Rail Baltica
Rail Baltica – budowana linia kolejowa będąca elementem transeuropejskiego korytarza transportowego, łącząca torem normalnym Warszawę, Kowno, Rygę, Tallinn i Helsinki[1]. Planowana Rail Baltica w Polsce to 374 km trasy kolejowej[2]. Pociągi będą mogły jeździć tą trasą z prędkością do 234 km/h[3]. Stanowi jeden z priorytetowych projektów Trans-European Transport Networks (Sieci Transeuropejskie TEN-T).
Historia
[edytuj | edytuj kod]25 września 2008 w Parlamencie Europejskim odbyła się konferencja prasowa eurodeputowanych z Grupy Zielonych/Wolne Przymierze Europejskie, którzy – komentując wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 16 września 2008 – zaapelowali, by w dalszych pracach związanych z budową drogi Via Baltica uwzględnić także rozwój korytarza kolejowego Rail Baltica[4].
28 października 2014 przedstawiciele rządów państw bałtyckich podpisali w Rydze umowę powołującą spółkę RB Rail, która odpowiedzialna będzie za realizację inwestycji. Spółka w równych częściach należy do litewskiej Rail Baltica Statyba, łotewskiej Eiropas Dzelzcela Linijas i Rail Baltic Estonia[5].
W październiku 2015 roku została zakończona budowa pierwszego odcinka Rail Baltica: od granicy polsko-litewskiej do Kowna[6]. Wart 364,5 mln euro projekt obejmował budowę 123 km linii normalnotorowej z Szostakowa, przez Mariampol do Kowna[7].
Przebieg
[edytuj | edytuj kod]
Przebieg w Polsce
[edytuj | edytuj kod]Początkowo rozważano dwa przebiegi trasy Rail Baltica na terenie Polski: przez Sokółkę i Augustów oraz przez Ełk i Olecko[8]. Ostatecznie wybrano drugi wariant[9] i trasa zostanie poprowadzona:
- linią kolejową nr 449 i 6 z Warszawy do Białegostoku. Trwa modernizacja tego odcinka po której prędkość maksymalna dla pociągów osobowych ma zostać podniesiona do 160 km/h (na 90% trasy geometria ma być dostosowana do prędkości 200 km/h[10])
- linią kolejową nr 38 z Białegostoku do Ełku. W 2017 PKP PLK podpisały umowę na wykonanie projektu modernizacji tego odcinka w ramach której m.in. dobudowany ma zostać drugi tor oraz podniesiona prędkość maksymalna[11]
- liniami 41, 39 i 51 z Ełku do przejścia granicznego Trakiszki-Szestokaj[12]. W grudniu 2017 PKP PLK podpisały umowę na opracowanie studium wykonalności modernizacji tego odcinka. Podniesienie prędkości maksymalnej do minimum 160 km/h dla pociągów osobowych wymagało będzie wytyczenia linii w większości nowym szlakiem. Trasa ma zostać zelektryfikowana oraz ma zostać dobudowany drugi tor. Planowana jest łącznica omijająca stację Olecko[12].
W stosunku do polskiego odcinka Rail Baltiki używa się oznaczenia E 75 – europejskiego korytarza transportowego Warszawa – Trakiszki, łączącego się w Warszawie z korytarzami E 20 (Kunowice – Terespol) oraz E 65 (Gdynia – Pszczyna)[13].
Przebieg na Litwie
[edytuj | edytuj kod]W maju 2022 roku Litwa zadecydowała o przebiegu odcinka Rail Baltiki pomiędzy Kownem a granicą z Polską. Będzie to wariant najkrótszy, przeprowadzony z dala od istniejących na potencjalnej trasie ośrodków miejskich. Trasa będzie przystosowana do ruchu z prędkością do 249 km/h[14]. W lipcu 2022 rozpoczęto budowę mostu nad Wilią o długości 1,5 km, który stanowi jedno z największych wyzwań technicznych na planowanej trasie[15].
W Mariampolu i Szostakach mają powstać stacje przesiadkowe z połączeń regionalnych na pociągi kursujące Rail Baltiką[14].
Przebieg na Łotwie
[edytuj | edytuj kod]W 2020 roku ruszyły prace przy przebudowie dworca głównego w Rydze oraz stacji przy ryskim lotnisku, celem przystosowania ich do obsługiwania Rail Baltiki. W 2021 ogłoszono przetarg na budowę 200 km nowej linii kolejowej. Prace mają potrwać do 2026 roku[16].
