SN 2014J
 Zdjęcia galaktyki M82 z 10 grudnia 2013 (przed wybuchem supernowej) i z 21 stycznia 2014 (wykonane przez odkrywców) | |
| Odkrywca |
Steve Fossey ze studentami |
|---|---|
| Data odkrycia |
21 stycznia 2014 |
| Dane obserwacyjne (J2000) | |
| Typ supernowej |
Ia |
| Galaktyka | |
| Gwiazdozbiór | |
| Rektascensja |
09h 55m 42,14s[1] |
| Deklinacja |
69° 40′ 26,0″ |
| Odległość |
11,5 miliona ly |
| Największa jasność |
10,5m |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Typ przodka | |
SN 2014J – supernowa typu Ia w galaktyce M82. Odkryta 21 stycznia 2014 roku, w chwili odkrycia miała wielkość 11,5m. Maksimum blasku osiągnęła 31 stycznia, przy wielkości 10,5m[2]. Przed potwierdzeniem odkrycia nosiła tymczasowe oznaczenie PSN J09554214+6940260.
Odkrycie
[edytuj | edytuj kod]Supernowa odkryta została przypadkowo przez brytyjskiego astronoma Steve'a Fosseya z grupą studentów University College London[3]. Fossey prowadził 21 stycznia wieczorem zajęcia ze studentami, demonstrował im obsługę 35-centymetrowego teleskopu należącego do Obserwatorium Astronomicznego University of London. Korzystając z przerwy w chmurach wykonał zdjęcie galaktyki M82 i zauważył na jej brzegu dodatkową gwiazdę, której nie pamiętał ze wcześniejszych obserwacji. Porównanie zdjęcia z wcześniejszymi pokazało, że istotnie w galaktyce pojawiła się nowa gwiazda. Po potwierdzeniu obserwacji przy pomocy innego teleskopu Fossey powiadomił innych astronomów o odkryciu.
Pierwszy pomiar widma supernowej wykonał Yi Cao przy pomocy 3,5-metrowego teleskopu ARC w Nowym Meksyku[3]. Wyniki jego pomiarów pozwoliły sklasyfikować supernową jako typ Ia i określić prawdopodobny czas maksimum blasku na 14 dni po obserwacji[4].
Już po odkryciu supernowa została odnaleziona na wcześniejszych zdjęciach M82, najwcześniejsze z nich, wykonane przez K. Itagakiego pochodzi z 15 stycznia 2014, supernowa ma na nim wielkość 14,4m[5][6].
W widmie promieniowania γ zaobserwowano linię kobaltu 56Co, który jest produktem rozpadu niklu 56Ni. Pozwoliło to na oszacowanie, że podczas wybuchu 56Ni powstał w ilości około 0,6 masy Słońca. Badanie przeprowadzone 28 sierpnia 2014 roku[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ List of Supernovae. IAU Central Bureau for Astronomical Telegrams. [dostęp 2014-01-23]. (ang.).
- ↑ Alan MacRobert: Supernova in M82 Now At Its Peak. Sky & Telescope, 2014-02-02. [dostęp 2014-02-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-14)]. (ang.).
- ↑ a b Lucas Laursen: Supernova erupts in nearby galaxy. Nature news, 2014-01-22. [dostęp 2014-01-23]. (ang.).
- ↑ Y. Cao et al.: Classification of Supernova in M82 as a young, reddened Type Ia Supernova. The Astronomer's Telegram, 2014-01-22. [dostęp 2014-01-23]. (ang.).
- ↑ Alan MacRobert: Bright Supernova in M82. Sky & Telescope, 2014-01-22. [dostęp 2014-01-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-14)]. (ang.).
- ↑ K. Itagaki: www.k-itagaki.jp/psn-m82.jpg. [dostęp 2014-01-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-01)].
- ↑ Marek Muciek. Kronika. Sierpień 2014. „Urania - Postępy Astronomii”. 6 (774), s. 6, 2014-listopad-grudzień. Polskie Towarzystwo Astronomiczne. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii. ISSN 1689-6009. (pol.).
