Różniczka niezupełna

Różniczka niezupełna – w termodynamice jest pewną ilością, w szczególności ciepła Q i pracy W, które nie są funkcjami stanu i których wartość zależy od sposobu przebiegu procesu termodynamicznego. Symbol $\delta$ został pierwotnie użyty przez niemieckiego matematyka Carla Gottfrieda Neumanna w jego pracy Vorlesungen uber die mechanische Theorie der Warme wydanej w 1875 r, wskazuje, że $Q$ i $W$ są zależne od drogi procesu. W warunkach nieskończenie małych wielkości, pierwsza zasada termodynamiki jest w tym przypadku wyrażona następująco:

$\mathrm {d} U=\delta Q-\delta W,$

gdzie $\delta Q$ i $\delta W$ są „różniczkami niezupełnymi”, tj. zależnymi od drogi; $\mathrm {d} U$ zaś jest „różniczką zupełną”, tj. niezależną od sposobu przebiegu procesu.