku (Citrus hassaku)[3][4]
Atrakcje turystyczne
[edytuj | edytuj kod]- W Ōzu można oglądać tradycyjne połowy pstrągów z wykorzystaniem szkolonych kormoranów, które trwają od 1 czerwca do 20 września. Rybacy wypływają o zmierzchu na drewnianych łodziach oświetlonych pochodniami, których światło przyciąga ryby. Ten widok można podziwiać nad brzegiem rzeki Hiji lub na łodzi[5].
- W Uwajimie można obejrzeć walki pomiędzy bykami. Jest to część kultury ludowej regionu Uwajima. Walki nie mają ograniczenia czasowego. Regularnie zaplanowane turnieje odbywają się pięć razy w roku[6][7].
- Zamek Uwajima – jeden z zaledwie 12 oryginalnych zamków, które przetrwały nietknięte od okresu Edo (1603–1867). W 1615 roku przejął go klan Date, który rządził miastem Uwajima przez okres Edo. Zamek stoi na wzgórzu, które w przeszłości znajdowało się tuż nad morzem, ale rekultywacja terenu wzdłuż wybrzeża sprawiła, że stoi dziś w głębi lądu[8].
- Zamek Matsuyama – znajduje się na stromym wzgórzu Katsu w centrum miasta. Został zbudowany w latach 1602–1628. W 1635 roku został przydzielony rodzinie Matsudaira, krewnym rządzącego rodu Tokugawa, i pozostał w ich rękach do końca epoki feudalnej. Na terenie zamku znajduje się około 200 drzew wiśni (sakura), których kwitnienie jest celem hanami, zwykle na przełomie marca i kwietnia[9].
- Zamek Ōzu – stoi na wzgórzu nad rzeką Hiji, w północno-zachodniej części miasta Ōzu. Jego początki są datowane na rok 1300. Był kilkakrotnie przebudowywany po pożarach, klęskach żywiołowych i katastrofach spowodowanych przez człowieka. Obecny zamek odbudowywano etapami od lat 50. XX wieku, a w 2004 roku ostatecznie ukończono jego przebudowę. W przeciwieństwie do wielu innych zamków, które zostały odbudowane w ubiegłym wieku przy użyciu żelazobetonu, główna część (donżon) została wykonana głównie z drewna, według tradycyjnych technik budowlanych. W rezultacie obecny wygląd jest bliski oryginału nie tylko z zewnątrz, ale także od wewnątrz. Wewnątrz zamku umieszczono eksponaty dotyczące historii Ōzu, mapy dotyczące lokalnej topografii od przeszłości do teraźniejszości, modele zamku oraz zbroje i inne przedmioty należące do byłych feudałów[10].
- Dōgo Onsen w Matsuyamie – najstarsza w Japonii łaźnia publiczna z gorącym źródłem. Słynny, główny budynek (Dōgo Onsen Honkan) został zbudowany w 1894 roku w okresie Meiji. Wygląd zewnętrzny i drewniane wnętrze pełne schodów, przejść i pomieszczeń były inspiracją dla reżysera filmów animowanych, Hayao Miyazakiego, przy tworzeniu filmu animowanego pt.: „Spirited Away: W krainie bogów”[11].
- Góra Ishizuchi (1982 m) – najwyższy szczyt na Sikoku z trasami spacerowymi i wspinaczkowymi. Jedna z nich, zabezpieczona łańcuchami, prowadzi po stromych skałach[12].
Regionalne specjalności
[edytuj | edytuj kod]- Botchan-dango – zestaw trzech małych kulek (przeważnie słodkich) nadzianych na bambusowy patyczek, każda o innym kolorze, wykonanych z kleistej mąki ryżowej (mochiko). Zabarwiane są pastą z fasoli azuki, jajkiem i zieloną herbatą. Wspomina o nich Sōseki Natsume w powieści pt. Botchan (1906, wyd. pol. pt. „Panicz” 2009), której akcja rozgrywa się w Matsuyamie[13][14].
- Chanpon – dosł. mieszanina różnych składników[15]. W Ehime specjalnością jest yawatahama-chanpon, rodzaj lekkiego rosołu z makaronem, ugotowanego z kości kurczaka, bonito i konbu (rodzaj wodorostów). Na wierzchu układa się m.in. smażone mięso (zwykle wieprzowinę), krewetki, rozmaite warzywa[4][3].
- Goshiki-sōmen – pięciokolorowy makaron: kolor żółty uzyskuje się z jajek, zielony ze sproszkowanej zielonej herbaty (matcha), brązowy z mąki gryczanej, czerwony ze śliwek i shiso (rodzaj zioła, Perilla frutescens var. crispa) i zwykły biały[16][15].
- Hana-gatsuo (ang. flower bonito) – suszone płatki ryby bonito (Katsuwonus pelamis, jap. katsuo, ang. skipjack tuna), krojone jak płatki kwiatu. Płatki te nazywają się katsuo-bushi i służą jako dodatek do potraw[3].
- Ichiroku-taruto – rodzaj japońskiego ciastka (wagashi) z delikatną pastą z czerwonej fasoli i nutą owoców yuzu (Citrus junos). Wygląda bardziej jak rolada niż zwykła tarta. Pojawienie się tego ciastka w Japonii wiąże się z historią z okresu Edo (1603–1868). Sadayuki Matsudaira, feudalny władca domeny Iyo-Matsuyama, przeprowadzając kontrolę dwóch portugalskich statków zacumowanych w zatoce Nagasaki w 1647 roku, spróbował oferowanej mu portugalskiej tarty i uzyskał przepis[17].
