Przejdź do zawartości

Wilanów

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wilanów
Dzielnica Warszawy
Ilustracja
Fragment dzielnicy, po lewej Świątynia Opatrzności Bożej
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miasto

Warszawa

W granicach Warszawy

15 maja 1951[1]

SIMC

0988856[2]

Burmistrz

Ludwik Rakowski

Powierzchnia

36,73 (1.01.2024)[3] km²

Populacja 
• liczba ludności


52 472 (1.01.2024)[3]

• gęstość

1429 (1.01.2024)[3] os./km²

Tablice rejestracyjne

WW...F, WW...G, WW...H, WW...J, WW...W, WW... GA-GJ

Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie
Strona internetowa
Wilanów ok. 1890
Pałac w Wilanowie od strony ogrodu
Siedziba Urzędu Dzielnicy Wilanów
Miasteczko Wilanów

Wilanówdzielnica Warszawy położona w lewobrzeżnej części miasta. Jest jedną z 18 jednostek pomocniczych m.st. Warszawy[4].

Do 1951 miejscowość była siedzibą gminy wiejskiej Wilanów.

Informacje ogólne

[edytuj | edytuj kod]
Podział według miejskiego systemu informacji

Według Systemu MSI Wilanów dzieli się na osiem obszarów[5]:

Wilanów graniczy:

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Wilanów był jedną z najstarszych osad w okolicach Warszawy. Do drugiej połowy XVII w. używano nazwy Milanów. Wieś Milanowo do 1338 roku była własnością opactwa benedyktynów w Płocku[6][7]. W 1338 roku stał się własnością księcia czerskiego i sochaczewskiego Trojdena. Kolejni właściciele Milanowa to między innymi: Milanowscy, Leszczyńscy, Krzyccy.

Wieś szlachecka Milianowo w 1580 roku znajdowała się w powiecie warszawskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego[8]. Na terenie Wilanowa występowało także osadnictwo olęderskie[9].

Pierwotnie nazwa brzmiała Milanowo lub Milanów. Pojawia się ona kilkukrotnie w średniowiecznych zapiskach jako: Mylynow (1350), Milonowo (1377), Milonów (1422), Milonowo (1426). Pochodzi ona od nazwy osobowej Milon lub Milan, wywodzącej się prawdopodobnie z imion złożonych typu Miłosław, Miłobrat. Obecna forma powstała najprawdopodobniej poprzez spolszczenie zlatynizowanej nazwy rezydencji Villa Nova[10][11], po jej powstaniu w XVII wieku[12].

W 1677 roku dwór w Milanowie został odkupiony przez Jana III Sobieskiego (za pośrednictwem Marka Matczyńskiego). W 1720 roku teren wraz z pałacem kupiła Elżbieta Helena Sieniawska. W latach 1730–1733 Wilanów dzierżawił August II Mocny. Następnie dobra wilanowskie przechodziły przez ręce rodów Czartoryskich, Lubomirskich oraz Potockich. W 1892 roku, zgodnie z testamentem Aleksandry z Potockich dobra zostały przekazane hrabiemu Ksaweremu Branickiemu. Wilanów pozostawał w posiadaniu Branickich od 1892 roku do końca II wojny światowej.

W 1937 roku wybudowano jednotorową trasę tramwajową z Sadyby do Wilanowa[13]. 15 maja tego samego roku uruchomiono podmiejską linię tramwajową do Wilanowa oznaczoną literą „W”[14]

Podczas okupacji niemieckiej na terenie Wilanowa Niemcy utworzyli dwa obozy pracy dla ludności żydowskiej oraz oddział roboczy jeńców radzieckich – filię obozu w Beniaminowie[15].

W 1945 roku zespół pałacowo-ogrodowy Wilanowa przeszedł na własność państwa, stając się oddziałem Muzeum Narodowego w Warszawie, który od 1995 roku jest samodzielną instytucją jako Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie (do września 2013 działające pod nazwą Muzeum Pałac w Wilanowie).

 Osobny artykuł: Pałac w Wilanowie.

W 2005[16] przy ul. Sytej uruchomiono Oczyszczalnię Ścieków „Południe“, do której przesyłane są ścieki z południowej części lewobrzeżnej Warszawy[17].

W październiku 2024 roku oddano do użytku nową linię tramwajową od ul. Spacerowej na Mokotowie do Miasteczka Wilanów[18].