Przebieg w Estonii
[edytuj | edytuj kod]Trasa Rail Baltiki na terenie Estonii została zaproponowana przez rząd w 2012 roku i ostatecznie zaakceptowana w 2018 r. Będzie ona biec z Tallinna przez Parnawę do granicy z Łotwą, w całości w nowym korytarzu transportowym. Łączna długość linii kolejowej, razem z odgałęzieniem do portu Muuga oraz do Ülemiste, wyniesie 213 km[17].
W 2023 roku ekologiczna organizacja pozarządowa Eesti Metsa Abiks wyraziła wątpliwości związane z planowanym przebiegiem przez obszary cenne przyrodniczo i zaapelowała o poprowadzenie nowej linii kolejowej wzdłuż istniejących linii z Tallinna do Parnawy lub Tapy do Tartu. Propozycja została odrzucona przez Ministerstwo Gospodarki i Transportu, według którego te warianty były wcześniej brane pod uwagę, ale zostały odrzucone[17].
Przebieg pod Zatoką Fińską
[edytuj | edytuj kod]Połączenie do Helsinek ma umożliwić planowany Tunel Helsinki–Tallinn. Jego przebieg nie został jeszcze do końca określony.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 661/2010/UE z dnia 7 lipca 2010 r. w sprawie unijnych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej.
- ↑ Odpowiedź na interpelację w sprawie budowy dróg ekspresowych i linii kolejowych w woj. podlaskim [online], orka2.sejm.gov.pl [dostęp 2018-07-19].
- ↑ Callum Tennent, The high-speed railway that’s uncoupling the Baltic states from Russia and their Soviet past [online], Euronews, 24 września 2022 [dostęp 2022-10-01] (ang.).
- ↑ Zieloni: Rail Baltica równie ważna jak Via Baltica. wiadomosci.ngo.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-11)]..
- ↑ Adam Baranowski: Rail Baltica – kolej na integrację. przegladbaltycki.pl, 2015-02-21. [dostęp 2015-03-20]. (pol.).
- ↑ Aleksandra Akińczo: Zakończono budowę pierwszego odcinka Rail Baltica. Money.pl, 2015-10-16. [dostęp 2015-10-18].
- ↑ Pierwszy odcinek Rail Baltiki gotowy. Na Litwie. [w:] Rynek Kolejowy [on-line]. ZDG TOR Sp. z o.o., 2015-10-17. [dostęp 2015-10-18]. (pol.).
- ↑ Ruszyły prace nad ostatecznym przebiegiem trasy Rail Baltica – WP Finanse [online], finanse.wp.pl [dostęp 2018-06-13] (pol.).
- ↑ Rail Baltica a koleje pasażerskie w północno-wschodniej Polsce – Transport Publiczny [online], www.transport-publiczny.pl [dostęp 2018-06-13].
- ↑ PLK: Szansa na 200 km/h z Warszawy do Białegostoku do 2027 roku – Wszystko na temat branży kolejowej: PKP, Intercity, przewozy regionalne, koleje mazowieckie, rozkłady jazdy [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2018-07-15].
- ↑ PKP PLK. Modernizacji linii kolejowej Białystok – Ełk podpisana | Z kraju [online], tvn24bis.pl [dostęp 2018-07-15] (pol.).
- ↑ a b Martyn Janduła, Rail Baltiką do Trakiszek jednak szybciej. Aktualizacja studium [online], Rynek Kolejowy, 7 lipca 2017 [dostęp 2022-09-05].
- ↑ modernizacja linii E 75 [online], web.archive.org, 7 sierpnia 2009 [dostęp 2022-09-05] [zarchiwizowane z adresu 2009-08-07].
- ↑ a b Litwa. Wybrano przebieg Rail Baltiki do granicy z Polską [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2022-09-10] (pol.).
- ↑ Weronika Wyzińska, Na Litwie rozpoczęto budowę wyjątkowego mostu kolejowego w ramach projektu Rail Baltica [online], Portal Kolejowy NaKolei.pl, 26 lipca 2022 [dostęp 2022-09-10] (pol.).
- ↑ Łotwa ogłasza przetarg na budowę 200 km Rail Baltiki [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2022-09-10] (pol.).
- ↑ a b ERR | ERR, Ministry: Rail Baltic route will not be changed [online], ERR, 19 maja 2023 [dostęp 2023-05-19] (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]
- www.rail-baltica.pl
- Pavel Telička. Progress report on Rail Baltica compiled by the European coordinator of the project. Komisja Europejska, czerwiec 2007–lipiec 2008 (ang.)
- Feasibility study on Rail Baltica railways – Main conclusions and recommendations. Komisja Europejska, styczeń 2007 (ang.)
- Feasibility study on Rail Baltica railways – Annexes. Komisja Europejska, styczeń 2007 (ang.)