- Imotaki – rodzaj gęstej zupy składającej się z: ziemniaków sato-imo (kolokazja jadalna, taro, Colocasia esculenta), ośmiornicy, kurczaka, warzyw i innych składników. Gotuje się je razem w naczyniu, przeważnie na zewnątrz domu jako wspólne danie przyjęcia związanego z podziwianiem jesiennego księżyca (tsuki-mi). Jest to regionalny zwyczaj celebrowany od 300 lat[3][18][15].
- Imabari-yakitori – pieczony kurczak, przyrządzany w odmienny niż w innych częściach kraju, nie na wąskim grillu w postaci szaszłyków, ale w unikalny sposób, znany jako teppan-yaki. Kurczak jest ułożony i pieczony na gorącej, metalowej płycie i dociskany drugą, również gorącą z góry[19][4].
- Iyo-satsuma – danie serwowane głównie w okolicach miasta Uwajima. Mięso ryby jest ugniatane w moździerzu, następnie dodaje się mugi-miso (miso z jęczmienia lub żyta i soi). Mieszankę piecze się, miesza z bulionem i podaje na mugi-meshi (ryż gotowany z jęczmieniem).
- Tai-meshi – pagrus z ryżem. Tradycyjna, lokalna specjalność Ehime. Obszary wschodnie (Imabari i Matsuyama) i południowe (Uwajima) mają własne, charakterystyczne przepisy. Tai-meshi na wschodzie składa się z ryżu i gotowanej całej ryby. Na południu prefektury (Nan’yo) jest to świeża, surowa ryba (sashimi) zanurzana w mieszaninie sosu sojowego (shōyu) i jajka, jedzona z białym ryżem[4].
- Tai-sōmen – pagrus czerwony (Pagrus major, rodzina prażmowatych, Sparidae). Ryba gotowana ze słono-słodkim sosem, jedzona z bardzo cienkim, białym makaronem z mąki pszennej[3][4].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Miasto Uwajima -
Kanał Funakoshi -
Siedziba władz prefektury w Matsuyamie -
Zamek Ōzu -
Miasto Yawatahama -
Katsuo-bushi -
Botchan-dango
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ About Ehime. Ehime Prefecture. [dostęp 2019-10-07]. (ang.).
- ↑ Ministerstwo Ochrony Środowiska: General overview of area figures for Natural Parks by prefecture. [dostęp 2014-11-19]. (jap.).
- ↑ a b c d e Richard Hosking: A Dictionary of Japanese Food. Tokyo: Tuttle Publishing, 1996, s. 30, 47, 59, 69, 70, 85, 97, 107, 131, 137. ISBN 978-4-8053-13350.
- ↑ a b c d e Tastes of Ehime. Ehime Prefecture. [dostęp 2019-10-07]. (ang.).
- ↑ Ukai, Cormorant Fishing. Voyapon, 2019. [dostęp 2019-10-10]. (ang.).
- ↑ Uwajima City Bullfighting Arena. Ehime Prefecture. [dostęp 2019-10-08]. (ang.).
- ↑ About bullfighting. 宇和島市観光物産協会. [dostęp 2019-10-08]. (ang. • jap.).
- ↑ Uwajima Castle. japan-guide.com, 2019. [dostęp 2019-10-09]. (ang.).
- ↑ Matsuyama Castle. japan-guide.com, 2019. [dostęp 2019-10-09]. (ang.).
- ↑ Ozu Castle. japan-guide.com, 2019. [dostęp 2019-10-09]. (ang.).
- ↑ Dogo Onsen Honkan. japan-guide.com, 2019. [dostęp 2019-09-29]. (ang.).
- ↑ Mt. Ishizuchi. Ehime Prefecture. [dostęp 2019-10-10]. (ang.).
- ↑ Botchan dango. Tourism and International Exchange Division, Industrial Economy Department, Matsuyama City. [dostęp 2019-10-07]. (ang.).
- ↑ Mikołaj Melanowicz: Historia literatury japońskiej. Warszawa: PWN, 2012, s. 321. ISBN 978-83-01-17214-5.
- ↑ a b c Kenkyusha's New Japanese-English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha Limited, 1991, s. 127, 350, 1646, 1877. ISBN 4-7674-2015-6.
- ↑ Rod Walters: Culinary specialties of Matsuyama. JapanTravel, 2012. [dostęp 2019-10-08]. (ang.).
- ↑ Shigeki Naganuma: Ichiroku Taruto. Japan National Tourism Organization, 2018. [dostęp 2019-10-07]. (ang.).
- ↑ Iimotaki. Planetyze. [dostęp 2019-10-05]. (ang.).
- ↑ Imabari Yakitori (Imabari Style Grilled Chicken). Imabari Port Tourist Information. [dostęp 2019-10-07]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Japanese Dango: How to Eat and Make Traditional Japanese Sweets (ang.)
- Smaki prefektury Ehime (ang.)
- Oficjalna strona prefektury (ang.)
- Informacja o walkach byków w Uwajimie (ang.)