Rada Dzielnicy

[edytuj | edytuj kod]
Ugrupowanie Kadencja 2002–2006[19] Kadencja 2006–2010[20] Kadencja 2010–2014[21] Kadencja 2014–2018[22] Kadencja 2018–2024[23]
Sojusz Lewicy Demokratycznej 2 1 (LiD)
Prawo i Sprawiedliwość 3 4 3 3 2
Nasz Wilanów 2
Jutro Wilanowa i Powsina 1
Platforma Obywatelska 4 8 7 11 13
Wilanów Zielony 1
Wilanów Niski 1
Nasze Osiedle 1
Wilanów Wysoki i Domki 1
Przyszłość Wilanowa 1
Niezależny Wilanów Wysoki i Niski 2
Stowarzyszenie Mieszkańców Miasteczka Wilanów 2 7 5
Warszawska Wspólnota Samorządowa 1
Pozytywny Wilanów 1

Ważniejsze obiekty

[edytuj | edytuj kod]
 Z tym tematem związana jest kategoria: Wilanów.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 5 maja 1951 r. w sprawie zmiany granic miasta stołecznego Warszawy (Dz.U. z 1951 r. nr 27, poz. 199), jako gromada zniesionej gminy Wilanów
  2. Wyszukiwarka TERYT [online], Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2022-10-12].
  3. a b c Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2024 roku. Tabl. 21 Powierzchnia, ludność oraz lokaty według gmin. [w:] Główny Urząd Statystyczny [on-line]. stat.gov.pl, 22 lipca 2024. [dostęp 2023-08-01].
  4. Art. 5 i 14 ustawy z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy (Dz.U. z 2018 r. poz. 1817)
  5. Dzielnica Wilanów. [w:] Zarząd Dróg Miejskich [on-line]. zdm.waw.pl. [dostęp 2016-07-16].
  6. Kazimierz Pacuski, Początki benedyktyńskiego opactwa św. Wojciecha na grodzie płockim, w:Notatki Płockie, 40/4-165, 1995, s. 6.
  7. błąd Pacuskiego, wieś ta nazywała się Wilanowem od XVII wieku a nie do XVII wieku jak podaje
  8. Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 5: Mazowsze, Warszawa 1895, s. 261.
  9. Grzegorz Lisicki: Co Warszawie zostało po Olendrach: Gouda, wierzby, Kępa. wyborcza.pl, 22 kwietnia 2012. [dostęp 2019-08-31].
  10. dosłownie nowy dom wiejski lub folwark, także jako nowa wieś
  11. Wojciech Fijałkowski: Szlakiem warszawskich rezydencji i siedzib królewskich. Warszawa: Wydawnictwa PTTK „Kraj”, 1990, s. 48. ISBN 83-7005-191-X.
  12. Kazimierz Rymut: Nazwy miast Polski. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1987, s. 263. ISBN 83-04-02436-5.
  13. Warszawskie tramwaje elektryczne 1908–1998. Tom I. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1998, s. 6. ISBN 83-907574-00.
  14. Warszawskie tramwaje elektryczne 1908−1998. Tom II. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1998, s. 23. ISBN 83-907574-00.
  15. Czesław Pilichowski: Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939–1945. Informator encyklopedyczny. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 113. ISBN 83-01-00065-1.
  16. Oczyszczalnia Południe już startuje. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. um.warszawa.pl, 20 czerwca 2005. [dostęp 2020-09-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-06)].
  17. Zakład „Południe”. [w:] Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w m.st. Warszawie Spółka Akcyjna [on-line]. mpwik.com.pl. [dostęp 2020-09-04].
  18. Tramwajem do Wilanowa. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. 29 października 2024. [dostęp 2024-10-30].
  19. Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe. wybory2002.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-12].
  20. Geografia wyborcza - Wybory samorządowe - Państwowa Komisja Wyborcza. wybory2006.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-12].
  21. Wybory Samorządowe 2010 - Geografia wyborcza - Województwo mazowieckie - miasto st. Warszawa - dz. Wilanów. wybory2010.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-12].
  22. Wyniki wyborów do Rady Dzielnicy Wilanów. www.wilanow.pl. [dostęp 2015-10-12].
  23. Wybory samorządowe 2018 [online], wybory2018.pkw.gov.pl [dostęp 2018-10-23].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
pFad - Phonifier reborn

Pfad - The Proxy pFad of © 2024 Garber Painting. All rights reserved.

Note: This service is not intended for secure transactions such as banking, social media, email, or purchasing. Use at your own risk. We assume no liability whatsoever for broken pages.


Alternative Proxies:

Alternative Proxy

pFad Proxy

pFad v3 Proxy

pFad v4 Proxy