Starzynka (rejon mostowski)
53°29′30″N 24°41′50″E/53,491667 24,697222 Dwór Andrzejkowiczów w Starzynkach, widok od strony podjazdu, na rysunku Napoleona Ordy, między 1860 a 1877, Muzeum Narodowe w Krakowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet | |
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
| 53°29′30″N 24°41′50″E/53,491667 24,697222
| |
Starzynka (hist. również Starzynki) – nieistniejący folwark na Białorusi, w miejscu, które znajduje się w rejonie mostowskim obwodu grodzieńskiego, około 1 km na wschód od Mikielewszczyzny.
Historia majątku
[edytuj | edytuj kod]Majątek Starzynki – według przekazów rodzinnych – był własnością rodziny Buttowt-Andrzejkowiczów „od czasów pogańskich”[1][2]. Do 1931 roku właścicielem dóbr był Michał Buttowt-Andrzejkowicz. Po jego śmierci Starzynki przeszły na własność jego córki Jadwigi i jej męża Konrada Mackiewicza, którzy byli właścicielami majątku do 1939 roku.
Po III rozbiorze Polski w 1795 roku tereny te, wcześniej należące do województwa trockiego Rzeczypospolitej, znalazły się na terenie guberni grodzieńskiej Imperium Rosyjskiego. Po ustabilizowaniu się granicy polsko-radzieckiej w 1921 roku Starzynka wróciła do Polski, znalazła się w gminie Mosty w powiecie grodzieńskim województwa białostockiego. Od 1945 roku – w ZSRR, od 1991 roku – na terenie Republiki Białorusi.
Dawny dwór
[edytuj | edytuj kod]Prawdopodobnie w drugiej połowie XVIII wieku zbudowano tu drewniany, parterowy, dziewięcioosiowy dwór przykryty bardzo wysokim, gładkim, czterospadowym dachem gontowym. Od strony podjazdu miał czterokolumnowy portyk w porządku toskańskim, zwieńczony wielkim trójkątnym szczytem. W centrum tego trójkąta widniał owalny wieniec z herbem Andrzejkowiczów. Pod portykiem był taras, na który prowadziło kilka stopni.
Do 1914 roku dwór był urządzony zabytkowymi meblami i pamiątkami rodzinnymi.
Obok, po lewej stronie kolistego gazonu, stała oficyna o podobnym stylu, z portykiem z dwiema parami kolumienek.
Oba budynki otaczał kilkuhektarowy park krajobrazowy o zróżnicowanym drzewostanie: stare kasztany, lipy, klony i świerki[2].
Majątek w Starzynkach, po którym nic nie pozostało, został opisany w 3. tomie Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej Romana Aftanazego[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Starzynki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 281., znaczenie 12.
- ↑ a b c Starzynki, [w:] Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 3: Województwo trockie, Księstwo Żmudzkie, Inflanty Polskie, Księstwo Kurlandzkie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1992, s. 134–135, ISBN 83-04-03947-8, ISBN 83-04-03701-7 (całość).