Shaban Polluzha
| |
| Data i miejsce urodzenia |
1871 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
21 lutego 1945 |
| Odznaczenia | |
| Bohater Kosowa | |
Shaban Polluzha właśc. Shaban Mustafa Kastrati (ur. 1871 w Polluzhy k. Drenicy, zm. 21 lutego 1945 we wsi Cikatovë[1]) – albański działacz narodowy i organizator ruchu powstańczego w Kosowie.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był jednym z trzech synów Mustafy Rexhepa Kastratiego (który w 1912 został rozstrzelany przez Serbów) i Hamidy[2]. We wczesnej młodości Shaban związał się z albańskim ruchem narodowym. W czasie I wojny światowej walczył przeciwko wojskom okupacyjnym austriackim i bułgarskim[3]. Po zakończeniu wojny do 1924 walczył w oddziale separatystów (kaczaków), dowodzonym przez Azema Galicę.
W 1941 po agresji niemieckiej na Jugosławię został wraz z rodziną internowany przez Włochów w rejonie Pecia[4]. Po uwolnieniu współpracował z Włochami dowodząc jednym z oddziałów milicji albańskiej tzw. Vullnetari (Ochotnicy). W rejonie Drenicy współpracował z Balli Kombëtar. Z czasem porzucił współpracę z Włochami, ale nadal walczył z serbskimi czetnikami, z czasem skłaniając się do współpracy z partyzantami jugosłowiańskimi[4]. W początkach 1945 Polluzha zmobilizował oddziały albańskie, działające w Kosowie by wesprzeć VII Brygadę Armii Narodowo-Wyzwoleńczej w walce z Niemcami. Wobec masakry ludności albańskiej w rejonie Skenderaju dokonanej przez 27 brygadę NAWJ, Polluzha zerwał współpracę z partyzantami i zaczął atakować oddziały jugosłowiańskie, pacyfikujące Kosowo[2]. Całość sił podległych Polluzhy szacowano na 20 tysięcy ludzi[5]. 25 stycznia kilka brygad jugosłowiańskich rozpoczęło operację, zmierzającą do likwidacji oddziałów Polluzhy. Główną rolę w planowanej operacji odgrywała Brygada Kotorska, która w początkach lutego dotarła w rejon Drenicy.
W nocy 17/18 lutego 1945 powstańcy, dowodzeni przez Polluzhę zostali otoczeni przez oddziały 52 jugosłowiańskiej dywizji piechoty w rejonie Trstenika[3]. W czasie przebijania się z okrążenia Shaban Polluzha został ciężko ranny i zmarł kilka dni później we wsi Cikatovë[1].
Pamięć
[edytuj | edytuj kod]3 czerwca 1993 ówczesny prezydent Albanii, Sali Berisha odznaczył pośmiertnie Polluzhę Orderem za działalność patriotyczną I kl. W 2012 premier rządu Kosowa Hashim Thaçi nadał Polluzhy tytuł Bohatera Kosowa[6]. Pomnik Polluzhy stanął w Prekazie. Imię Polluzhy noszą ulice w Prisztinie, Peciu, Ferizaju, Dečani, Mitrovicy i Srbicy, a także park w Srbicy.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b A Biographical Dictionary of Central and Eastern Europe in the Twentieth Century. New York & London: M.E. Sharpe, 2008, s. 793-794. ISBN 978-1-317-47594-1.
- ↑ a b Kush ishte Shaban Polluzha? = 2016-12-28 [online], gazetaexpress.com, 21 lutego 2015 [zarchiwizowane z adresu 2016-12-29] (alb.).
- ↑ a b Shaban Polluzha (1871-1945) = 2018-06-09 [online], radiokosovaelire.com, 21 lutego 2018 (alb.).
- ↑ a b Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. New York: I.B. Tauris, 2012, s. 363. ISBN 978-1-78076-431-3.
- ↑ Srđan Cvetković. THE “SAVAGE PURGES” IN SERBIA IN 1944-1945, WITH A BRIEF CONSIDERATION OF YUGOSLAVIA AS A WHOLE". „Review of Croatian History”. 1 (2), s. 91, 2016.
- ↑ Thaçi shared the "Hero of Kosovo" order for Shaban Polluzha: He was an inspiration for many generations [online], telegrafi.com, 2019 (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. New York: I.B. Tauris, 2012, s. 363. ISBN 978-1-78076-431-3.
- Muhamet Mjeku: Lufta e Drenicës dhe Shaban Polluzha. Prisztina: Dielli, 1991.